Gubernatorzy generalni Australii
Sztandar gubernatora generalnego Australii | |
Obecny gubernator | |
David Hurley, gubernator generalny Australii | |
Stanowisko | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia | |
Pierwszy gubernator | |
Długość kadencji | nieokreślona (zwyczajowo ok. 5 lat) |
Obecny gubernator | |
Obecny od | 1 lipca 2019 |
Siedziba | |
Strona internetowa |
AustraliaTen artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Australii Ustrój polityczny Konstytucja Monarcha Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Wybory Polityka zagraniczna Wikiprojekt Polityka |
Gubernator generalny Związku Australijskiego (ang. Governor-General of the Commonwealth of Australia) – formalnie najwyższe stanowisko władzy wykonawczej na szczeblu federalnym w Australii. W praktyce jego rola jest głównie ceremonialna, zaś od zajmującej ten urząd osoby oczekuje się apolitycznego realizowania funkcji "Ojca (lub Matki) Narodu".
Charakterystyka urzędu
Istnienie tego urzędu wiąże się z faktem, iż Australia pozostaje w unii personalnej z Wielką Brytanią, w związku z czym król Australii, będący zarazem królem Wielkiej Brytanii i pozostałych Commonwealth realms, przez zdecydowaną większość czasu pozostaje poza terytorium kraju. W czasie jej nieobecności większość obowiązków i kompetencji, które w klasycznym modelu westminsterskim spoczywają na monarsze, jest realizowana przez gubernatora generalnego.
Gubernator ma prawo mianowania ministrów i sędziów, rozwiązania parlamentu oraz sygnowania ustaw. Przewodniczy Federalnej Radzie Wykonawczej i jest nominalnym dowódcą Australijskich Sił Zbrojnych. W praktyce jednak wszystkie swoje kompetencje realizuje w ścisłym porozumieniu z gabinetem federalnym, a zwłaszcza z premierem Australii. Gubernator generalny ma prawo użyć swych szczególnych prerogatyw samodzielnie tylko w zupełnie wyjątkowych sytuacjach. Ostatni raz zdarzyło się to w 1975 roku podczas kryzysu konstytucyjnego, jednak do dziś zasadność ich użycia w tamtej sytuacji budzi liczne kontrowersje.
Stołeczną rezydencją gubernatora jest Government House w Canberze, popularnie zwany Yarralumla. Inną oficjalną rezydencją jest Admirality House w Sydney.
Powoływanie i kadencja
Formalnie powołanie gubernatora generalnego jest osobistym aktem królewskim, jednak zwyczajowo królowa mianuje kandydata wskazanego przez premiera Australii. Długość kadencji gubernatora nie jest prawnie uregulowana, zależy głównie od decyzji premiera oraz samego gubernatora, jednak historycznie gubernatorzy urzędowali zwykle od 4 do 7 lat.
Lista gubernatorów generalnych Australii
# | Portret | Imię i nazwisko | Objął urząd | Opuścił urząd | Suweren |
---|---|---|---|---|---|
1 | John Hope, 7. hrabia Hopetoun | 1 stycznia 1901 | 22 stycznia 1901 | Wiktoria | |
(1) | John Hope, 7. hrabia Hopetoun | 1 stycznia 1901 | 22 stycznia 1901 | Edward VII | |
2 | Hallam Tennyson, 2. baron Tennyson | 9 stycznia 1903 | 21 stycznia 1904 | ||
3 | Henry Northcote, 1. baron Northcote | 21 stycznia 1904 | 9 września 1908 | ||
4 | William Ward, 2. hrabia Dudley | 9 września 1908 | 6 maja 1910 | ||
(4) | William Ward, 2. hrabia Dudley | 6 maja 1910 | 31 lipca 1911 | Jerzy V | |
5 | Thomas Denman, 3. baron Denman | 31 lipca 1911 | 18 maja 1914 | ||
6 | Ronald Munro-Ferguson | 18 maja 1914 | 6 października 1920 | ||
7 | Henry Forster, 1. baron Forster | 6 października 1920 | 8 października 1925 | ||
8 | John Baird, 1. baron Stonehaven | 8 października 1925 | 21 stycznia 1931 | ||
9 | Isaac Isaacs | 21 stycznia 1931 | 20 stycznia 1936 | ||
(9) | Isaac Isaacs | 20 stycznia 1936 | 23 stycznia 1936 | Edward VIII | |
10 | Alexander Hore-Ruthven, 1. baron Gowrie | 23 stycznia 1936 | 11 grudnia 1936 | ||
(10) | Alexander Hore-Ruthven, 1. baron Gowrie | 11 grudnia 1936 | 30 stycznia 1945 | Jerzy VI | |
11 | Henryk Windsor, książę Gloucester | 30 stycznia 1945 | 11 marca 1947 | ||
12 | William McKell | 11 marca 1947 | 6 lutego 1952 | ||
(12) | William McKell | 6 lutego 1952 | 8 maja 1953 | Elżbieta II | |
13 | William Slim | 8 maja 1953 | 2 lutego 1960 | ||
14 | William Morrison, 1. wicehrabia Dunrossil | 2 lutego 1960 | 3 lutego 1961 | ||
15 | William Sidney, 1. wicehrabia De L'Isle | 3 sierpnia 1961 | 7 maja 1965 | ||
16 | Richard Casey, baron Casey | 7 maja 1965 | 30 kwietnia 1965 | ||
17 | Paul Hasluck | 30 kwietnia 1965 | 11 lipca 1974 | ||
18 | John Kerr | 11 lipca 1974 | 8 grudnia 1977 | ||
19 | Zelman Cowen | 8 grudnia 1977 | 29 lipca 1982 | ||
20 | Ninian Stephen | 29 lipca 1982 | 16 lutego 1989 | ||
21 | Bill Hayden | 16 lutego 1989 | 16 lutego 1996 | ||
22 | William Deane | 16 lutego 1996 | 29 czerwca 2001 | ||
23 | Peter Hollingworth | 29 czerwca 2001 | 29 maja 2003 | ||
24 | Michael Jeffery | 11 sierpnia 2003 | 5 września 2008 | ||
25 | (c) Department of Foreign Affairs and Trade website – www.dfat.gov.au, CC BY 3.0 au | Quentin Bryce | 5 września 2008 | 28 marca 2014 | |
26 | Peter Cosgrove | 28 marca 2014 | 1 lipca 2019 | ||
27 | David Hurley | 1 lipca 2019 | 8 września 2022 | ||
(27) | David Hurley | 8 września 2022 | nadal | Karol III |
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
Autor: Office of the Governor-General of Australia, Licencja: CC BY 3.0
David Hurley, 27th Governor-General of Australia
Autor: Office of the Official Secretary to the Governor-General, on behalf of the Commonwealth of Australia, Licencja: CC BY 3.0
Sir Ninian Stephen, 20th Governor-General of Australia
Autor: Office of the Official Secretary to the Governor-General, Licencja: CC BY 3.0
Sir Peter Cosgrove, Governor-General of Australia
(c) Department of Foreign Affairs and Trade website – www.dfat.gov.au, CC BY 3.0 au
Foreign Minister Julie Bishop and the Governor-General Her Excellency the Honourable Quentin Bryce AC CVO.
William Sidney, Viscount De L'Isle, Governor-General of Australia 1961-1965
William Ward, 2nd Earl of Dudley, the Governor General of Australia (1908-1911).
William Morrison, Viscount Dunrossil, Governor-General of Australia
Commonwealth Coat of Arms of Australia granted by Royal Warrant signed by King George V on 19 September 1912.
IMPORTANT:This image is an artist's interpretation of the original (1912) official version of the Commonwealth Coat of Arms shown in Commons on the Australian coat of arms page. A variant of the original, with a transparent background, is shown on this page.
“ | Quarterly of six, the first quarter Argent a Cross Gules charged with a Lion passant guardant between on each limb a Mullet of eight points Or; the second Azure five Mullets, one of eight, two of seven, one of six and one of five points of the first (representing the Constellation of the Southern Cross) ensigned with an Imperial Crown proper; the third of the first a Maltese Cross of the fourth, surmounted by a like Imperial Crown; the fourth of the third, on a Perch wreathed Vert and Gules an Australian Piping Shrike displayed also proper; the fifth also Or a Swan naiant to the sinister Sable; the last of the first, a Lion passant of the second, the whole within a Bordure Ermine; for the Crest on a Wreath Or and Azure A Seven-pointed Star Or, and for Supporters dexter a Kangaroo, sinister an Emu, both proper. | ” |
Isaac Isaacs, Governor-General of Australia,
Autor: Governor-General of Australia, Licencja: CC BY 3.0
Peter Hollingworth
Flag of the Governor-General of Australia
Sir William Slim, a British general during World War II. Photograph taken 29 June 1950 by an Evening Post staff photographer.
Autor: Praca własna, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Queen Elizabeth II's personal flag (1960)
Autor: Office of the Governor-General of Australia, Licencja: CC BY 3.0
David Hurley, 26th Governor-General of Australia
John Kerr in 1965
Sir William John McKell GCMG KStJ, Premier of New South Wales and Governor-General of Australia.
Ronald Munro-Ferguson (also known as Lord Novar), the Governor General of Australia (1914-1920).
Autor: National Archives of Australia - Creative Commons Attribution 3.0 Australia Licence, Licencja: CC BY 3.0
Zelman Cowen, Governor-General of Australia 1977-82
Depicted during his time as Vice-Chancellor of the University of New England.
Autor: Office of the Governor-General of Australia, Licencja: CC BY 3.0
Portrait of William Deane, Governor-General of Australia 1996-2001.
Autor: Governor-General of Australia, Licencja: CC BY 3.0
Official portrait of His Excellency Major General Michael Jeffery, AC, CVO, MC (Retd)