Grupa Akrobacyjna Żelazny
![]() Tomasz Grabowski (Zlín-526F) i Tadeusz Kołaszewski (Zlín-50) na Pikniku Lotniczym w Płocku 2009 | |
Państwo | |
---|---|
Samoloty | 1 Extra-330LC, 1 Extra-330LX, 2 Zlín Z-50, 2 Zlín Z-526F, 1 MDM-1 Fox |
Sponsor | |
Baza macierzysta | |
Barwy | Czerwono-białe |
Data utworzenia | |
Strona internetowa |
Grupa Akrobacyjna „Żelazny” – polski, cywilny zespół akrobacji lotniczej.
Historia
Grupa powstała w 2000 r. z inicjatywy dyrektora Aeroklubu Ziemi Lubuskiej – Lecha Marchelewskiego. W 2008 r. Grupa przeniosła się z Zielonej Góry do Poznania na lotnisko Aeroklubu Poznańskiego. Żelazni dają pokazy w Polsce, oglądać ich można było także m.in. w Korei Południowej, Szwecji, Niemczech, Czechach czy na Słowacji. Nazwa „Żelazny” pochodzi od nazwy jej pierwszego sponsora.
Grupa korzysta z czerwono-białych samolotów Zlin Z-526, Z-50 i Extra-330LC. Od sezonu 2012 Grupa dysponuje szybowcem wyczynowym MDM-1 Fox, za sterami którego zasiada wielokrotny mistrz świata w akrobacji szybowcowej - Jerzy Makula.
Piloci i członkowie[1]
Wojciech Krupa - lider lub zamykający
Piotr Haberland - lewoskrzydłowy lub zamykający
Paweł Antkowiak - lewoskrzydłowy
Wojciech Muszyński - prawoskrzydłowy
Agata Nykaza - solo
Krzysztof "Szopa" Szopiński - prezes i komentator
Byli piloci i członkowie[1]
Marek Dubkiewicz - zginął 2 czerwca 2003
Sebastian Chrząszcz - zginął 2 czerwca 2003
Lech Marchelewski – lider – zginął 1 września 2007
Piotr Banachowicz – lewoskrzydłowy – zginął 1 września 2007
Krzysztof Kossiński – prawoskrzydłowy
Wojciech Grzechowiak - latał w pokazach w 2017 roku
Tadeusz Kołaszewski - prawoskrzydłowy lub zamykający - działalność w GA Żelazny zakończył udziałem w pokazach lotniczych, które odbyły się w roku 2017 w Gdyni w ramach imprezy Aerobaltic.
Wykorzystywane samoloty
- 1 Zlin Z-526AFS - zniszczony w wyniku wypadku 1 września 2007.
- 2 Zlin Z-526AFS - zniszczony w wyniku wypadku 1 września 2007.
- 3 Zlin Z-526AFS - po wypadku używany jeszcze w 2008 roku do akrobacji solowych. Obecnie nieużywany.
- 4 Zlin Z-50LA - przekazany 4 listopada 2011 jako eksponat do Muzeum Lotnictwa w Krakowie
- 5 Zlin Z-50LA - używany w pokazach
- 6 Zlin Z-50LS - używany w pokazach
- 7 Zlin Z-50LS - używany w pokazach
- 8 Extra 330LC - używany w pokazach
- 9 Zlin Z-526F - używany do szkolenia pilotów
- 10 MDM Solo Fox - używany w pokazach
Skład pokazowy zespołu na Radom Air Show 2017
#5 Tadeusz Kołaszewski – zamykający – Zlin-50 SP-AUE
#6 Wojciech Muszyński - skrzydłowy - Zlin-50 SP-AUC
#7 Paweł Antkowiak - skrzydłowy - Zlin-50 SP-AUD
#8 Wojciech Krupa – prowadzący – Extra 330 SP-AUP
Skład pokazowy zespołu na Radom Air Show 2015
#6 Wojciech Krupa - skrzydłowy - Zlin-50 SP-AUC
#7 Piotr Haberland - skrzydłowy - Zlin-50 SP-AUD
#8 Agata Nykaza – prowadzący – Extra 330 SP-AUP
#10 Magda Stróżyk – szybowiec
Skład pokazowy zespołu na Radom Air Show 2007
- Lech Marchelewski – lider – Zlin-526F (nie żyje)
- Piotr Banachowicz – lewoskrzydłowy – Zlin-526 AFS (nie żyje)
- Krzysztof Kossiński – prawoskrzydłowy – Zlin-526 AFS
- Piotr Haberland – lewoskrzydłowy – Zlin-50
- Tadeusz Kołaszewski – prawoskrzydłowy – Zlin-50
- Wojciech Krupa – prowadzący – Zlin-50
Żelaźni w Muzeum[2]
4 listopada 2011 r. samolot Zlin-50LA "4" o numerze seryjnym 0009 i znakach SP-AUB został doprowadzony lotem na Lądowisko Rakowice-Czyżyny, a następnie przekazany Muzeum Lotnictwa przez przedstawicieli Grupy Akrobacyjnej Żelazny: Artura Haładyna, Wojciecha Krupę oraz Piotra Haberlanda.
Wypadki
2 czerwca 2003
2 czerwca 2003 roku w czasie lotu treningowego samolotem Let L-200 Morava w okolicach Zielonej Góry doszło do wypadku, w którym zginęło dwóch pilotów grupy: Marek Dubkiewicz i Sebastian Chrząszcz[3]. Michał Wiśniewski z zespołu Ich Troje złożył hołd pilotom, nagrywając dla uczczenia ich pamięci utwór pt. Requiem.
1 września 2007
1 września 2007 roku o godzinie 15.51 (czasu lokalnego) podczas Radom Air Show doszło do wypadku w trakcie wykonywania akrobacji, podczas którego zginęło dwóch pilotów należących do zespołu: Lech Marchelewski (60 lat, nalot ponad 3352 godziny[4], płk rezerwy, dyrektor Aeroklubu Ziemi Lubuskiej, doświadczony pilot i twórca tej grupy akrobacyjnej), oraz Piotr Banachowicz (25 lat, wylatał ponad 540 godzin), inżynier pilot.
Kolizja nastąpiła w trakcie wykonywania na trzech maszynach pętli z rozejściem u szczytu – tzw. „rozety”. Samoloty miały minąć się w najniższym punkcie manewru w bardzo małej odległości od siebie, jednak samolot Marchelewskiego zderzył się z samolotem Banachowicza. Oba samoloty uległy niemal całkowitemu zniszczeniu, a piloci zginęli w momencie kolizji. Na ziemię spadły już tylko szczątki obu maszyn.
Przyczyny tragedii badały prokuratura i Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych. Jako najbardziej prawdopodobną przyjęły hipotezę o błędzie pilota, Lecha Marchelewskiego[5].
W związku z tragedią w Radomiu i Zielonej Górze wprowadzono trzydniową żałobę. Pożegnanie pilotów miało miejsce 7 września na lotnisku AZL w Przylepie koło Zielonej Góry. W ceremonii uczestniczyli gen. Gromosław Czempiński, a także dowódca Sił Powietrznych gen. Andrzej Błasik, zmarłych lotników pożegnali także członkowie grupy „Biało-Czerwone Iskry” z Dęblina. Piloci zostali pośmiertnie oznaczeni Złotą odznaką pilota.
30 czerwca 2008 Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy dotyczący wypadku, w którym stwierdza, że decydujący wpływ na błąd pilota i katastrofę mogło mieć słabe zdrowie lidera grupy, Lecha Marchelewskiego, który przyjmował leki na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, o czym nie informował w czasie obowiązkowych okresowych badań dla pilotów[6]. Stwierdzono również, że drugi z uczestników kolizji, Piotr Banachowicz, mimo iż był dobrze przygotowany do wykonywanych zadań i nie popełnił błędów, nie posiadał upoważnienia do wykonywania pokazów lotniczych[4].
We wrześniu 2008 Prokuratura Okręgowa w Radomiu umorzyła śledztwo w sprawie katastrofy z powodu śmierci Lecha Marchelewskiego, który zdaniem prokuratury nieumyślnie spowodował zderzenie dwóch samolotów[7].
Przypisy
- ↑ a b Grupa – Grupa Żelazny [dostęp 2019-04-05] (pol.).
- ↑ Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, www.muzeumlotnictwa.pl [dostęp 2019-04-05] .
- ↑ Maja Sałwacka: Żona pilota wini aeroklub. Gazeta.pl, 25 lipca 2006. [dostęp 2007-09-01].
- ↑ a b Raport końcowy – Zdarzenie nr: 383/07. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Piotr Żytnicki, Maja Sałwacka, Monika Firlej: Los ściga lotnika. Gazeta.pl, 10 września 2007. [dostęp 2007-09-11].
- ↑ Pilot wiedział, że zginie. Zdążył jeszcze krzyknąć "Jezu!". Gazeta.pl, 2 lipca 2008. [dostęp 2008-07-02].
- ↑ Śledztwo ws. katastrofy "Żelaznych" umorzone
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flaga Finlandii
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Serbia and Montenegro, was adopted on 27 April 1992, as flag of Federal Republic of Yugoslavia (1992-2003).
Flag of Serbia and Montenegro, was adopted on 27 April 1992, as flag of Federal Republic of Yugoslavia (1992-2003).
New Version of ا:Image:Lionflag.svg with a cleaner emblem and the correct ratio.
Autor: G.Szlaski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lech Marchelewski i Piotr Banachowicz - AirShow Radom 2005
Remains of Zlin Z-526 seconds after the crash of two Żelazny team Zlins. Both pilots died.
Autor: Man, Licencja: CC BY 3.0
Fatal accident of AZL Zelazny aerobatic team in Radom, Poland
Tomasz Grabowski i Tadeusz Kołaszewski na Pikniku Lotniczym w Płocku 2009
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 2.5
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragmenty pokazu Grupy Akrobacyjnej Żelazny podczas Poznań Air Show 2018