Gubernia tyfliska

Mapa guberni tyfliskiej

Gubernia tyfliska (ros. Тифлисская губерния) – jednostka administracyjna Imperium Rosyjskiego na Kaukazie, utworzona ukazem Mikołaja I w 1846. Stolicą guberni był Tyflis. Wchodziła w skład Namiestnictwa Kaukaskiego. Istniała do 1918.

Gubernia była położona w centralnej części Kaukazu Południowego. Graniczyła od północy i północnego wschodu z obwodem terskim i obwodem dagestańskim, od zachodu z gubernią kutaiską, na południu z obwodem karskim i gubernią erywańską, na południowym wschodzie i wschodzie z gubernią jelizawietpolską.

Powierzchnia guberni wynosiła w 1897 – 44607 km² (39197 wiorst²). Gubernia w początkach XX wieku była podzielona na 9 ujezdów i okręg zakatalski.

Demografia

Ludność, według spisu powszechnego 1897 – 1 051 032 osób – Gruzinów (44,3%), Ormian (18,7%), Azerów (10,2%), Rosjan (7,5%), Osetyjczyków (6,4%), Awarów kaukaskich (3,2%), Greków (2,6%), Turków (2,4%), Ukraińców, Polaków, Niemców, Żydów, Czeczenów, Dargijczyków, Lezginów.

Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897[1]

UjezdGruziniOrmianieAzerowieRosjanieOsetyjczycyAwarowieGrecyTurcyUkraińcyPolacyNiemcyŻydziCzeczeniDargijczycyLezginiinni
Gubernia łącznie44,3%18,7%10,2%7,5%6,4%3,2%2,6%2,4%
achalkalakijski8,9%72,3%9,0%7,1%1,1%
achalcychijski17,7%22,0%18,0%2,5%35,1%2,0%
borczałyński6,1%36,9%29,4%6,3%16,6%1,9%
goryjski65,0%4,0%2,8%26,2%
duszetyjski73,4%2,5%1,4%21,4%
Okręg zakatalski14,7%2,5%34,4%37,6%8,8%1,2%
sygnachski82,9%6,2%5,2%4,3%
telawijski85,9%7,1%2,8%1,0%2,6%
tianetyjski88,7%1,6%1,9%6,2%
tyfliski34,2%24,7%5,9%22,1%1,9%1,5%2,1%2,3%1,4%
Podział administracyjny guberni
Herb guberni tyfliskiej

Losy terytorium guberni

Po przewrocie bolszewickim w Rosji i rozpędzeniu Konstytuanty Rosji przez bolszewików, Sejm Zakaukaski proklamował 10 lutego 1918 powstanie Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej w której skład weszła gubernia tyfliska. Od 26 maja 1918 Demokratyczna Republika Gruzji. Po podboju Gruzji przez Armię Czerwoną (luty-marzec 1921) w Gruzińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej (od 25 lutego 1921), w tym w latach 1922–1936 w składzie Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej – republiki związkowej ZSRR, w latach 1936–1991 samodzielna republika związkowa ZSRR. Od 1991 niepodległa Gruzja. Okręg Cchinwali jest nieuznanym międzynarodowo quasi-państwem Osetia Południowa kontrolowanym przez Osetyjczyjków wspieranych przez Federację Rosyjską i jej wojsko.

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Coat of Arms of Russian Empire.svg
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Coat of arms of Tiflis Governorate 1878.svg
Coat of arms of Tiflis Governorate
Tiflisskaya gubernia.png
(c) СафроновАВ z rosyjskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Карта административного деления Тифлисской губернии