Grzegorz Przebinda
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: filologia rosyjska, historia idei, historia literatury rosyjskiej, literaturoznawstwo | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Habilitacja | |
Profesura | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | Uniwersytet Jagielloński |
Rektor PWSZ w Krośnie (2012-2020) | |
Odznaczenia | |
Grzegorz Przebinda (ur. 27 czerwca 1959 w Jaworznie) – filolog, rusycysta i historyk idei. Od 1983 wykłada w Uniwersytecie Jagiellońskim, w latach 2012–2020 był również rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Pigonia w Krośnie.
Życiorys
Dzieciństwo spędził w Wołowicach nad Wisłą w powiecie krakowskim[1]. Tam również w latach 1966–1974 uczęszczał do szkoły podstawowej (obecnie im. Jana Pawła II)[2]. W latach 1974–1978 był uczniem Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Skawinie[3].
W 1978–1983 studiował rusycystykę w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ[4][potrzebny numer strony]. Od połowy lat 80. publikował w drugim obiegu pod pseudonimem Henryk Cywiński, m.in. w krakowskiej podziemnej „Arce” wywiady z rosyjskimi pisarzami na emigracji – Natalią Gorbaniewską[5] i Iriną Iłowajską-Alberti[6]. W 1988 wydał w warszawskim drugoobiegowym wydawnictwie „Most” wspomnienia dysydenta i emigranta z ZSRR Władimira Bukowskiego pt. Listy rosyjskiego podróżnika[7]. W 1991 uhonorowany nagrodą Polcul za „współpracę polsko-rosyjską w walce o demokrację”[8].
W 1991 obronił doktorat na podstawie rozprawy Włodzimierz Sołowjow wobec historii. Promotorem magisterium i doktoratu był profesor Ryszard Łużny[4].
W 1998 uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na podstawie rozprawy Od Czaadajewa do Bierdiajewa – spór o Boga i człowiek w myśli rosyjskiej (1832–1922)[4]. Natomiast w 2002 uzyskał tytuł profesorski, m.in. za książkę Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy[4].
Od 1983 jest zatrudniony w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego – zaczynał jako asystent-stażysta, obecnie jest profesorem zwyczajnym[9]. W 1999–2005 i 2008–2012 był dyrektorem instytutu, od 2009 jest kierownikiem Katedry Kultury Słowian Wschodnich w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1 września 2012 do 31 VIII 2020 – rektor PWSZ w Krośnie[4].
W 2001–2005 był wykładowcą, a w 2002–2003 kierownikiem Katedry Badań Wschodu na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego[4]. Wchodził w latach 1999-2018 w skład pierwszej redakcji pisma „Nowaja Polsza”[10][11], jest członkiem komitetów redakcyjnych „Nowej Europy Wschodniej” i „Przeglądu Rusycystycznego” oraz Komisji Wschodnioeuropejskiej Polskiej Akademii Nauk, Komisji Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk i Rady Naukowej Instytutu Jana Pawła II KUL[12]. Jest autorem ok. 300 publikacji – w tym dziewięciu książek wydanych w 1992–2013 – w języku polskim, rosyjskim, angielskim, francuskim[13], ukraińskim[14], białoruskim, czeskim[15], fińskim (jeden tekst) na temat kultury i historii Rosji, Ukrainy, Białorusi i Litwy, także o ich związkach z Polską. Publikował w polskich i zagranicznych czasopismach naukowych oraz w pismach o większym nakładzie, w tym także w tygodnikach i gazetach codziennych – w „Znaku”, „Więzi”, „Tygodniku Powszechnym”, „Rzeczpospolitej”[16], „Polityce”, „Gazecie Wyborczej[17] oraz wydawanym w Paryżu przez emigrację tygodniku „Russkaja Mysl”. Jego teksty na język rosyjski tłumaczyła m.in. Natalja Gorbaniewska[18]. W 2016 wraz z żoną Leokadią i synem Igorem przetłumaczył na polski Mistrza i Małgorzatę Michaiła Bułhakowa[19][20][21].
Odznaczenia
- Medal "Za Zasługi dla Krosna" w 2019[22]
- Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2018 (dziedzina: tłumaczenie)[23]
- 3 maja 2015 na Zamku Królewskim w Warszawie odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej w dziedzinie języków i kultur wschodniosłowiańskich, za wspieranie międzynarodowej współpracy naukowej”[24].
Życie osobiste
Od 1981 żonaty z Leokadią Styrcz-Przebindą (absolwentka slawistyki na UJ, dr językoznawstwa). Ma dwoje dzieci: syna Igora (ur. 1981, absolwent filmoznawstwa na UJ) i córkę Anetę (ur. 1989, absolwentka socjologii na UJ)[2].
Publikacje
- Grzegorz Przebinda: Włodzimierz Sołowjow wobec historii. Kraków: Arka, 1992, seria: Z dziejów myśli Rosyjskiej. ISBN 83-85123-80-6. (pol.).
- Mikołaj Czernyszewski – późny wnuk Oświecenia. Katowice: Śląsk, 1997.
- Od Czaadajewa do Bierdiajewa. Spór o Boga i człowieka w myśli rosyjskiej 1832–1922. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1998 (nominacja do Nagrody im. Jana Długosza w 1999).
- Zaułki Mistrza Wolanda. Kraków: Oficyna Literacka, 2000.
- wspólnie z Józefem Smagą: Kto jest kim w Rosji po 1917 roku. Kraków: Znak, 2000.
- Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy. Kraków: Znak, 2001 (nominacja do Nagrody im. Jana Długosza w 2002).
- Między Moskwą a Rzymem. Myśl religijna w Rosji XIX i XX w.. Kraków: Universitas, 2003.
- Piekło z widokiem na niebo. Spotkania z Rosją 1999–2004. Kraków: Znak, 2004.
- Между Краковом, Римом и Москвой. Русская идея в новой Польше. Москва: РГГУ, 2013.
Zainteresowania
Amatorsko przebiegł 18 maratonów: Kraków (25 kwietnia 2010), Wilno (12 września 2010), Kraków (17 kwietnia 2011), Tallin (11 września 2011), Paryż (15 kwietnia 2012), Moskwa (9 września 2012), Jerozolima (1 marca 2013), Sankt-Petersburg (30 czerwca 2013), Stambuł (17 listopada 2013), Sewilla (23 lutego 2014), Walencja (16 listopada 2014)[25], Boston (20 kwietnia 2015, z czasem 3:49:17)[26], Budapeszt (11 października 2015)[27], Nowy Orlean (28 lutego 2016), Porto (5 listopada 2017), Rzym (8 kwietnia 2018), Kijów (7 października 2018), Ateny (14 listopada 2021). Najlepszy rezultat uzyskał w biegu moskiewskim: 3.23.44[28].
Przypisy
- ↑ Centrum Myśli Jana Pawła II; Prof. Grzegorz Przebinda. [dostęp 2016-02-02].
- ↑ a b Grzegorz Przebinda; Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-02-03].
- ↑ Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Skawinie – absolwenci 1977–1982. [dostęp 2016-01-28].
- ↑ a b c d e f Przebinda, Grzegorz, [w:] Bożenna Frankowska i inni red., Współcześni uczeni polscy: słownik biograficzny. T. 5, Suplement A-Ż, Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2006, s. 670, ISBN 83-916278-4-5 [dostęp 2015-12-10] .
- ↑ „Arka”. Nr 20, s. 46-55, 1987.
- ↑ „Arka”. Nr 25, s. 64-71, 1989.
- ↑ Listy rosyjskiego podróżnika / Władimir Bukowski. [w:] Katalog Biblioteki Narodowej [on-line]. bn.org.pl. [dostęp 2016-01-22].
- ↑ Lista laureatów od 1990. polcul.pl. [dostęp 2016-01-22].
- ↑ Grzegorz Przebinda; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. [dostęp 2016-02-01].
- ↑ О «Новой Польше» - Pедакция (Гжегож Пшебинда - Grzegorz Przebinda). [dostęp 2021-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-19)]. (ros.).
- ↑ Бібліотека - архів (Гжегож Пшебинда - Grzegorz Przebinda), novapolshcha.pl [dostęp 2022-01-11] (ukr. • ros.).
- ↑ Rada Naukowa Instytutu Jana Pawła II. [dostęp 2016-01-17].
- ↑ Cahiers du monde russe et soviétique Année 1988 Volume 29 Numéro 3. [dostęp 2016-02-02].
- ↑ Zbruč. Ґжеґож ПШЕБІНДА: П’ята імперія Путіна. [dostęp 2016-02-03].
- ↑ Protestant: Nezávislý evangelický měsíčníkdata. [dostęp 2016-02-01].
- ↑ Grzegorz Przebinda , Piąte imperium Putina, „Rzeczpospolita”, Plus-Minus, 20 czerwca 2015, ISSN 0208-9130 [dostęp 2015-12-10] [zarchiwizowane z adresu] .
- ↑ Gazeta Wyborcza. Magazyn Świąteczny. [dostęp 2016-02-03].
- ↑ Новая Польша: Гжегож Пшебинда: Читая Вата. [dostęp 2016-02-02].
- ↑ TiO, Oni oraz "Mistrz i Małgorzata", Biznes i Styl - Podkarpacki portal opinii [dostęp 2017-11-11] (pol.).
- ↑ Dobry diabeł i pisarz niespełniony | Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata, „Zupełnie Inna Opowieść”, 31 grudnia 2016 [dostęp 2017-11-10] (pol.).
- ↑ INTERIA.PL, "Mistrz i Małgorzata" - przekład pierwszej świeżości [dostęp 2017-11-11] (pol.).
- ↑ Ewa Gorczyca , Prezydent przyznał medale "Za zasługi dla Krosna" i nagrody dla artystów i sportowców. Wśród uhonorowanych: rektor i kancelrz PWSZ [FOTO], Nowiny, 9 czerwca 2019 [dostęp 2021-12-11] (pol.).
- ↑ Ministerstwo >> Odznaczenia >> Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis >> Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis >> Szukaj: Przebinda, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 11 maja 2018 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
- ↑ Prezydent: Wolność trzeba zawsze umacniać. prezydent.pl, 2015-05-03. [dostęp 2016-01-17].
- ↑ Wyniki - 34 Maraton Valencia Trinidad Alfonso - Polacy, Walencja, bieganie, Maraton, 16 listopada 2014 | enduhub.com, enduhub.com [dostęp 2016-04-08] .
- ↑ Krzysztof Bartkiewicz , Biegiem przez USA, Chiny, Szwajcarię, Austrię, Niemcy, www.maratonypolskie.pl, 22 kwietnia 2015 [dostęp 2015-12-10] .
- ↑ Grzegorz Przebinda. maratonypolskie.pl. [dostęp 2016-01-21].
- ↑ Предварительный протокол московского международного марафона мира 2012. Мужчины. maratonypolskie.pl. s. 8. [dostęp 2016-01-21]. (ros.).
Linki zewnętrzne
- Prof. dr hab. Grzegorz Władysław Przebinda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2009-05-25] .
- Publikacje oraz teksty on line na stronie Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ
- Sylwetka biegacza na stronie Maratonów Polskich
- Pierwsza wojna Rosji z Ukrainą 2014-2021
- Grzegorz Przebinda, Profesor Grzegorz Przebinda [dostęp 2022-01-11] (pol.).
- Kanał w serwisie YouTube
Media użyte na tej stronie
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Autor: David93, Licencja: CC BY-SA 3.0
W Rostowie Wielkim, wrzesień 2013 Fot. Leokadia Styrcz-Przebinda
Baretka Brązowego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"