Gruczno
Artykuł | 53.3486°N 18.31139°E |
---|---|
- błąd | 0 m |
WD | 53°25'N, 18°22'E, 53°25'N, 18°22'E |
- błąd | 20599 m |
Odległość | 407 m |
wieś | |
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) | 1409[1] |
Strefa numeracyjna | 52 |
Kod pocztowy | 86-111[2] |
Tablice rejestracyjne | CSW |
SIMC | 0097784 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
53°20′54,96″N 18°18′41,00″E/53,348600 18,311390 |
Gruczno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Świecie.
Podział administracyjny i demografia
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Gruczno. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gruczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1409 mieszkańców[1].
Historia
W roku 1290 wieś została podarowana przez księcia pomorskiego Mściwoja II arcybiskupom gnieźnieńskim. Miejscowa parafia św. Jana Chrzciciela należy do najstarszych na Pomorzu, a pierwszy kościół powstał już w XIII wieku. Do połowy XVII wieku Gruczno było jedną z największych wsi na Pomorzu. Po spaleniu przez Szwedów i wymordowaniu ludności nie osiągnęło już dawnej świetności. Istniejący neogotycki kościół został wybudowany pod koniec XVIII w., a w latach 1873-1876 był gruntownie przebudowany. Zabytkowy młyn pochodzi z roku 1888 i kiedyś był napędzany wodą, zastąpioną od pewnego momentu silnikiem elektrycznym. Młyn zakończył działalność w roku 1998, a obecnie jest siedzibą Towarzystwa Przyjaciół Dolnej Wisły i jest udostępniony dla zwiedzających.
Pierwsza osada znajdowała się na górze Świętego Jana. W wyniku prowadzonych wykopalisk w latach 1896-1899 (przez Muzeum Historyczne w Grudziądzu) i w roku 1938 (przez ks. Władysława Łęgę) odkryto cmentarzysko, a w grobach pierwotnej ludności znaleziono naczynia i inne przedmioty (znaleziska te zaginęły podczas II wojny światowej). W roku 1964 po raz trzeci prowadzone były wykopaliska, a w 41 z przebadanych wówczas ponad 400 grobów znaleziono bardzo okazałą biżuterię średniowieczną (kolie, bransolety, krzyżyki i inne). Warszawska wystawa znalezionych eksponatów została nagrodzona i odtąd stanowi stałą wystawę w Muzeum w Grudziądzu. Badania archeologiczne i wykopaliska rejestrują 5 faz zasiedlania zespołu grodowego w Grucznie (VII-XIV w.).
Od 2006 w miejscowości w przedostatni weekend sierpnia odbywa się co roku Festiwal Smaku.
W 2021 rozebrano znajdujący się w pobliżu miejscowości wiadukt drogowy, którym do tej pory prowadziła trasa drogi krajowej nr 5[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 346 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Budowa drogi S5. Był wiadukt i nie ma wiaduktu między Bydgoszczą a Świeciem
Bibliografia
- Ryszard Boguwolski, Lothar Hyss. Biżuteria średniowieczna z cmentarzyska w Grucznie. Muzeum w Grudziądzu 2005.
- ks. dr Władysław Łęga, wikariusz w Grucznie podczas I wojny światowej, historyk i etnograf, badał okolice Świecia i Gruczna przed r. 1939: Okolice Świecia. Badania etnograficzne. Gdańsk 1960.
- prof. M. Pająkowska-Kensik bada zasięg języka kociewskiego i regionalizmy; na UAM magisteria o aktualnym funkcjonowaniu parafii Gruczno (E. Dyjach, ks. T. Radziński).
- Gruczno – informator J. Cholewskiej-Luterek, 2005 r., tejże autorki duży bedeker o Grucznie, który ukazał się w r. 2008; naczynia liturgiczne (monstrancja 1607 r.), rękopisy (księgi od roku 1670), obrazy, rzeźby, feretrony, chorągwie (XVII-XIX w).
Linki zewnętrzne
- Gruczno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 860 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela we wsi Gruczno, woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świecie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.74 N
- S: 53.23 N
- W: 18.02 E
- E: 18.80 E
Młyn we wsi Gruczno, woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki.
Autor:
Mapa gminy Świecie, Polska