Groszek wiosenny

Groszek wiosenny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbobowce
Rodzinabobowate
Podrodzinabobowate właściwe
Rodzajgroszek
Gatunekgroszek wiosenny
Nazwa systematyczna
Lathyrus vernus (L.) Bernh.
Syst. Verz. 247. 1800
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Groszek wiosenny. Młode kwiaty mają barwę czerwonofioletową, barwa starszych przechodzi w niebieskofioletową.

Groszek wiosenny (Lathyrus vernus (L.) Bernh.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych (motylkowatych). Rośnie dziko na znacznych obszarach Azji i na terenie niemal całej Europy[4]. W Polsce jest rośliną dość pospolitą.

Morfologia

Pokrój
Roślina wieloletnia rosnąca w małych kępach.
Łodyga
Pojedyncza, wzniesiona, nieco owłosiona, o wysokości od 20 do 40 cm. Jest bruzdowana, łukowato wygięta i ma żywozielony kolor. Wyrasta z czołgającego się i rozgałęzionego kłącza.
Liście
Parzystopierzaste z 2–4 parami szeroko jajowatych listków, spiczaste, jasnozielone i błyszczące. Wyrastają z prostej, nierozgałęzionej łodygi. Osadka liścia zakończona jest małym kończykiem.
Kwiaty
Długości 15–18 mm, zebrane są w groniaste kwiatostany od pięciu do dziesięciu kwiatów. Kwiaty różniące się barwą, początkowo są koloru czerwonofioletowego, a z wiekiem stają się niebieskofioletowe. Kwiat składa się z 5-działkowego kielicha, 5 płatków korony, 1 słupka, 9 pręcików zrośniętych w rurkę wokół słupka i 1 wolnego pręcika. Wokół właśnie tego wolnego pręcika występują miodniki w rynience jego nitki pręcikowej.
Owoc
Strąki mające kształt podłużnej torebki, zawierające kilka niewielkich nasion.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit ryzomowy. Kwiaty zapylane są przez trzmiele, gdyż tylko one dostać się mogą do nektaru. Kwitnie: kwiecień – maj. Po dojrzeniu dwie łupiny strąka skręcają się śrubowato, wyrzucając nasiona na pewną odległość. Siedlisko: lasy liściaste i ich skraje, zarośla. Lubi gleby próchniczne, umiarkowanie wilgotne o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia[5]. Roślina pokarmowa gąsienicy motyli Wietek morsei i Pasyn debrak.

Zastosowanie i uprawa

  • Zastosowanie. Ze względu na swoje ładne i zakwitające wczesną wiosną kwiaty jest czasami uprawiany jako roślina okrywowa w cienistych miejscach ogrodu skalnego lub pod drzewami.
  • Uprawa. Nasiona wysiewa się pod koniec marca lub na początku kwietnia wprost do gruntu, po 4–6 nasion w jednej kupce, w rozstawie 20 × 50 cm[6].
Morfologia

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. Lathyrus vernus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

Bibliografia

  • Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Lathyrus vernus pl2.jpg
Autor: Pleple2000, korekta Chrumps, Licencja: CC BY-SA 3.0
groszek wiosenny
Illustration Lathyrus vernus0.jpg
Gesse de printemps, Orobe printanier