Grzmięca

Artykuł

53°20′28″N 19°25′47″E

- błąd

38 m

WD

53°24'N, 19°24'E

- błąd

20593 m

Odległość

3383 m

Grzmięca
osada
Ilustracja
Wielorodzinna zabudowa wielkopłytowa, koło hodowli ryb
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

brodnicki

Gmina

Zbiczno

Sołectwo

Gaj-Grzmięca

Liczba ludności (2006)

70

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

87-312[1]

Tablice rejestracyjne

CBR

SIMC

0850661

Położenie na mapie gminy Zbiczno
Mapa konturowa gminy Zbiczno, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Grzmięca”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu brodnickiego
Mapa konturowa powiatu brodnickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Grzmięca”
Ziemia53°20′28″N 19°25′47″E/53,341111 19,429722

Grzmięcaosada w Polsce, część wsi Gaj-Grzmiąca położonej w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, w zachodniej części gminy Zbiczno.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Gospodarka

Najstarszą działalnością zawodową ludności obecnej osady stanowi produkcja rolnicza. W okresie PRL założono tutaj Państwowe Gospodarstwo Rolne w ramach socjalizacji rolnictwa, znacznie nasilonego za linią dawnego Zaboru Pruskiego jak i samych dawnych Prus. W wyniku tego powstał Ośrodek Hodowli Ryb (OHR) w Grzmiący, składający się ze stawów, magazynów i bloków mieszkalnych.

Obecnie kapitał OHR funkcjonuje jako Ośrodek Zarybieniowy Polskiego Związku Wędkarskiego prowadzony przez Okręg PZW w Toruniu. Jest to jeden z najnowocześniejszych w Europie ośrodków hodowli jesiotra ostronosego, jak również ryb łososiowatych. W 2009 roku, zainwestowano w niego 4 miliony złotych (według kursu z 2009), w celu stworzenia przedszkola hodowlanego do reintrodukcji wymarłego w kraju gatunku jesiodra bałtyckiego, poprzez hodowlę odmiany kanadyjskiej, a następnie wypuszczenie i doprowadzenie do jego ewolucji dostosowanej do warunków Bałtyku, powodując ponowne powstanie nieistniejącego już gatunku. Produkcja wynosi ponad 50 000 ryb rocznie, o długości 3-4 m. Sam zakład prowadzi też hodowlę ryb do celów konsumpcyjnych, wędzarnię i sprzedaż bezpośrednią poprzez Zespół Gospodarki Wędkarsko-Rybackiej[2]. W 2016 wizytowali go europarlamentarzyści Ulrike Rodust i Jarosław Wałęsa[3].

Miejscowość jest ośrodkiem wędkarstwa (znajduje się tutaj płatne łowisko Gospodarstwa Rybackiego), a także działalności wypoczynkowej związanej z tą dziedziną. W budynkach wielkopłytowych, funkcjonuje wynajem apartamentów wakacyjnych[4], z wypożyczalnią łodzi wędkarskich, rowerów, a w sąsiadujących ośrodkach kajaków i rowerów wodnych. W miejscowości działa także smażalnia ryb, wraz z polem biwakowym i plażą[5]. Koło budynku tartaku, utworzono restaurację[6].

W miejscowości funkcjonuje elektrownia fotowoltaiczna, składająca się z 105 paneli[7]. Taki typ pozyskiwania energii (25 paneli) prowadzi też oddział Brodnickiego Parku Krajobrazowego.

W pobliżu zakładów rybnych funkcjonuje zbudowana w ramach PGR, elektrownia wodna przepływowa na Skarlance, przesmyku pomiędzy jeziorami Kurzyny i Strażym. Dwa jazy wodne: młyński, piętrzący wody m.in. na potrzeby MEW Grzmięca oraz drugi, rozbudowany w 2001, utrzymuje ustabilizowany poziom lustra wody na okolicznych jeziorach Pojezierza Brodnickiego. Różnica poziomów między górnym i dolnym lustrem wody wynosi 5,2 m w przesmyku. To jedyny zakład produkcji energii elektrycznej metodą przepływu wody, na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego[8].

Turystyka

Pole biwakowe w Grzmięcy

Prócz ośrodków rekreacyjnych związanych z wędkarstwem i jeziorami, w osadzie działa również Ogród Dydaktyczny BPK, związany z leśną lokalizacją miejscowości[9]. Koło apartamentów istnieje plac zabaw[10].

Pomniki przyrody

Miejscowość posiada zrośnięte ze sobą dęby "Adam i Ewa", nazwane tak ze względu na fakt, iż miejscowa ludność pytana przez przyjezdnych "od kiedy dęby tutaj stoją", odpowiadała często "od początku - jak Adam i Ewa". Dęby te zostały wpisane na listę pomników przyrody. Drzewa pozostały nienaruszone, aż do roku 1989, gdy to jedno z nich zostało trafione piorunem, który uszkodził jego górną część. Obecnie ochrona pomnika przyrody jest finansowana i wykonywana przez BPK Stowarzyszenie Pojezierze Brodnickie[11].

Historia

Miejscowość leży na terenach Ziemi Chełmińskiej, kwalifikowanej potem jako część Prus Zachodnich. Koło plaży istnieje bunkier - polski schron bojowy z 1939 roku typu tradytor, wykorzystany ponownie w styczniu 1945 przez Niemców podczas walk z Armią Czerwoną, lokalnie zwany "strzelnicą"[12].

Architektura

Miejscowość posiada osiedle bloków zabudowy wielorodzinnej, stworzonej w technice wielkiej płyty, w okresie PRL jako część Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Oprócz tego istnieją domy zabudowy jednorodzinnej, a także zespół budynków związanych z sektorem gospodarki rybnej.

Transport

Przybrzeżna osada posiada jedną główną, asfaltową drogę o ograniczeniu prędkości do 60 km/h[13], rozszerzającą się na dwa przy granicy osady, oraz sieć betonowych i gruntowych dróg zakładowo-osiedlowych, razem w Grzmiący istnieje ponad kilometr dróg. Na wybrzeżu jeziora istnieją trzy przystanie oraz molo dla łódek, kajaków i rowerów wodnych[14].

Przy wjeździe od strony wschodniej zlokalizowany jest przystanek autobusowy "Grzmiąca" z zadaszeniem i zatoką autobusową po stronie przeciwnej, zbudowanej w ramach funduszy Unii Europejskiej[15].

Zobacz też

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 348 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. Marek Ewertowski, Grzmięca. Reintrodukcja królewskiej ryby - Drwęca, przedszkole dla jesiotra, „Gazeta Pomorska”, 10 sierpnia 2009.
  3. MM, Przedstawiciele Parlamentu Europejskiego w Grzmięcy, w: Wiadomości Wędkarskie, nr 7/2016, s. 68, ISSN 0137-8104
  4. Raj z chaczykiem.
  5. Google Maps, Smażalnia Ryb Grzmięca u Natalii.
  6. Google Maps.
  7. Google Maps.
  8. Natura Warmii i Mazur, Grzmięca: jazy na Skarlance, 19 lipca 2011.
  9. Google Maps, Ogród dydaktyczny BPK.
  10. Google Maps, Plac zabaw.
  11. Radosław Stawski, Adam i Ewa połączone korzeniami, czyli historia dwóch pomników przyrody, „Czas Brodnicy”, 28 czerwca 2020.
  12. Wikimapia, Grzmięca, Dawny Bunkier.
  13. Google Maps.
  14. Google Maps.
  15. Google Maps.

Media użyte na tej stronie

Zbiczno (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Zbiczno, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Brodnica County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Brodnica County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.48 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.07 E
  • E: 19.78 E
GRZMIĘCA 01.jpg
Autor: Andrzej Błaszczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grzmięca gm.Zbiczno
GRZMIĘCA 03.jpg
Autor: Andrzej Błaszczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grzmięca gm.Zbiczno