Gubernia jelizawietpolska

Mapa guberni jelizawietpolskiej
Herb guberni jelizawietpolskiej

Gubernia jelizawietpolska – jednostka administracyjna Imperium Rosyjskiego na Kaukazie, utworzona ukazem Aleksandra II w 1868. Stolicą guberni był Jelizawietpol. Wchodziła w skład Namiestnictwa Kaukaskiego. Istniała do 1918.

Gubernia była położona we wschodniej części Kaukazu Południowego pomiędzy 38°50′ a 41 1/2° długości geograficznej północnej i 44°21′ a 48°21′ szerokości geograficznej wschodniej. Graniczyła od północy z gubernią tyfliską, okręgiem zakatalskim i obwodem dagestańskim, od wschodu z gubernią bakijską, na zachodzie z gubernią tyfliską i gubernią erywańską, na południu z Persją, od której oddzielała ją rzeka Araks, stanowiąca granicę państwową Imperium Rosyjskiego.

Powierzchnia guberni wynosiła w 1897 – 44 136 km² (38 782,5 wiorst ²). Gubernia w początkach XX wieku była podzielona na 8 ujezdów.

Demografia

Ludność, według spisu powszechnego 1897 – 878 415 osób – Azerów (60,8%), Ormian (33,3%), Lezginów (1,7%), Rosjan (1,6%), Białorusinów, Niemców, Kurdów, Tatów i Udynów.

Ludność w ujezdach według deklarowanej narodowości 1897[1]

UjezdAzerowieOrmianieLezginiRosjanieBiałorusiniNiemcyKurdowieTatowieUdyni
Gubernia łącznie60,8%33,3%1,7%1,6%
Areski70,1%20,5%8,7%
Dżewanszyrski74,1%23,7%1,1%
Dżabrailski71,6%26,9%
Jelizawietpolski63,9%26,4%4,4%1,7%1,9%
Zangezurski51,6%46,1%1,3%
Kazachski57,2%38,9%3,0%
Nuchiński69,3%15,7%7,1%1,5%5,8%
Szuszeński45,3%53,3%1,0%

Po przewrocie bolszewickim w Rosji i rozpędzeniu Konstytuanty Rosji przez bolszewików, Sejm Zakaukaski proklamował 10 lutego 1918 powstanie Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej, w której skład weszła gubernia jelizawietpolska. Od 28 maja 1918 Demokratyczna Republika Azerbejdżanu. Po podboju Azerbejdżanu przez Armię Czerwoną w Azerbejdżańskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej (od 28 kwietnia 1920), w tym w latach 1922–1936 w składzie Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej – republiki związkowej ZSRR, w latach 1936–1991 samodzielna republika związkowa ZSRR. Od 1991 niepodległy Azerbejdżan. Region Górskiego Karabachu (z Szuszą i Stepanakertem) jest nieuznanym międzynarodowo quasi-państwem kontrolowanym przez miejscowych Ormian wspieranych przez Armenię.

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Coat of Arms of Yelizavetpol Governorate.png
Coat of arms of Elisabethpol Governorate, Russian Empire