Gromadnik

Gromadnik
Mallotus villosus[1]
(Müller, 1776)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

stynkokształtne

Rodzina

stynkowate

Rodzaj

Mallotus
Cuvier, 1829

Gatunek

gromadnik

Zasięg występowania
Mapa występowania
Trasa migracji kapelanów:
zielony – obszar żerowania dorosłych
niebieski – obszar występowania młodych
zielone strzałki – migracje podczas żerowania
niebieskie strzałki – powrót
czerwone tło i strzałki – występowanie i migracje podczas rozrodu

Gromadnik[2], kapelan[3] (Mallotus villosus) – gatunek ryby stynkokształtnej z rodziny stynkowatych (Osmeridae), jedyny przedstawiciel rodzaju Mallotus.

Występowanie

Arktyczne rejony północnego Atlantyku – w zachodniej części do Maine (USA), we wschodniej do wybrzeży południowej Norwegii. Zwykle daleko od brzegów w przydennych warstwach wody (do 300 m głębokości), nocą blisko powierzchni wody. Ryba otwartej toni wodnej; wykonuje pionowe wędrówki dobowe. Prowadzi stadny tryb życia. Liczebność ławic jest różna w poszczególnych porach roku i zależy od rocznika ryb wchodzących w ich skład.

W starszej literaturze wyróżniano podgatunki:

  • gromadnik atlantycki[4] (Mallotus villosus villosus) – podgatunek nominatywny, występujący w zachodnim Atlantyku[2],
  • gromadnik pacyficzny[4] (M. v. socialis) – z Pacyfiku i wschodniego Atlantyku[2].

Cechy morfologiczne

Dorasta do 20 cm długości (podgatunek zasiedlający północny Pacyfik nieco większy). Ma nieznacznie bocznie spłaszczone ciało, wydłużone dość mocno i wąskie. Łuski delikatne, łatwo wypadają, co najmniej 150 wzdłuż linii nabocznej. Dorosłe samce posiadają "omszone", duże łuski na linii nabocznej. Otwór gębowy szeroki (żuchwa wysunięta do przodu), oczy duże w stosunku do wielkości głowy. Gatunek ma płetwę tłuszczową (tak jak łososiowate) usytuowaną między płetwą grzbietową a ogonową. Nasada płetw brzusznych znajduje się pod pierwszymi promieniami płetwy grzbietowej. Grzbiet niebieskawozielony do niebieskoczarnego, boki zdecydowanie jaśniejsze z niebieskim połyskiem, brzuch żółtawobiały; wszystkie płetwy jasnożółte bądź jasnobrązowe.

Odżywianie

Zooplankton.

Rozród

Trze się w wodzie o temperaturze 2–4 °C, przy czym sam akt składania i zapładniania ikry trwa tylko około 5 sekund. Tarło odbywa się na głębokości 5–100 m na piaszczystej ławicy. Samica składa 8000–12000 kleistych jaj o średnicy 0,6–1,2 mm. Samce giną po tarle, natomiast część samic podchodzi do tarła przez okres 2–3 lat. Rozwój zarodkowy trwa zwykle 4 tygodnie, a świeżo wylęgające się larwy mierzą 4–5 mm długości. Gromadniki dojrzewają płciowo w wieku 2–4 lat po osiągnięciu przez samce 15–20, a samice 13–17 cm długości.

Znaczenie w ekosystemie

Gromadnik jest jednym z głównych gatunków ryb, którymi odżywia się dorosły dorsz atlantycki[5].

Przypisy

  1. Mallotus villosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  3. Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, seria: Mały słownik zoologiczny.
  4. a b Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  5. Mello, L. G. S. i G. A. Rose (2005): Seasonal growth of Atlantic cod: effects of temperature, feeding and reproduction, Journal of Fish Biology 67 (1), 149–170

Bibliografia

  • Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
  • Mallotus villosus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 2 października 2009]

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Capelin-iceland.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Salvor (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Capelin school feeding and breeding grounds in the Atlantic ocean around Iceland. based on diagram from Marine Research Institution in Iceland (Hafrannsóknarstofnun) References

Capelin on the way to feeding grounds is green, capelin on the way back is blue, the breeding grounds are red.