Groombridge 1830

Groombridge 1830
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wielka Niedźwiedzica

Rektascensja

11h 52m 58,768s[1]

Deklinacja

+37° 43′ 07,24″[1]

Paralaksa (π)

0,108955 ± 0,000049[1]

Odległość

29,935 ± 0,013 ly
9,1781 ± 0,0041 pc

Wielkość obserwowana
(pasmo V)

6,45[1]m

Ruch własny (RA)

4002,567 ± 0,070[1] mas/rok

Ruch własny (DEC)

−5817,856 ± 0,056[1] mas/rok

Prędkość radialna

−98,008 ± 0,0008[1] km/s

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

podkarzeł

Typ widmowy

K1V_Fe-1.5[1] / sdG8p VI[2]

Masa

0,61 M[3]

Promień

0,66 R[3]

Metaliczność [Fe/H]

−1,26[4]

Wielkość absolutna

6,63[4]m

Jasność

0,23[3] L

Charakterystyka orbitalna
Prędkość ruchu

319,7[4] km/s

Alternatywne oznaczenia
2MASS: J11525880+3743060
Bonner Durchmusterung: BD +38 2285
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 1307
Boss General Catalogue: GC 16253
Katalog Gliesego: GJ 451
Katalog Henry’ego Drapera: HD 103095
Katalog Hipparcosa: HIP 57939
Katalog jasnych gwiazd: HR 4550
SAO Star Catalog: SAO 62738
CF UMa, LHS 44, Lalande 22369

Groombridge 1830gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest odległa od Słońca o 29,9 lat świetlnych.

Nazwa

Oznaczenie Groombridge 1830 odnosi się do katalogu Stephena Groombridge’a wydanego w 1838, w którym wymienił on tę gwiazdę. Bywa ona nazywana „Gwiazdą Argelandera”, na cześć Friedricha Argelandera, który zauważył jej duży ruch własny[2].

Charakterystyka

Groombridge 1830 ma wielkość obserwowaną 6,45m[1]. Jest zaliczana do podkarłów, ze względu na niską metaliczność i jasność[3][2]. Jej jasność jest równa zaledwie 23% słonecznej, a temperatura to około 4985 K[3]. Pomiar średnicy kątowej gwiazdy w połączeniu z paralaksą wskazuje, że ma ona średnicę 66% słonecznej, a jej masa jest obliczana na 61% masy Słońca[3].

Gwiazdę tę wyróżnia szczególnie duży ruch własny, w katalogu Hipparcosa jest trzecia pod tym względem: tylko Gwiazda Barnarda i Gwiazda Kapteyna mają większy[5]. Względem Słońca porusza się ona z prędkością ok. 320 km/s, około dwudziestokrotnie większą niż średnia i przeciwną względem ruchu Słońca[4][3]. Ruch i niska zawartość metali świadczą, że jest to gwiazda należąca do halo galaktycznego, która przecina dysk galaktyczny w swoim ruchu wokół Centrum Galaktyki[3].

W 1936 roku zaobserwowano superrozbłysk, który zwiększył jasność Groombridge 1830 o 70% (w zakresie światła niebieskiego) na 18 minut, wielokrotnie bardziej energetyczny niż rozbłyski słoneczne[3]; takie nieoczekiwane zjawisko powtórzyło się m.in. w 1968[2]. Astronomowie podejrzewali, że gwiazda ma słabego, ale bardzo aktywnego towarzysza, czemu jednak przeczyły pomiary astrometryczne, dopplerowskie i interferometryczne[2]. Obecnie uznaje się, że za te obserwacje odpowiadają wysokoenergetyczne wyrzuty masy z samej gwiazdy[3][2].

Nie są znane planety okrążające tę gwiazdę i ich istnieniu może nie sprzyjać niska metaliczność. Ekosfera wokół gwiazdy znajduje się w odległości 0,38–0,83 au od niej; hipotetyczny obiekt krążący wewnątrz niej byłby narażony na superrozbłyski[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h i HD 103095 w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f Groombridge 1830 (ang.). SolStation. [dostęp 2021-01-19].
  3. a b c d e f g h i j k Jim Kaler: Groombridge 1830 Ursae Majoris (ang.). STARS, 2014-07-11. [dostęp 2021-01-19].
  4. a b c d Anderson, E, Francis, C.: HIP 57939 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2021-01-19].
  5. High Proper Motion Stars in the Hipparcos Catalogue (ang.). Europejska Agencja Kosmiczna. [dostęp 2021-01-19].