Grosz czynszowy (obraz Tycjana)
 | |
| Autor | Tycjan |
|---|---|
| Data powstania | 1515–1516 |
| Medium | olej na płótnie |
| Wymiary | 75 × 56 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Grosz czynszowy (Cristo della moneta) – obraz renesansowego włoskiego malarza Tycjana.
Obraz został namalowany dla księcia Alfonsa I d'Este[1]. Początkowo znajdował się w zamku w Ferrarze. Obecnie znajduje się w Gemäldegalerie w Dreźnie.
Obraz dotyczy nowotestamentowego motywu opowiadającego o próbie znalezienia winy i słabych stron w nauczaniu Jezusa przez faryzeuszy. Historia został opowiedziane we wszystkich ewangeliach synoptycznych. Mateusz Ewangelista opisuje dwie historie związane z groszem czynszowym. Pierwsza związana jest z Piotrem Apostołem. Pragnął on uzyskać informacje czy i w jakiej formie ma zapłacić podatek świątynny. Jezus nakazał mu złowić rybę w której znajdzie monetę potrzebna do uiszczenia podatku. Wątek ten uchwycił m.in. w swoim dziele włoski malarz Masaccio pt. Grosz czynszowy.
Druga historia związana jest z faryzeuszami, którzy pragnęli dowiedzieć się co Jezus myśli o podatkach. Wówczas nakazał oddzielić życie materialne od życia duchowego wypowiadając zdanie bez zmian cytowane we wszystkich ewangeliach:
Oddajcie więc cezarowi to , co należy do Cezara a Bogu to co należy do Boga[2].
Interpretacja obrazu
Tycjan w mistrzowski sposób pogłębił charakterystykę psychologiczną postaci. W kontrastujący sposób ujął dwa różne charaktery: Chrystusa i faryzeusza. Ich bliskość jest uderzająca. Jezus został ujęty z przodu, faryzeusz widoczny jest w półpostaci. Pierwszym kontrastem są twarze postaci. Chrystus ma miękką jasną twarz, jego spojrzenie jest przenikliwe. Twarz faryzeusza jest brzydka niemal o karykaturalna, ujęta w ciemnej tonacji. Drugim kontrastem są widoczne na pierwszym planie dłonie. Ręce Chrystusa są białe, gładkie delikatne palce wskazują na monetę trzymaną w ciemnej żylastej, powykrzywianej dłoni faryzeusza. Również barwy użyte przez Tycjana kontrastują za sobą faryzeusz ma na sobie białą szatę a Jezus czerwoną suknię i niebieski płaszcz. Czerwień na Chrystusie przechodzi w złotawe tony rozlewające się po całym obrazie.
Według jednej z interpretacji obraz powstał pod wpływem Ostatniej wieczerzy Leonarda.
Bibliografia
- R. Bergerhoff, Tycjan, Warszawa: Arkady, 1979.HPS, 2007, ISBN 978-83-60688-47-2.
- W. Mole, Tycjan, Warszawa: Arkady, 1958.