Grupa Interwencyjna Służby Więziennej
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | od 2004 (nieetatowe) |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | co najmniej jedna grupa na okręg |
| Podległość | Minister Sprawiedliwości |
| Skład | 2 sekcje po 8 funkcjonariuszy w ramach każdej. Łącznie 16 operatorów na grupę |
Grupa Interwencyjna Służby Więziennej (w skrócie GISW) – nazwa taktycznych formacji Służby Więziennej powołanych na podstawie zarządzenia w sprawie organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej podpisanego 31 marca 2010 roku przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej płk Kajetana Dubiela. Niemniej jednak nieetatowe formacje GISW powstawały w poszczególnych jednostkach penitencjarnych od 2004 roku, np. w Zakładzie Karnym nr 1 we Wrocławiu, Zakładzie Karnym w Nowym Sączu lub Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów.
Do zadań GISW należą między innymi interweniowanie w sytuacjach naruszenia porządku, udaremnianie prób ucieczek i buntów w jednostkach penitencjarnych, udaremnianie zamachów na życie i zdrowie funkcjonariuszy i osób osadzonych, a także wykonywanie zadań konwojowych.
GISW wchodzą w skład okręgowych sił wsparcia i mogą stanowić skład odwodu Dyrektora Generalnego SW[1].
Funkcjonariusze[2], lub operatorzy[2], Grup Interwencyjnych SW nazywani są potocznie „gisami”[3].
Historia
Od 2004 roku nieetatowe formacje GISW powoływane były doraźnie przez poszczególne jednostki penitencjarne, np. ZK nr we Wrocławiu, AŚ Warszawa-Mokotów[4] lub ZK w Nowym Sączu[5]. Wybierano do nich funkcjonariuszy w sposób doraźny. W czasie wolnym szkolili się oni z technik interwencji i walki. Szkolenia opierały się często na przekazywaniu porad przez bardziej doświadczonych funkcjonariuszy SW[6]. Grupy te, w celu podniesienia swoich kompetencji, współpracowały m.in. z policyjnymi pododdziałami antyterrorystycznymi[4]. Formowanie nieetatowych grup przeznaczonych do zadań specjalnych wynikało z doświadczeń zebranych podczas buntu osadzonych w Zakładzie Karnym w Goleniowie koło Szczecina, kiedy doszło do zajęcia kilku pawilonów lub podczas buntu w Zakładzie Karnym w Czarnem, kiedy zginęło sześciu osadzonych, a rannych zostało ponad 100 osób. Grupy te miały też poprawić bezpieczeństwo konwojów osadzonych do sądów lub innych jednostek penitencjarnych[5].
Problemem pierwszych grup interwencyjnych był jednak brak specjalistycznego szkolenia i sprzętu, brak scentralizowanego systemu dowodzenia lub zbyt duża rotacja funkcjonariuszy[6].
31 marca 2010 roku Dyrektor Generalny SW płk Kajetan Dubiel podpisał Zarządzenie nr 14 w sprawie organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej. Na tej podstawie w strukturach każdego z Okręgowych Inspektoratów Służby Więziennej stworzono po jednej etatowej grupie interwencyjnej[5][7]. Decyzja ta była wynikiem podjętej w 2010 roku reformy Służby Więziennej, której celem miało być zwiększenie profesjonalizmu działań funkcjonariuszy SW i poprawa jakości ich działań. Chciano powołać mobilne, specjalnie wyszkolone zespoły, mogące być użyte w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia, a także buntu w jednostkach penitencjarnych[8][9].
11 stycznia 2011 roku Dyrektor Generalny SW płk Jacek Włodarski podpisał Zarządzenie Nr 3/2011 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie zasad organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej, które reguluje kwestie powoływania GISW, użycia, podporządkowania, umundurowania i wyposażenia GISW[1].
5 listopada 2019 roku Dyrektor Generalny SW gen. Jacek Kitliński podpisał Zarządzenie nr 56/2019 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie ustanowienia, zasad przyznawania, noszenia oraz wzoru „Odznaki Grup Interwencyjnych Służby Więziennej”, które w celu uhonorowania i wyróżnienia funkcjonariuszy GISW ustanawia odznakę GISW oraz zasady jej przyznawania, noszenia i wzór[10].
Charakterystyka
Skład i wyposażenie
Grupy interwencyjne są tworzone przez Dyrektora Okręgowego SW, który wyznacza ich skład i dowódców sekcji. Funkcjonariusze oddelegowani do GISW wchodzą w skład działu ochrony jednostki organizacyjnej[1].
Grupa interwencyjna składa się z dwóch sekcji po ośmiu funkcjonariuszy. Każda sekcja ma swojego dowódcę[1]. Funkcjonariusze grup interwencyjnych muszą być dyspozycyjni 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu[6].
Minimalne normy uzbrojenia funkcjonariuszy GISW stanowią, że każdy operator wyposażony jest w jedną sztukę broni krótkiej. Na grupę przypadają po cztery sztuki karabinków lub pistoletów maszynowych, cztery sztuki strzelb samopowtarzalnych. Grupy wykorzystują granaty hukowo-błyskowe, dymne, łzawiące, paralizatory, petardy i siatki obezwładniające. Ponadto GISW używa drabinek szturmowych, specjalistycznego sprzętu do usuwania barykad, pałek teleskopowych lub tonf, kajdanek, gazu łzawiącego[1].
Wykorzystanie
Grupy interwencyjne, w ramach zadań zleconych przez dyrektora okręgowego, mogą być wykorzystywane do[1]:
- zapobiegania zdarzeniom nadzwyczajnym lub likwidowania ich skutków,
- konwojowania osadzonych wymagających wzmożonych działań ochronnych,
- uczestniczenia w ćwiczeniach ochronnych i obronnych organizowanych na terenie jednostek organizacyjnych podległych dyrektorowi okręgowemu,
- szkolenia funkcjonariuszy działów ochrony z zakresu technik interwencyjnych.
Operatorzy GISW dodatkowo przeprowadzają kontrole cel i pomieszczeń w jednostkach penitencjarnych[11], dozorowanie osadzonych przebywających w szpitalu lub na pogrzebie członka rodziny[12]. Funkcjonariusze grup interwencyjnych zajmują się także działaniami pościgowymi oraz zatrzymywaniem i doprowadzaniem osadzonych, którzy dobrowolnie nie powrócili z udzielonej przepustki[13].
Grupy interwencyjne, w związku z tym, iż mogą stanowić odwód Dyrektora Generalnego, pozostają w gotowości do wsparcia grup z innych województw[14].
Szkolenie
Dyrektorzy okręgowi SW są zobowiązani do zapewnienia bazy szkoleniowej dla grup interwencyjnych[1]. Ponadto funkcjonariusze GISW biorą udział w szkoleniach z ratownictwa medycznego, a także w ćwiczeniach z oddziałami Straży Granicznej, Straży Pożarnej, Policji, CBŚP[15].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Zarządzenie Nr 3/2011 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie zasad organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej, 11 stycznia 2011 [dostęp 2022-02-21].
- ↑ a b Krawczyńska 2020 ↓, s. 8.
- ↑ Radczuk ↓.
- ↑ a b Grupy Interwencyjne Służby Więziennej, „SpecialOps” [dostęp 2022-02-21].
- ↑ a b c Chloupek 2014 ↓, s. 2.
- ↑ a b c Mątecki 2021 ↓.
- ↑ Wnukowski ↓.
- ↑ Chloupek 2014 ↓, s. 1.
- ↑ Syrocki 2010 ↓, s. 15.
- ↑ Zarządzenie nr 56/2019 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie ustanowienia, zasad przyznawania, noszenia oraz wzoru „Odznaki Grup Interwencyjnych Służby Więziennej”, 5 listopada 2019 [dostęp 2022-02-21].
- ↑ Chloupek 2014 ↓.
- ↑ Krawczyńska 2020 ↓, s. 9.
- ↑ Chloupek 2014 ↓, s. 4.
- ↑ Chloupek 2014 ↓, s. 3.
- ↑ Chloupek 2014 ↓, s. 5.
Bibliografia
- Ireneusz Chloupek, GISW OISW w Krakowie, „SpecialOps”, 19 listopada 2014, s. 1–5 [dostęp 2022-02-21].
- Anna Krawczyńska, Nieustraszeni i niezastąpieni, „Forum Służby Więziennej”, 270 (11), listopad 2020, s. 8–9, ISSN 2545-1847 [dostęp 2022-02-21].
- Krzysztof Mątecki, 10 lat GISW, „SpecialOps”, 11 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-21].
- Edyta Radczuk, Zapobiegają, pomagają, chronią – Grupa Interwencyjna Służby Więziennej w służbie społeczeństwu, „Służba Więzienna” [dostęp 2022-02-21].
- Wojciech Syrocki, Po co GISW?, „Forum Penitencjarne” (10), październik 2010, s. 15, ISSN 1505-2184 [dostęp 2022-02-21].
- Robert Wnukowski, GISW – zawsze gotowi, „Służba Więzienna” [dostęp 2022-02-21].
| Okręgowe Inspektoraty |
|
|---|---|
| Ośrodki szkolenia |
|
| System penitencjarny | |
| Inne |
|
