Gronowo Elbląskie
| Artykuł | 54°5′6″N 19°18′26″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 54°4'59.9"N, 19°18'0.0"E, 54°4'N, 19°18'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 535 m |
| wieś | |
 Budynek dworca kolejowego w Gronowie Elbląskim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2010) | 1620[1] |
| Strefa numeracyjna | 55 |
| Kod pocztowy | 82-335[2] |
| Tablice rejestracyjne | NEB |
| SIMC | 0150567 |
Położenie na mapie gminy Gronowo Elbląskie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Gronowo Elbląskie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu elbląskiego  | |
 54°05′06″N 19°18′26″E/54,085000 19,307222 | |
Gronowo Elbląskie[3] (niem. Grunau)[4][5] – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Gronowo Elbląskie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Gronowo Elbląskie.
Położenie
Gronowo Elbląskie położone jest na Żuławach Elbląskich, około 13 km od Elbląga.
Historia
Nadanie aktu lokacyjnego wsi nastąpiło w 1370 roku. Okoliczne tereny zasiedlano jednak znacznie wcześniej. Wskazują na to archeologiczne znaleziska z epoki brązu z lat 1500–800 p.n.e. oraz z czasów rzymskich. W czasach świetności osady Truso przez ziemie położone obok Gronowa przebiegał Szlak bursztynowy, co również sprzyjało osiedlaniu się ludności. Podobnie daty lokacji okolicznych miejscowości świadczą o wcześniejszej kolonizacji okolic Gronowa[6][7].
Wieś okręgu sędziego ziemskiego Elbląga w XVII i XVIII wieku[8].
W 1852 zakończyła się budowa kolei Malbork – Braniewo, prowadzącej przez Gronowo Elbląskie, co pozwoliło skomunikować miejscowość z siedzibą powiatu – Elblągiem[9]. Na przełomie XIX i XX wieku we wsi funkcjonowała mleczarnia.
Jeszcze kilka lat temu na budynku dworca znajdowała się tabliczka, która wskazywała poziom wody w Gronowie w czasie wielkiej powodzi z 1888 roku. W niedzielę palmową 25 marca Gronowo Elbląskie i wiele innych miejscowości w powiatach elbląskim i malborskim znalazło się pod wodą, wskutek pęknięcia wału przeciwpowodziowego nad Nogatem[9].
5 lipca 1982 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła w Gronowie, a w 1983 rozpoczęto jego budowę. 20 czerwca 1985 roku biskup warmiński Jan Obłąk erygował w Gronowie parafię św. Jana Chrzciciela. Budowa kościoła zakończyła się w 1987 roku[10].
Transport
Transport drogowy
- 4 km od miejscowości przez Jegłownik przebiega droga krajowa
: Grzechotki – Elbląg – Jegłownik – Malbork – Kostrzyn nad Odrą
: Transport kolejowy
- Miejscowość położona jest na trasie linii kolejowej nr 204: Malbork – Mamonowo
- Gronowo Elbląskie (stacja kolejowa)
Transport lokalny
- PKS Elbląg, linia: Elbląg Dworzec Autobusowy – Gronowo Elbląskie – Dzierzgoń
- PKS Elbląg, linia: Elbląg Dworzec Autobusowy – Gronowo Elbląskie – Elbląg Dworzec Autobusowy
- PKS Dzierzgoń, linia: Dzierzgoń – Gronowo Elbląskie – Elbląg Dworzec Autobusowy
Instytucje publiczne
- Urząd Gminy
- Urząd Stanu Cywilnego
- Gminny Ośrodek Zdrowia
- Posterunek Policji
- OSP w Gronowie Elbląskim
- Gimnazjum
- Szkoła podstawowa
- Przedszkole
- Gminna Biblioteka Publiczna
- Urząd pocztowy
- Gminne Centrum Informacji
- Świetlica gminna Oaza
Turystyka
Zabytki
Budynek dworca kolejowego z 1882 roku[11]
Pomniki przyrody
dąb szypułkowy o obwodzie pnia 4 m i wysokości 30 m, uznany za pomnik przyrody[1]
Inne
- Budynek szkoły w Gronowie Elbląskim[12]
- XX-wieczna willa mieszkalna wybudowana w 1910 roku, stanowiąca charakterystyczny przykład architektury żuławskiej[12]
Trasy rowerowe
Przez Gronowo Elbląskie przebiegają cztery szlaki rowerowe[13]:
Szlak rowerowy I: Markusy – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
Szlak rowerowy II: Szaleniec – Rozgart – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
Szlak rowerowy III: Stare Pole – Fiszewo – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Wikrowo – Elbląg
Szlak rowerowy IV: Markusy – Różany – Gronowo Elbląskie – Jegłownik – Nogat – Kopanka Pierwsza – Michałowo (śluza)
Imprezy cykliczne
- Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych – coroczny rajd pieszy, który upamiętnia zamordowanych przez pruskich żołnierzy w pobliskim Fiszewie weteranów Powstania Listopadowego
- Dożynki Gminne
Kultura
- Gminne Centrum Kultury
- Grupa teatralna EGO
Sport
- Pomowiec Gronowo Elbląskie – piłka nożna (w sezonie 2011/2012 A-klasa, gr. warm.-maz. II)
- UKS Tajfun Gronowo Elbląskie – piłka nożna, tenis stołowy, unihokej
- Koło PZW w Gronowie Elbląskim
Osoby związane z Gronowem Elbląskim
- Bronisław Korko – obrońca Westerplatte, po wojnie mieszkaniec Gronowa, gdzie zmarł na posterunku MO w 1968 roku
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Gmina Gronowo Elbląskie – województwo Warmińsko-Mazurskie – O Gminie, gminagronowo.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 345 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Czesław Biernat, Staatsarchiv Danzig: Wegweiser durch die Bestände bis zum Jahr 1945, Oldenburg 2000, s. 665.
- ↑ Barbara Czopek, Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim, Warszawa 1995, s. 117.
- ↑ Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Warszawa 1984, s. 106.
- ↑ Historia gminy, gminagronowo.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Andrzej Piątkowski, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, 1972, s. 144.
- ↑ a b http://www.elblag-moje-miasto.pl/Czasy%20pruskie.htm.
- ↑ Gronowo.
- ↑ http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/WAR-rej.pdf.
- ↑ a b https://web.archive.org/web/20131215194154/http://www.zulawyimierzeja.org.pl/download/Domy_zulawskie.pdf.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej – Strona główna, bip.warmia.mazury.pl [dostęp 2020-07-08].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Czerwony szlak rowerowy
Zielony szlak rowerowy
Niebieski szlak rowerowy
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Elbląg County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.40 N
- S: 53.91 N
- W: 19.20 E
- E: 20.07 E
Ikona ze wzoru znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
Żółty szlak rowerowy
WZÓR TABLICY INFORMUJĄCEJ O NAZWIE POMNIKA PRZYRODY BĘDĄCEGO POJEDYNCZYM TWOREM PRZYRODY ŻYWEJ LUB NIEOŻYWIONEJ (Dziennik Ustaw z 21 grudnia 2004 Nr 268 poz. 2665)
Autor: Mariusz Olszewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa w Gronowie Elbląskim