Grotte du Mas-d’Azil
| ||
 © Traumrune / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 Południowe wejście do jaskini | ||
| Państwo |  Francja | |
| Położenie | gmina Le Mas-d’Azil | |
Położenie na mapie Francji  | ||
| 43°04′10″N 1°21′17″E/43,069444 1,354722 | ||
Grotte du Mas-d’Azil[1] – jaskinia krasowa położona w południowo-zachodniej Francji w masywie Plantaurel w Pirenejach, na terenie gminy Le Mas-d’Azil w departamencie Ariège, około 60 km na południe od Tuluzy[1]. Stanowisko archeologiczne eponimiczne dla kultury azylskiej[2]. Od 1942 roku posiada status monument historique, w kategorii classé (zabytek o znaczeniu krajowym)[3].
Jaskinia składa się ze złożonego systemu galerii i korytarzy, położonych na trzech poziomach. Wewnątrz jaskini, na długości 420 m, przepływa rzeka Arize, wypływająca na zewnątrz otworem szerokim na 50 m i wysokim na 65 m[2]. Część jaskini ma postać tunelu o długości 500 m, przebijającego wzdłuż masyw Plantaurel. Przez tunel ten zbudowano w 1859 roku szosę, obecną drogę krajową D 119[2][4].
Pierwsze znaleziska archeologiczne w jaskini związane były z budową drogi w połowie XIX wieku. W latach 1887–1897 Édouard Piette przeprowadził prace wykopaliskowe na lewym brzegu rzeki Arize, odkrywając warstwy magdaleńskie z zabytkami sztuki w postaci pokrytych rytami kamiennych płytek oraz rytów i płaskorzeźb wykonywanych w porożu. Piette odsłonił także późnopaleolityczne warstwy nieznanej dotąd kultury archeologicznej, której nadał nazwę azylskiej[2][4]. Część jaskini na prawym brzegu rzeki Arize przebadał w latach 1901–1905 Henri Breuil, odkrywając ślady matecznika niedźwiedzia jaskiniowego oraz zespół naskalnych malowideł i rytów z okresu kultury magdaleńskiej[2][4].
Bogaty inwentarz znalezisk archeologicznych z jaskini obejmuje m.in. wykonane czarnym i czerwonym barwnikiem malowidła naskalne, otoczaki zdobione ochrą[1], czaszkę kobiecą z umieszczonymi w oczodołach kręgami renifera imitującymi oczy[2], ryty na kościach oraz kościane figurki w formie m.in. końskiej głowy i fallusa[4].
Jaskinia była wykorzystywana także w późniejszych czasach: w III wieku stanowiła miejsce zebrań pierwszych chrześcijan, zaś w XVII wieku służyła jako schronienie prześladowanym protestantom[4].
Droga krajowa D 119, przebiegająca przez jaskinię
Rzeźba przedstawiająca głowę konia
Harpuny kościane z okresu kultury azylskiej
Otoczaki zdobione ochrą
Przypisy
- ↑ a b c Mas-d’Azil, Grotte du, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-07-25].
- ↑ a b c d e f Plastyka i ryty naskalne (pol.). archeofil.pl. [dostęp 2015-07-25].
- ↑ Grotte du Mas-d’Azil (fr.). W: base Mérimée [on-line]. ministère français de la Culture. [dostęp 2020-05-11].
- ↑ a b c d e Grotte du Mas d’Azil – La grotte de référence pour la culture de l’Azilien (fr.). hominides.com. [dostęp 2015-07-25].
Media użyte na tej stronie
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Painted pebble
- Stage : Azilian (from -12 000 Ma to – 9 500 ans befort present)
- Locality: Le Mas-d'Azil, Ariège department, France
- Former collection of French naturalist JEAN MIQUEL (1859-1940)
- Different views of the same specimen.
© Traumrune / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Mas-d'Azil, entrée de la grotte
Symbol jaskinii do legendy mapy
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Calame (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mas d'Azil, France. Tête de cheval, bois ou os de cervidé ; Paléolithique. Musée d'archéologie nationale (Saint-Germain-en-Laye).
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 4.0
Blank physical map of metropolitan France for geo-location purpose.
Scale : 1:14 816 000 (accuracy : about 3,7 km) for the bathymetry. More maps of France, view → Commons Atlas of France.
Autor: --Pinpin 20:58, 7 May 2006 (UTC), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Entrée Nord de la Grotte du Mas d'Azil, Ariège (09), France