Gruczno

Artykuł

53.3486°N 18.31139°E

- błąd

0 m

WD

53°25'N, 18°22'E, 53°25'N, 18°22'E

- błąd

20599 m

Odległość

407 m

Gruczno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

świecki

Gmina

Świecie

Liczba ludności (III 2011)

1409[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-111[2]

Tablice rejestracyjne

CSW

SIMC

0097784

Położenie na mapie gminy Świecie
Mapa konturowa gminy Świecie, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Gruczno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu świeckiego
Mapa konturowa powiatu świeckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gruczno”
Ziemia53°20′54,96″N 18°18′41,00″E/53,348600 18,311390

Grucznowieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.

Podział administracyjny i demografia

Zabytkowy młyn w Grucznie

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Gruczno. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gruczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1409 mieszkańców[1].

Historia

W roku 1290 wieś została podarowana przez księcia pomorskiego Mściwoja II arcybiskupom gnieźnieńskim. Miejscowa parafia św. Jana Chrzciciela należy do najstarszych na Pomorzu, a pierwszy kościół powstał już w XIII wieku. Do połowy XVII wieku Gruczno było jedną z największych wsi na Pomorzu. Po spaleniu przez Szwedów i wymordowaniu ludności nie osiągnęło już dawnej świetności. Istniejący neogotycki kościół został wybudowany pod koniec XVIII w., a w latach 1873-1876 był gruntownie przebudowany. Zabytkowy młyn pochodzi z roku 1888 i kiedyś był napędzany wodą, zastąpioną od pewnego momentu silnikiem elektrycznym. Młyn zakończył działalność w roku 1998, a obecnie jest siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Dolnej Wisły i jest udostępniony dla zwiedzających.

Pierwsza osada znajdowała się na górze Świętego Jana. W wyniku prowadzonych wykopalisk w latach 1896-1899 (przez Muzeum Historyczne w Grudziądzu) i w roku 1938 (przez ks. Władysława Łęgę) odkryto cmentarzysko, a w grobach pierwotnej ludności znaleziono naczynia i inne przedmioty (znaleziska te zaginęły podczas II wojny światowej). W roku 1964 po raz trzeci prowadzone były wykopaliska, a w 41 z przebadanych wówczas ponad 400 grobów znaleziono bardzo okazałą biżuterię średniowieczną (kolie, bransolety, krzyżyki i inne). Warszawska wystawa znalezionych eksponatów została nagrodzona i odtąd stanowi stałą wystawę w Muzeum w Grudziądzu. Badania archeologiczne i wykopaliska rejestrują 5 faz zasiedlania zespołu grodowego w Grucznie (VII-XIV w.).

Od 2006 w miejscowości w przedostatni weekend sierpnia odbywa się co roku Festiwal Smaku.

W 2021 rozebrano znajdujący się w pobliżu miejscowości wiadukt drogowy, którym do tej pory prowadziła trasa drogi krajowej nr 5[3].

Zobacz też

Przypisy

Bibliografia

  • Ryszard Boguwolski, Lothar Hyss. Biżuteria średniowieczna z cmentarzyska w Grucznie. Muzeum w Grudziądzu 2005.
  • ks. dr Władysław Łęga, wikariusz w Grucznie podczas I wojny światowej, historyk i etnograf, badał okolice Świecia i Gruczna przed r. 1939: Okolice Świecia. Badania etnograficzne. Gdańsk 1960.
  • prof. M. Pająkowska-Kensik bada zasięg języka kociewskiego i regionalizmy; na UAM magisteria o aktualnym funkcjonowaniu parafii Gruczno (E. Dyjach, ks. T. Radziński).
  • Gruczno – informator J. Cholewskiej-Luterek, 2005 r., tejże autorki duży bedeker o Grucznie, który ukazał się w r. 2008; naczynia liturgiczne (monstrancja 1607 r.), rękopisy (księgi od roku 1670), obrazy, rzeźby, feretrony, chorągwie (XVII-XIX w).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Gruczno church.jpg
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela we wsi Gruczno, woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki
Świecie County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świecie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.74 N
  • S: 53.23 N
  • W: 18.02 E
  • E: 18.80 E
Gruczno mlyn.jpg
Młyn we wsi Gruczno, woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki.
Świecie (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Świecie, Polska