Gruchacz siwoskrzydły

Gruchacz siwoskrzydły
Psophia crepitans[1]
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

żurawiowe

Rodzina

gruchacze

Rodzaj

Psophia

Gatunek

gruchacz siwoskrzydły

Podgatunki
  • P. c. crepitans Linnaeus, 1758
  • P. c. napensis P.L. Sclater & Salvin, 1873
  • P. c. ochroptera Pelzeln, 1857
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg występowania trzech gatunków gruchaczy; kolor czerwony – gruchacz siwoskrzydły

Gruchacz siwoskrzydły[3] (Psophia crepitans) – gatunek ptaka z rodziny gruchaczy (Psophiidae), zamieszkujący północną część Ameryki Południowej. Zwykle spotykany w stadach. Niezwykle ostrożny; zaniepokojony wydaje miękkie, buczące dźwięki lub chrapliwe okrzyki. Wykorzystywany przez plemiona leśnych Indian jako „pies stróżujący”.

Wygląd
Zgarbiona sylwetka, upierzenie czarne z długimi jasnoszarymi piórami na grzbiecie.
Rozmiary
Długość ciała 48–56 cm. Masa ciała 790–1500 g[4].
Zasięg, środowisko
Północna część Ameryki Południowej; nizinne lasy Amazonii i regionu Gujana. Występuje zazwyczaj do wysokości 700 m n.p.m.[2]
Podgatunki
Obecnie zwykle wyróżnia się trzy podgatunki Psophia crepitans[3][5]:
  • gruchacz siwoskrzydły (P. c. crepitans) Linnaeus, 1758 – południowo-wschodnia Kolumbia, wschodnia i południowa Wenezuela, region Gujana oraz północna Brazylia
  • gruchacz purpurowoszyi (P. c. napensis) P.L. Sclater & Salvin, 1873 – południowo-wschodnia Kolumbia do północno-wschodniego Peru i północno-zachodniej Brazylii
  • gruchacz ochrowoskrzydły (P. c. ochroptera) Pelzeln, 1857 – północno-środkowa Brazylia
Gruchacz ochrowoskrzydły był dawniej uznawany za podgatunek gruchacza białoskrzydłego (Psophia leucoptera)[5][6], niektórzy systematycy uznają go za odrębny gatunek[4].
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje gruchacza siwoskrzydłego jako gatunek najmniejszej troski (LC)[2]. Od 2014 roku jako osobny gatunek klasyfikuje gruchacza ochrowoskrzydłego (P. c. ochroptera), który zaliczony jest do tej samej kategorii. Oba te taksony opisywane są jako niezbyt pospolite (uncommon), a trend liczebności ich populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na postępujące wylesianie i presję ze strony myśliwych[2][7].

Przypisy

  1. Psophia crepitans, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c d Psophia crepitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Psophiidae Bonaparte, 1831 - gruchacze - Trumpeters (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-27].
  4. a b Sherman, P.T., Kirwan, G.M. & Sharpe, C.J.: Grey-winged Trumpeter (Psophia crepitans). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-27].
  5. a b F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-03-27]. (ang.).
  6. D. Lepage: gruchacz białoskrzydły. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-03-27]. (ang.).
  7. Psophia ochroptera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-12-17] (ang.).

Bibliografia

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Grey-winged Trumpeter Psophia crepitans Side 1700px.jpg
Autor: Photo by and (C)2007 Derek Ramsey (Ram-Man), Licencja: CC BY-SA 2.5

A photograph of the Grey-winged Trumpeteren (Psophia crepitans en ). Photo taken at the National Aviary.

Camera and Exposure Details:
Camera: Nikon D50
Lens: Quantaray AF Zoom 70-300mm 1:4-5.6D LDO Macro
Exposure: 78mm (117mm in 35mm equivalent) f/8 @ 1/30 s. (900 ISO)
Trumpeters.jpg
Autor: Tupaia, Licencja: CC-BY-SA-3.0

Psophiidae: Distribution

The ranges are separated by large rivers.