Grzybów (Warszawa)

Grzybów
Osiedle Warszawy
Ilustracja
Na pierwszym planie trzy szesnastokondygnacyjne budynki Grzybowa II, w głębi zabudowa Grzybowa I, widok od strony ul. Świętokrzyskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Powierzchnia

0,04 km²

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grzybów”
Ziemia52°14′07″N 21°00′16″E/52,235278 21,004444
Portal Polska

Grzybów – osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Położenie i charakterystyka

Osiedle Grzybów położone jest na stołecznym Śródmieściu, na obszarze Miejskiego Systemu Informacji Śródmieście Północne[1][2]. Jest usytuowane między placem Grzybowskim i ulicami: Królewską, Zielną, Świętokrzyską, Emilii Plater i Twardą[2][3]. Przez jego teren przebiegają także ulice: Próżna, Bagno i Raoula Wallenberga[4]. Zostało zbudowane w latach 1962–1967 w technologii monolitycznej[5] według projektu Jana Bogusławskiego i Bogdana Gniewiewskiego z Biura Projektowego Miastoprojekt Śródmieście[6].

Powierzchnia osiedla wynosi 4 hektary[5]. Składa się z dwóch części: Grzybowa I, położonego między Próżną a Królewska, który był budowany jako pierwszy, i Grzybowa II[6]. W skład całego osiedla wchodziło 14 budynków: trzy szesnastokondygnacyjne, cztery dwunastokondygnacyjne, trzy budynki o sześciu do ośmiu kondygnacjach i cztery budynki dwukondygnacyjne przeznaczone na usługi i handel[6]. Łącznie mieszczą one 1330 mieszkań przeznaczonych dla ok. 3800[6]–4400 osób[5][7]. Dominują mieszkania jedno, dwu i trzypokojowe – stanowią one ok. 90%[6]. Zabudowę mieszkaniową uzupełniały szkoła, przedszkole i pawilony handlowo-usługowe[5], a także parkingi, place zabaw i ciągi piesze pomiędzy budynkami[6]. Zaplanowano też tereny zielone, które uzyskały obramowania w postaci niewysokich murków[6].

Osiedle powstało na części obszaru zajmowanego do XVIII wieku przez jurydykę Grzybów[5]. Po II wojnie światowej ruiny, relikty zabudowy i prowizoryczne zabudowania tworzyły tu część rejonu nazywanego „Dzikim Zachodem”[8]. Decyzja o ich rozbiórce i wybudowaniu osiedla zapadła w 1961 roku[8]. Część zabudowy postanowiono zachować, odnowić i wkomponować w nowe osiedle: kościół Wszystkich Świętych[5], dwa budynki na Grzybowie II, fragment dwustronnej zabudowy ul. Próżnej oraz budynek PAST-y[6]. Zlikwidowano natomiast zabudowę i całkowicie zmieniono przebieg ulicy Bagno[9].

W granicach osiedla, wzdłuż ulicy Świętokrzyskiej, znajdują się też dwa budynki wybudowane kilka lat wcześniej według projektu Aliny i Bolesława Piaseckich[6] (ul. Świętokrzyska 30 i 32[4]), mieszczące w parterach liczne lokale usługowe[3]. W 1998 zakończono budowę ośmiokondygnacyjnego biurowca Zielna Point autorstwa Pracowni Architektury Kuryłowicz & Associates (ul. Zielna 41/43)[10], w 2004 powstał biurowiec Centrum Zielna (ul. Zielna 37)[11], a w 2009 roku przy ul. Bagno 2/6 oddano do użytku piętnastokondygnacyjny budynek mieszkalny pod nazwą „Atelier Residence”[12].

Budynek przy ul. Królewskiej 43

Budynek przy ul. Królewskiej 43 (oznaczenie robocze: blok B-3[13]), na osiedlu Grzybów I, uzyskał tytuł „Wicemistera Warszawy” 1964 w ramach corocznego plebiscytu architektonicznego organizowanego przez Życie Warszawy[14][6]. Jest to budynek dwunastokondygnacyjny, o układzie korytarzowym, jego kubatura wynosi 21 139 m³[14][6]. Mieści 110 mieszkań w typie M3 i M4[14]. Za jego konstrukcję odpowiadał Tadeusz Niemunis[14]. Inwestorem była Dyrekcja Rozbudowy Miasta Wschód, a generalnym wykonawcą Przedsiębiorstwo Budownictwa Miejskiego Śródmieście[14].

Znalazło się w nim mieszkanie numer 100 000 wybudowane w Warszawie przez Zakład Osiedli Robotniczych[15]. Ceremonia uroczystego wręczenia kluczy nowym lokatorom z udziałem Przewodniczącego Prezydium Stołecznej Rady Narodowej Janusza Zarzyckiego oraz Dyrektora Stołecznego Zarządu Rozbudowy Miasta Witolda Rogali odbyła się 11 grudnia 1963 roku, o czym informował tygodnik „Stolica”[13].

Galeria

  • Makieta osiedla zaprezentowana na łamach tygodnika „Stolica” w 1963 roku

    Makieta osiedla zaprezentowana na łamach tygodnika „Stolica” w 1963 roku

  • Budynek przy ul. Królewskiej 43, Wicemister Warszawy 1964

    Budynek przy ul. Królewskiej 43, Wicemister Warszawy 1964

  • Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Królewskiej 43 poświęcona wybudowaniu stutysięcznego mieszkania w stolicy przez Zakład Osiedli Robotniczych z 1963 roku

    Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Królewskiej 43 poświęcona wybudowaniu stutysięcznego mieszkania w stolicy przez Zakład Osiedli Robotniczych z 1963 roku

Przypisy

  1. ↑ Dzielnica Śródmieście - Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [dostęp 2022-09-19].
  2. ↑ a b Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 65. OCLC 831027217.
  3. ↑ a b Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 7–9. ISBN 83-85028-56-0.
  4. ↑ a b geoportal.gov.pl. [dostęp 2022-09-19].
  5. ↑ a b c d e f Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 40, 232–233, ISBN 83-01-08836-2.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k Krystyna Krzyżakowa, Osiedle Ogród na Grzybowie, „Stolica” (42 (828)), Warszawa, 20 października 1963, s. 2–3, ISSN 0039-1689.
  7. ↑ Barbara Orlańska, Andrzej Dobrucki, Wacław Orzeszkowski, Jan Kazimierz Zieliński: Warszawskie osiedla ZOR. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1968, s. 98.
  8. ↑ a b Zmierzch »Dzikiego Zachodu«. „Stolica”. 40 (878) Rok XIX, s. 8–9, 1964-10-04. Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0039-1689. 
  9. ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 1. Agrykola–Burmistrzowska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 106. ISBN 83-902793-5-5.
  10. ↑ Wolf Zielna, urbanity.pl [dostęp 2022-09-21].
  11. ↑ Centrum Zielna, urbanity.pl [dostęp 2022-09-21].
  12. ↑ Atelier Residence, urbanity.pl [dostęp 2022-09-20].
  13. ↑ a b Krystyna Krzyżakowa, Jubileuszowe mieszkanie, „Stolica” (1 (839)), Warszawa, 5 stycznia 1964, s. 3, ISSN 0039-1689.
  14. ↑ a b c d e Krystyna Krzyżakowa, Mister Warszawy 1964, „Stolica” (43 (881)), Warszawa, 25 października 1964, s. 3, ISSN 0039-1689.
  15. ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 101.
Osiedla warszawskiej dzielnicy Śródmieście
Obszary MSI
Części miasta wg PRNG
Inne

Godło

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Grzybow Warsaw architectural model.jpg
Makieta osiedla Grzybów w Warszawie, zdjęcie opublikowane na łamach tygodnika "Stolica" w 1963 roku.
43 Krolewska Street Warsaw plague ZOR 1000.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Królewskiej 43 w Warszawie z grudnia 1963 roku poświęcona wybudowaniu stutysięcznego mieszkania przez Zakład Osiedli Robotniczych w Warszawie.
43 Krolewska Street Warsaw.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek przy ul. Królewskiej 43 w Warszawie. Widok od wschodu, od strony ul. Świętokrzyskiej. Wicemister Warszawy 1964.
Grzybow Warsaw aerial 2022.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na wschodnią część osiedla Grzybów w Warszawie, widok z powietrza, od południa. Budynki mieszkalne przy ulicach Świętokrzyskiej, Bagno i Królewskiej.