Gruszowiec

Artykuł

49.7036000°N 20.2031000°E

- błąd

0 m

WD

49°42'N, 20°11'E, 49°44'N, 20°8'E

- błąd

2332 m

Odległość

1560 m

Gruszowiec
wieś
Ilustracja
Widok ogólny wsi (z Łopienia)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

limanowski

Gmina

Dobra

Liczba ludności (2022)

460[1]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-642[2]

Tablice rejestracyjne

KLI

SIMC

0423700

Położenie na mapie gminy Dobra
Mapa konturowa gminy Dobra, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Położenie na mapie powiatu limanowskiego
Mapa konturowa powiatu limanowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gruszowiec”
Ziemia49°42′12,9600″N 20°12′11,1600″E/49,703600 20,203100

Gruszowiecwieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Dobra.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Integralne części miejscowości: Do Broga, Do Galasa, Do Jakubca, Do Kaszy, Do Kuźli, Do Łukaszki, Do Miśkowca, Do Myszy, Do Płoszczycy, Do Porucznika, Do Sabury, Do Szerszenia, Do Żołądka, Na Granice[3].

Położenie

Gruszowiec znajduje się w Beskidzie Wyspowym. Zabudowania i pola tej miejscowości zajmują rejon przełęczy Gruszowiec i dolne stoki dwóch wybitnych wzniesień Beskidu Wyspowego: Ćwilina i Śnieżnicy. Przez Gruszowiec przebiega droga krajowa nr 28 z Nowego Sącza do Lubnia[4]. Ciągnie się ona przez wieś przez ok 2,5 km. Miejscowość położona jest na wysokości około 550–685 m n.p.m. Od wschodu graniczy z Dobrą, od zachodu z Kasiną Wielką[5].

Zarys historii

W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego[6].

Przed I wojną światową Aniela Zdanowska założyła we wsi koło gospodyń wiejskich[7].

4 września 1939 niemiecki oddział specjalny pod dowództwem SS-sturmbannführera A. Hasselberga zamordował 14 osób i spalił 9 zabudowań gospodarczych[8].

W latach okupacji niemieckiej w Polsce, oddziały SS i Gestapo dokonały pacyfikacji wsi. 1 listopada 1944 w odwecie za zbrojną akcję partyzantów, przeprowadzoną w okolicy wsi Porąbka, spędzono do jednego z domów 33[9][10] osoby a następnie spalono je żywcem. Wśród pomordowanych znajdowały się kobiety i dzieci, niektóre z nich miały poniżej 3 lat[9]. W 1968 na skraju wsi wzniesiono pamiątkowy obelisk dla upamiętnienia ofiar.

Pomnik ofiar faszyzmu

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 347 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Rejestr TERYT
  4. Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4.
  5. Geoportal.gov.pl, geoportal.gov.pl [dostęp 2020-02-25] (pol.).
  6. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
  7. Cmentarz w Miechowie :: miechowski_kuferek, miechowski_kuferek.manifo.com [dostęp 2021-05-13].
  8. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 237
  9. a b Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939–1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 193.
  10. Portal Gminy Dobra. Historia Gruszowca. [dostęp 2007-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
POL gmina Dobra (powiat limanowski) COA.svg
Gmina Dobra (powiat limanowski) coat of arms
Gruszowiec pomnik BM4.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik zamordowanych przez hitlerowców mieszkańców wsi Gruszowiec
Śnieżnica a9.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Śnieżnica (Beskid Wyspowy). Widok z Łopienia