Grzebaczowate

Grzebaczowate

Sphecidae
Latreille, 1802
Samica wytrzeszczki tarczówkowej atakująca larwę pluskwiaka z rodziny tarczówkowatych
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	błonkoskrzydłe
Rodzina	grzebaczowate

Grzebaczowate (Sphecidae) – rodzina owadów z rzędu błonkówek. Jedna z rodzin tradycyjnie zaliczanych do grzebaczy^[1], obecnie zgrupowanych w nadrodzinie Apoidea^[2]. W Polsce występuje około 230 gatunków.

Charakterystyka

Należą tutaj gatunki karmiące larwy zabitymi lub sparaliżowanymi owadami, rzadziej pająkami^[3]. Sparaliżowane owady zanoszą do gniazda, jednakże, w odróżnieniu od nastecznikowatych, w jednej komorze lęgowej umieszczają przeważnie kilka upolowanych owadów. Ofiara jest sparaliżowana i nie może uciec, jednak przez kilka tygodni pozostaje przy życiu zapewniając potomstwu grzebacza pożywienie. Postać dorosła żywi się nektarem kwiatów. Wykazują dużą specyficzność przy wybieraniu ofiar: każdy gatunek ma określony krąg gatunków owadów, na które poluje. Prowadzą samotniczy tryb życia. Gniazda budują w ziemi. Grzebaczowate są bardzo zróżnicowane morfologicznie: niektóre gatunki są wybitnie smukłe, inne krępe. Dominuje kolorystyka czarno-żółta i czarno-czerwona. Podobnie jak u pszczół, również u grzebaczowatych pierwszy pierścień tułowia (zaplecze) nie sięga do pokryw skrzydeł, czym różnią się od innych błonkówek. Są organizmami haplodiploidalnymi.

Taszczyn pszczeli (Philanthus triangulum) przenosi schwytaną pszczołę do gniazda wykopanego w piasku.

Niektóre gatunki

Szczerklina piaskowa, taszczyn pszczeli, wardzanka, wytrzeszczka tarczówkowa, gliniarz naścienny

Przypisy

Bibliografia

• Heiko Bellmann, Henryk Garbarczyk: Owady. Warszawa: Multico, 2007. ISBN 978-83-7073-418-3.
• Cezary Gębicki, Jacek Szwedo: Owady Polski. Atlas i klucz. Krzeszowice: Wydawnictwo Kubajak, 2000. ISBN 83-87971-19-7.