Guriasz (Grosu)

Guriasz

Gurie

Gheorghe Grossu
Metropolita Besarabii
Kraj działania	Rumunia
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1877 Nimoreni
Data śmierci	14 listopada 1934
Miejsce pochówku	Rumunia
Metropolita Besarabii
Okres sprawowania	1919–1936
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rumuński Kościół Prawosławny
Śluby zakonne	do 1905
Diakonat	do 1905
Prezbiterat	do 1905
Chirotonia biskupia	1918

Guriasz, imię świeckie Gheorghe Grosu (ur. 1 stycznia 1877 w Nimoreni, zm. 14 listopada 1943 w monasterze Cernica) – rumuński biskup prawosławny.

Życiorys

Był synem duchownego prawosławnego, jednak ojca stracił w wieku ośmiu lat i został oddany na wychowanie do monasteru Curchi, gdzie ukończył szkołę podstawową. Następnie ukończył seminarium duchowne w Kiszyniowie i Kijowską Akademię Duchowną. Do rodzinnej Besarabii wrócił w 1902. W tym samym roku złożył wieczyste śluby mnisze z imieniem zakonnym Guriasz, w monasterze Nowy Neamt^[1]. Działał w ruchu narodowym Mołdawian besarabskich, poddawanych od dziesięcioleci rusyfikacji. Po rewolucji 1905 roku, gdy władze carskie wyraziły zgodę na realizację pewnych postulatów Rumunów, należał do pierwszych duchownych, którzy w nabożeństwach zaczęli posługiwać się językiem rumuńskim. Był również aktywnym publicystą^[2]. Procesy powtórnej rumunizacji w Cerkwi prawosławnej w Besarabii zostały zahamowane po przybyciu do Kiszyniowa biskupa Serafina (Cziczagowa), rosyjskiego monarchisty i konserwatysty^[2]. Mnich Guriasz został przeniesiony do eparchii smoleńskiej, gdzie kierował monasterem św. Efrema (jako archimandryta)^[1], a następnie do eparchii dońskiej^[1].

Po przyłączeniu Besarabii do Królestwa Rumunii i usunięciu z Kiszyniowa biskupa rosyjskiego, Anastazego, w 1918, został wysunięty przez miejscowe duchowieństwo jako kandydat na nowego biskupa besarabskiego w jurysdykcji Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Święty Synod Kościoła zdecydował jednak początkowo o powierzeniu katedry biskupowi Huşi Nikodemowi, zaś archimandryta Guriasz został wyświęcony na biskupa botoszańskiego, wikariusza eparchii besarabskiej. W 1920 biskup Guriasz objął katedrę besarabską^[3].

Biskup przeprowadził reorganizację struktur Kościoła prawosławnego w Besarabii, po którym katedra kiszyniowska stała się metropolią, której podlegała eparchia białogrodzka i izmaelska, podczas gdy część dawnej rosyjskiej eparchii besarabskiej znalazła się w eparchii chocimskiej, zaliczonej do metropolii bukowińskiej. Po podniesieniu eparchii besarabskiej do rangi metropolii biskup Guriasz został mianowany metropolitą^[2], nastąpiło to w 1928^[3]. Prowadził również politykę powtórnej rumunizacji Cerkwi prawosławnej w Besarabii. Odgórnie wprowadził we wszystkich parafiach kalendarz nowojuliański (tzw. nowy styl) oraz liturgiczny język rumuński, także tam, gdzie większość wiernych stanowili Rosjanie^[4].

W 1930 podejmował w Kiszyniowie, na czele delegacji duchowieństwa, króla Karola II. W czasie wizyty, gdy król wszedł do soboru katedralnego, publicznie oznajmił, iż przyjętym jest, by władcy towarzyszyła małżonka^[2]; Karol II w tym czasie porzucił już żonę Helenę i związał się z kochanką Magdą Lupescu.

Uważany przez wiernych za znakomitego teologa i kaznodzieję, metropolita pozbawiony był zdolności administracyjnych, powierzał również odpowiedzialne stanowiska w zarządzie eparchii osobom nieodpowiedzialnym, jak również dopuszczającym się nadużyć i budzącym zgorszenie swoją postawą moralną. W 1936, po konflikcie na tle zarządzania finansami metropolii, senator Dumitru Topciu oskarżył biskupa o malwersacje i wykorzystywanie majątku metropolii do celów prywatnych. Komisja badająca sytuację w eparchii stwierdziła nieprawidłowości, ale nie przypisała ich hierarsze. Mimo to w prasie kontynuowano przeciwko niemu kampanię oskarżeń (przypisano mu doprowadzenie do deficytu w wysokości 11 500 000 lei. Minister wyznań religijnych Victor Iamandi zażądał od metropolity zgody na proces sądowy lub odejścia z katedry^[2]. Metropolita, który odrzucał stawiane mu zarzuty, zgodził się stanąć przed sądem; na czas trwania postępowania został „tymczasowo zawieszony”. Jego sprawa nigdy nie została ukończona w związku z abdykacją Karola II i zmianami politycznymi w kraju. W 1941 metropolita Guriasz został ostatecznie przeniesiony w stan spoczynku. Dwa lata później zmarł i został pochowany w monasterze Cernica^[2].

Przypisy