Gromoboj

Gromoboj

Historia
Stocznia	Zakłady Bałtyckie, Petersburg
Położenie stępki	20 maja 1898
Wodowanie	8 maja 1899
MW Imperium Rosyjskiego
Wejście do służby	październik 1900
Wycofanie ze służby	1922
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa - 12 455 ton pełna - 15 700 ton
Długość	146,6 m
Szerokość	20,9 m
Zanurzenie	7,9 m
Napęd
3 pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy łącznej 15 496 KM, 32 kotły parowe wodnorurkowe Belville, 3 śruby napędowe
Prędkość	20 węzłów
Zasięg	8100 Mm przy prędkości 10 w.
Uzbrojenie
4 x 203 mm (4xI), 16 x 152 mm (16xI), 24 x 75 mm (24xI), 12 x 47 mm (12xI), 18 x 37 mm (18xI), 2 ckm 7,62 mm, 4 wt 381 mm (stan na 1904; patrz w artykule)
Załoga	874 (927 w 1904)

Gromoboj (ros. Громобой) – rosyjski krążownik pancerny z okresu wojny rosyjsko-japońskiej i I wojny światowej.

Budowa

Był to trzeci i ostatni z linii rozwojowej rosyjskich krążowników pancernych, przeznaczonych dla służby na Dalekim Wschodzie. Stanowił dalsze rozwinięcie i ulepszenie konstrukcji krążownika "Rossija", odróżniając się od niego przede wszystkim lepszą osłoną artylerii i zmianami w napędzie (trzy maszyny parowe o równej mocy zamiast dwóch głównych i jednej dla prędkości ekonomicznej). Mimo to, w porównaniu z zagranicznymi okrętami jego słabym punktem była ogólna koncepcja konstrukcyjna, wywodząca się jeszcze z krążownika "Riurik", z opancerzeniem burt o małej powierzchni (pas pancerny o małej wysokości) i artylerią głównego kalibru umieszczoną w stanowiskach na burtach, przez co salwę burtową okrętu stanowiła jedynie połowa artylerii, podczas gdy na świecie już powszechnie stosowano na okrętach tej klasy główną artylerię w wieżach. Zaletą był wielki zasięg pływania, odpowiedni dla planowanych działań krążowniczych. Do 1907 okręt klasyfikowany był w Rosji jako krążownik I rangi.

Okręt zaprojektowany i zbudowany został w stoczni Zakładów Bałtyckich w Petersburgu. Oficjalne położenie stępki miało miejsce 20 maja 1898 (7 maja według kalendarza juliańskiego), wodowano go 8 maja 1899 (26 kwietnia), budowę ukończono i okręt wszedł do służby we flocie rosyjskiej w październiku 1900.

Służba

Okręt wszedł w skład Eskadry Oceanu Spokojnego i w lipcu 1901 został przebazowany do Władywostoku. Po drodze, w maju 1901 złożył kurtuazyjną wizytę w Australii z okazji ceremonii zwołania pierwszego parlamentu federalnego.

Podczas wojny japońsko-rosyjskiej wchodził w skład władywostockiego oddziału krążowników. Wraz z dwoma pozostałymi krążownikami pancernymi budowy Zakładów Bałtyckich prowadził działania rajderskie na japońskich liniach komunikacyjnych. Odniósł uszkodzenia w bitwie pod Ulsan z japońskimi krążownikami 14 sierpnia 1904 (91 zabitych, 185 rannych). Podczas remontu działa 75 mm zastąpiono 6 działami 152 mm (według innych źródeł 4). Podczas dalszych działań wojny, nie uczestniczył w starciach, podobnie jak pozostałe władywostockie krążowniki. 24 maja 1905 został uszkodzony na minie koło wyspy Russkij, po czym był remontowany do września.

Po wojnie został przebazowany w kwietniu 1906 na Morze Bałtyckie. Do 1911 przechodził remont kapitalny w Kronsztadzie. Brał udział w I wojnie światowej, bazując na Bałtyku. Był już wówczas przestarzały i nie uczestniczył w starciach z flotą niemiecką. Między innymi, uczestniczył w operacjach minowania. W latach 1915-1916 został przezbrojony i wzmocniono jego artylerię główną do 6 dział 203 mm (w miejsce dwóch dział 152 mm w kazamatach). Po bolszewickiej rewolucji październikowej w Rosji, w listopadzie 1917 przeszedł z Helsinek do Kronsztadu (pochód ten posłużył za wzór dla późniejszego "lodowego pochodu" sił głównych Floty Bałtyckiej). W 1918 okręt odstawiono do rezerwy. W 1922 został sprzedany na złom do Niemiec, ale podczas holowania został wyrzucony na brzeg w awanporcie w Lipawie i rozbił się, po czym został następnie rozebrany na miejscu.

Dane techniczne

• zapas paliwa: 1756 t (normalnie) - 2400 t (maksymalnie) węgla

Uzbrojenie

1900-1904

• 4 działa kalibru 203 mm Canet w kazamatach na dziobie i odkrytych stanowiskach na rufie
  • długość lufy L/45 (45 kalibrów), masa pocisku 88 kg, donośność 11 850 m,
• 16 dział kaliber 152 mm Canet w kazamatach oraz stanowiskach na dziobie i rufie
  • długość lufy L/45 kalibrów, masa pocisku 41,5 kg, donośność 11 100 m
• 24 działa 75 mm Canet (L/50)
• 12 dział 47 mm Hotchkiss
• 18 dział 37 mm Hotchkiss
• + 2 działa 63,5 mm Baranowskiego dla oddziałów desantowych
• 2 ckm 7,62 mm Maxim
• 4 stałe wyrzutnie torpedowe 381 mm
• 2 kutry parowe z wyrzutniami min kalibru 254 mm

1915-1919

• 6 dział kalibru 203 mm Canet w kazamatach i odkrytych stanowiskach
• 20 dział kaliber 152 mm Canet (L/45)
• 4 działa 75 mm (L/50)
• 4 działa 47 mm Hotchkiss
• 2 ckm 7,62 mm Maxim
• 2 stałe wyrzutnie torpedowe 457 mm (podwodne)
• 200 min

Opancerzenie

(stal Harveya)

• pas burtowy: 152 mm (długość x wysokość - 91,5 x 2,36 m)
• pokład pancerny: 37-76 mm
• kazamaty: 121 mm (51 mm od góry)
• stanowisko dowodzenia: 305 mm
• ogólna masa pancerza - 2097 t (17% konstrukcji)

Bibliografia

• (ros.) S.Suliga (С. Сулига): "Korabli Russko-Japonskoj wojny. Czast 1. Rossijskij fłot" (Корабли Русско – Японской войны. Часть 1. Российский флот), wyd. Arsenał
• БРОНЕНОСНЫЙ КРЕЙСЕР "ГРОМОБОЙ" (ros.)

Linki zewnętrzne

• БРОНЕНОСНЫЙ КРЕЙСЕР "ГРОМОБОЙ" (ros.)