Grota Pojmania Jezusa

Grota Pojmania Jezusa
Ilustracja
Wnętrze groty
Państwo Izrael
PołożenieJerozolima
WłaścicielKustodia Ziemi Świętej
Długość10 m
Rozciągłość pozioma19 m
Głębokość3,5 m
Deniwelacja4 m
Ekspozycja otworówku E
Ochrona
i dostępność
dostępna
Położenie na mapie Jerozolimy
Mapa konturowa Jerozolimy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Grota Pojmania Jezusa”
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grota Pojmania Jezusa”
Ziemia31°46′49″N 35°14′23″E/31,780161 35,239758
Strona internetowa jaskini
Grota Pojmania
Wejście do groty
Grecka inskrypcja
Inskrypcja łacińska
Chrystus z Apostołami
Zdobione sklepienie
Zejście do cysterny
Wnętrze groty
Śpiący Piotr
Tablica z ewangeliami
Korytarz przed grotą
Obejście groty

Grota Pojmania Jezusa, zwana też Grotą Getsemani – kaplica katolicka w Jerozolimie na zboczu Góry Oliwnej, w Dolinie Cedronu. Przylega do kościoła Grobu Najśw. Maryi Panny, wchodzi w skład sanktuarium Getsemani. Od roku 1361 jej właścicielami są franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej[1][2]. Po powodzi, do której doszło w roku 1955, w latach 1956-1957 badania archeologiczne przeprowadził w niej i sporządził opis naukowy o. Virgilio Corbo OFM[3].

Wątek biblijny

Już w IV wieku tradycja chrześcijańska łączyła z grotą fakt zdrady Judasza i pojmania Jezusa[4]. Choć Ewangelie nie wspominają o grocie, to w świetle badań naukowych przyjmuje się, że w czasach Jezusa było ich więcej na Górze Oliwnej[5]. Św. Jan relacjonuje, że po Ostatniej Wieczerzy Jezus „wyszedł z uczniami swymi za potok Cedron. Był tam ogród, do którego wszedł On i Jego uczniowie. Także i Judasz, który Go wydał, znał to miejsce, bo Jezus i uczniowie Jego często się tam gromadzili” (J 18, 1-2). Wspomniany ogród za potokiem, to Ogród Oliwny, zwany Getsemani (hebr. gat šemanîm – tłocznia oliwy[6]; aram. gat - prasa, szemen - oliwa[7]) (Mt 26, 36; Mk 14, 32), usytuowany na Górze Oliwnej (Mk 14, 26; Łk 22, 39).

W czasie modlitwy na Górze Oliwnej z Jezusem obecnych było trzech apostołów (Piotr, Jakub i Jan), a inni zatrzymali się nieco niżej (por. Mk 14, 32-33), w odległości „rzutu kamieniem” (Łk 22, 41), w grocie albo jej okolicy. Gdy Jezus wrócił do nich po modlitwie i doznaniu „trwogi konania” (por. Mt 26, 38-43; Mk 14, 34-36), czyli agonii[8], Judasz Iskariota zdradził Go pocałunkiem – wydał w ręce tłumu (zgrai), kohorty i strażników od arcykapłanów i faryzeuszy, przybyłych z latarniami, pochodniami i bronią, mieczami i kijami (por. Mt 26, 47-50; Mk 14, 43-46; Łk 22, 47-52, J 18, 3-5)[9]. To wydarzenie wczesna tradycja chrześcijańska złączyła z grotą, znajdującą się w ogrodzie drzew oliwnych, czyniąc z niej miejsce kultu religijnego.

Motyw archeologiczny

Grota o wymiarach ok. 19x10 m i wysokości 3,5 m, mimo różnych zmian zachodzących w czasie, zachowała swój naturalny charakter[10]. Składa się z poziomu dolnego i górnego. Początkowo była pomieszczeniem rolniczym, w dolnej części z cysterną i kanałem wodnym, a być może także z prasą do wyciskania oliwy z oliwek. Według tej hipotezy woda w cysternie mogła służyć do rozcieńczania wytłoczonej oliwy, w celu ułatwienia jej spływu do wydzielonego miejsca[11][5].

W IV wieku górna część groty stała się kaplicą skalną, a dolna z cysterną przemieniała się z czasem w nekropolię[12] Wykopaliska archeologiczne pozwoliły zidentyfikować 42 pochówki, zlokalizowane pod posadzką mozaikową w części prezbiterium i we wnękach ściany przy cysternie, oraz wielki grobowiec w ziemi dolnej części groty[13]. Niektóre pochówki pochodzą z okresu bizantyjskiego, inne z czasu wypraw krzyżowych, a nawet z okresu późniejszego. Znalezione zostały również inskrypcje żałobne w języku greckim i arabskim (pismo kufickie). W posadzce przy cysternie jest napis w języku greckim: KE ANAPAUS(ON) – „Panie, udziel pokoju”[14][5]. Z kolei pismo kufickie zachowane na płycie marmurowej grobu o numerze 15. zawiera 112. surę Koranu: „W Imię Boga Miłosiernego i Litościwego! Mów: «On – Bóg Jeden,Bóg Wiekuisty! Nie zrodził i nie został zrodzony! Nikt Jemu nie jest równy»”[15][16].

W okresie wypraw krzyżowych sklepienie groty zostało udekorowane malowidłami gwiazd, scen i wersetów ewangelicznych[17]. W poważnym stopniu zostało ono zniszczone przez powtarzające się powodzie i zaniedbania ludzkie. Na podstawie opisów, m.in. pielgrzyma Jana z Würtzburga (1165) albo dominikanina Aleksandra Rinucciniego (1474)[18], i studium ikonograficznego powstała hipoteza, iż treścią cyklu obrazowego w okolicy prezbiterium – z widocznymi szczątkami ubrania, aureoli czy skrzydła anielskiego – mogły być trzy sceny: modlitwa Jezusa w Ogrodzie, Chrystus z apostołami i Anioł pocieszający Zbawiciela[5]. Opisuje je prawdopodobnie fragment napisu w języku łacińskim, który ma zrekonstruowane brzmienie: „Tutaj Święty Król pocił się krwią. Pan i Zbawiciel często przybywał w te miejsca. Ojcze mój, jeśli chcesz, oddal ode mnie ten kielich”. Napis w trzech linijkach złożony jest z liter białych na tle czerwonym i granatowym[10].

Przypisy

  1. Bullą z 9 listopada 1361 roku papież Innocenty VI pozwolił franciszkanom na wybudowanie klasztoru w przy Grobie Najśw. Maryi Panny i Grocie, nazywanej powszechnie "Kamieniołomem", zob. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche al Monte degli Ulivi. Jerusalem: Studium Biblicum Franciscanum, 1965, s. 23, przypis 12. ISBN 965-516-062-9.
  2. Custodia Terrae Sanctae: Il possesso della Tomba di Maria e della Grotta del Tradimento (wł.). [dostęp 2015-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-01)].
  3. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. XV-167.
  4. Lesław Daniel Chrupcała OFM: Jerozolima, miasto nadziei. Kraków: Fundacja Komisariat Ziemi Świętej, 2008, s. 149. ISBN 978-83-912251-6-5.
  5. a b c d Custodia Terrae Sanctae: Lo scavo nella Grotta del Getsemani (wł.). [dostęp 2015-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-01)].
  6. L'Enciclopedia Italiana: Getsemani (wł.). [dostęp 2015-04-11].
  7. Getsemani, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-04-11].
  8. Czas poprzedzający śmierć, zob. L'Enciclopedia Italiana: Agonia (wł.). [dostęp 2015-03-29].
  9. Por. Hugolin H. Langkammer: Komentarz do Ewangelii wg św. Mateusza i Ewangelii wg św. Marka. T. 1, 1. Poznań: Pallottinum, 2014, s. 234-235; 348-349. ISBN 978-83-7014-736-5. Hugolin H. Langkammer: Komentarz do Ewangelii wg św. Łukasza i Ewangelii wg św. Jana. T. 1, 2. Poznań: Pallottinum, 2014, s. 238-239; 478-479. ISBN 978-83-7014-737-2.
  10. a b Custodia Terrae Sanctae: Grotta del Getsemani. [dostęp 2015-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-01)].
  11. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 13-16.
  12. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 17-18. Autor zauważa, że na innych znaczących dla chrześcijaństwa grotach w Jerozolimie i Palestynie wznoszono kościoły lub bazyliki, tę grotę natomiast starano się najwyraźniej zachować w formie pierwotnej, by tak zachować pamięć odbywających się w niej spotkań Jezusa z Apostołami.
  13. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 3; por. s. 3-21.
  14. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 21. W ciągu wieków nieszczęśliwie została zniszczona dalsza część inskrypcji, co uniemożliwia określić imiona zmarłych.
  15. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 4; zdjęcie na s. 7.
  16. Tekst polski Koranu, tłum. Jan Bielawski: Koran, rozdział 112 (pol.). Warszawa 1986. [dostęp 2015-03-23].
  17. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 28-31.
  18. Virgilio Canio Corbo OFM: Ricerche archeologiche... s. 23, przypis 11; s. 27.

Media użyte na tej stronie

Jerusalem map.png
Autor: Dr. Blofeld, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Jerusalem

Geographic limits of the map:

  • N: 31.8299°
  • S: 31.7163°
  • W: 35.146°
  • E: 35.2723°
w:pl:Licencje Creative Commons
uznanie autorstwana tych samych warunkach
Wolno:
  • dzielić się – kopiować, rozpowszechniać, odtwarzać i wykonywać utwór
  • modyfikować – tworzyć utwory zależne
Na następujących warunkach:
  • uznanie autorstwa – musisz określić autorstwo utworu, podać link do licencji, a także wskazać czy utwór został zmieniony. Możesz to zrobić w każdy rozsądny sposób, o ile nie będzie to sugerować, że licencjodawca popiera Ciebie lub Twoje użycie utworu.
  • na tych samych warunkach – Jeśli zmienia się lub przekształca niniejszy utwór, lub tworzy inny na jego podstawie, można rozpowszechniać powstały w ten sposób nowy utwór tylko na podstawie tej samej lub podobnej licencji.
Israel relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Israel. De facto situation.
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Legenda jaskinia.svg
Symbol jaskinii do legendy mapy
Gethsemane Jerusalem3071.JPG
Gethsemane, Jerusalem
Jerozolima-grota-01.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-04.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-15.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
GrotoAgon062 (4).jpg
Autor: Ori~, Licencja: Attribution
Grotto of the Betrayal
Jerozolima-grota-02.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-14.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-08.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-06.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-03.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-12.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani
Jerozolima-grota-09.jpg
Autor: 2015jer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerozolima, Grota Pojmania Jezusa, Grota Getsemani