Grupa Armii Północ

Grupa Armii Północ (niem. Heeresgruppe Nord) – jedna z grup armii Wehrmachtu formowanych w trakcie II wojny światowej.

Formowania i walki

Po raz pierwszy wystawiona w trakcie uderzenia na Polskę we wrześniu 1939^[1], na bazie dowództwa 2 Armii. W tym czasie składała się z dwóch armii – 3 Armii uderzającej z rejonu Prus Wschodnich i 4 Armii atakującej z rejonu Pomorza Zachodniego. Po zakończeniu działań bojowych w Polsce przemianowana na Grupę Armii B (10 października 1939).

Po raz drugi wystawiona w związku z planowanym atakiem na ZSRR poprzez przemianowanie dowództwa Grupy Armii C (20 czerwca 1941). Dowodzący Grupą Armii Północ von Leeb, miał pod swoimi rozkazami 23 dywizje piechoty, 3 dywizje pancerne i 3 dywizje zmotoryzowane oraz 1 flotę powietrzną ^[2]. Wymienione jednostki tworzyły: 18 armię (uderzająca wzdłuż wybrzeża Bałtyku poprzez kraje bałtyckie) oraz 16 armię (uderzająca na jej prawym skrzydle przez Dyneburg na wyżynę Wałdaj). Obie armie poprzedzała 4 Grupa Pancerna jako siła uderzeniowa całej grupy armii atakująca przez Psków na Leningrad. We wrześniu do uderzenia na Moskwę oddano Grupie Armii „Środek” grupę pancerną. Następnie po zablokowaniu Leningradu i przegranej pod Tichwinem, całe zgrupowanie przeszło do obrony, w której pozostało do stycznia 1944 roku, kiedy rozpoczął się powolny odwrót. W lecie tego roku grupa została odcięta w Kurlandii, a w styczniu 1945 została przemianowana w Grupę Armii „Kurlandia”.

Po raz trzeci wystawiona 25 stycznia 1945 poprzez przemianowanie Grupy Armii „Środek” w Prusach Wschodnich. Składała się z 4 Armii oraz Zgrupowania Armijnego „Samland”. Okrążona w tym rejonie została rozbita i rozwiązana 2 kwietnia.

Dowódcy grupy armii

• 27 sierpnia 1939: Generalfeldmarschall Fedor von Bock
• 20 czerwca 1941: Generalfeldmarschall Wilhelm von Leeb
• 17 stycznia 1942: Generalfeldmarschall Georg von Küchler
• 29 stycznia 1944: Generalfeldmarschall Walther Model
• 31 marca 1944: Generaloberst Georg Lindemann(niem.)
• 4 lipca 1944: Generaloberst Johannes Frießner
• 23 lipca 1944: Generaloberst Ferdinand Schörner
• 27 stycznia 1945: Generaloberst Lothar Rendulic
• 12 marca 1945: Generaloberst Walter Weiss

Skład

Jednostki grupy armii:

• 537 Batalion Łączności Grupy Armii
• 639 Batalion Łączności Grupy Armii (2 Montażowy)

Związki operacyjne:

Przypisy

Bibliografia

• Wincenty Iwanowski: Operacje okrążające II wojny światowej. Warszawa: 1971.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.

Linki zewnętrzne

• AxisHistory.com
• Leksykon Wermachtu