Gumna

Gumna
	wieś
	; Widok ogólny ze wschodu
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Gmina	Dębowiec
Sołectwo	Gumna
Liczba ludności (2008)	431
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-426
Tablice rejestracyjne	SCI
SIMC	0051581
	Położenie na mapie gminy Dębowiec Gumna
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gumna
	Położenie na mapie województwa śląskiego Gumna
	Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego Gumna
	49°46′28″N 18°41′31″E/49,774444 18,691944

Artykuł	49°46′28″N 18°41′31″E
- błąd	39 m
WD	49°46'59.9"N, 18°42'0.0"E, 49°48'N, 18°38'E
- błąd	14 m
Odległość	1210 m

Nieoficjalny herb wsi Gumna

Gumna (cz. Humna, niem. Gumna) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Dębowiec. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia sołectwa wynosi 410 ha^[2], a liczba ludności 431, co daje gęstość zaludnienia równą 105,1 os./km².

Nazwa miejscowości to liczba mnoga słowa gumno^[3].

Położenie

Miejscowość położona jest na Pogórzu Cieszyńskim. Od strony północnej sąsiaduje z Kostkowicami, na wschodzie z Ogrodzoną, na południu z Cieszynem (Krasną), na zachodzie z Zamarskami.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Gumna^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0051598	Pasieki	część wsi

Historia

W Gumnach odkryto ślądy pierwszych społeczności rolniczych jakie pojawiły się na Śląsku Cieszyńskim w IV tysiącleciu p.n.e., związane są one z późną kulturą lendzielską^[6],

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowano w 1523 roku jako Humna^[3]^[7], co czyni ją najpóźniej wzmiankowaną spośród miejscowości wchodzących w skład gminy Dębowiec. Od początku znajdowała się w granicach księstwa cieszyńskiego (od 1327 lenna Królestwa Czech) i pozostawała wsią książęcą, tutejsi rybacy zobowiązani byli dostarczać na cieszyński zamek karpie z miejscowych stawów^[8].

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 41 budynkach w Gumnach na obszarze 409 hektarów mieszkało 286 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 69,9 os./km². z tego 125 (43,7%) mieszkańców było katolikami, 155 (54,2%) ewangelikami a 6 (2,1%) wyznawcami judaizmu, 278 (97,2%) było polsko- a 8 (2,8%) niemieckojęzycznymi^[9]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosład do 44 a mieszkańców do 312, z czego 129 (41,3%) było katolikami, 175 (56,1%) ewangelikami a 8 (2,6%) żydami, 290 (92,9%) polsko- a 22 (7,1%) niemieckojęzycznymi^[10].

W 1901 roku został w Gumnach założony cmentarz ewangelicki, cztery lata później była na nim wzniesiona dzwonnica.^[11]

W 1912 roku zawiązana została miejscowa jednostka ochotniczej straży pożarnej^[12].

Po zakończeniu I wojny światowej tereny, na których leży miejscowość - Śląsk Cieszyński stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W 1918 roku na bazie Straży Obywatelskiej miejscowi Polacy utworzyli lokalny oddział Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego pod dowództwem ob. Węglorza, który podlegał organizacyjnie 1 kompanii w Cieszynie^[13].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Transport i komunikacja

Przez południową część Gumien przechodzi droga ekspresowa S52 na długości 0,82 km^[2].

Przez centrum wsi kursują autobusy prywatnego przewoźnika DAS relacji Cieszyn – Dębowiec - Skoczów. Przez wieś przebiega również trasa innych przewoźników (WISPOL obsługując linię relacji Cieszyn – Brenna Bukowa) linii, takich jak Cieszyn – Bielsko-Biała, Cieszyn – Brenna, Cieszyn – Skoczów, Cieszyn – Ustroń Lipowiec. Linie te jednak nie kursują przez centrum wsi, lecz zatrzymują się tylko na jednym przystanku – Gumna.

Turystyka

Przez miejscowość przechodzi trasa rowerowa:

zielona trasa rowerowa nr 13 – Ustroń - Jastrzębie-Zdrój - Rybnik (82 km)

Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Gumnach

Religia

Na terenie Dębowca działalność duszpasterską prowadzą następujące Kościoły:

Związani ze wsią

We wsi urodzili się: Paweł Pomykacz (1869–1922, duchowny ewangelicki, długoletni proboszcz w Lwowie), Karol Górniak (1886-1946, inżynier, pochowany na miejscowym cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim), Edward Kaleta (1913-2000, działacz ruchu ludowego).

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 346 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Gmina Dębowiec: Plan Rozwoju Miejscowości Gumna. [w:] www.debowiec.bip.info.pl [on-line]. 2005-03-10. [dostęp 2011-01-01].
↑ ^a ^b Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 75—76. ISBN 82-00-00622-2.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2009, s. 201. ISBN 978-83-926929-2-8.
↑ Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 310. ISBN 978-83-926929-3-5.
↑ I. Panic, 2010, s. 340
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
↑ Odnowienie małego domu na cmentarzu wiejskim w Gumnach, www.parafia.cieszyn.org.pl [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-05] (pol.).
↑ Jan Bacza: Strażacy w Gumnach świętowali. [w:] ox.pl [on-line]. 27-08-2012. [dostęp 2012-08-30].
↑ Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

Bibliografia

O Dębowcu i Olbrachcicach. Cieszyn: Interfeon, 2001. ISBN 83-87308-45-5.
Jerzy Szczurek: Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920. Cieszyn: Nakładem Grupy Związku Powstańców Śląskich w Cieszynie, 1933.

Linki zewnętrzne

Gumna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 910 .

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 346 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[plan-2] Gmina Dębowiec: Plan Rozwoju Miejscowości Gumna. [w:] www.debowiec.bip.info.pl [on-line]. 2005-03-10. [dostęp 2011-01-01].

[mrozek-3] Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 75—76. ISBN 82-00-00622-2.

[R2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] GUS. Rejestr TERYT

[6] Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych. Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2009, s. 201. ISBN 978-83-926929-2-8.

[7] Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 310. ISBN 978-83-926929-3-5.

[8] I. Panic, 2010, s. 340

[9] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[10] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[11] Odnowienie małego domu na cmentarzu wiejskim w Gumnach, www.parafia.cieszyn.org.pl [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-05] (pol.).

[12] Jan Bacza: Strażacy w Gumnach świętowali. [w:] ox.pl [on-line]. 27-08-2012. [dostęp 2012-08-30].

[CITEREFJerzy_Szczurek193332-37-13] Jerzy Szczurek 1933 ↓, s. 32-37.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Gumna Iskrzyczyn Kostkowice Łączka Ogrodzona Simoradz
Integralne części wsi	Chodniki Dębina Górny Koniec Hersztówki Kępa Łęg Owczarek Pasieki Podlesie Pole Samlowiec Stary Dwór Tornowa Za Wodą

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne