Gustav Leonhardt
Gustav Leonhardt (2008) | |
Data i miejsce urodzenia | 30 maja 1928 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 16 stycznia 2012 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Aktywność | 1950–2012 |
Powiązania | Frans Brüggen; Anner Bylsma; Nikolaus Harnoncourt; Barthold Kuijken; Sigiswald Kuijken; Wieland Kuijken |
Współpracownicy | |
Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis; Universal Edition | |
Zespoły | |
Leonhardt Consord | |
Odznaczenia | |
Gustav Maria Leonhardt (ur. 30 maja 1928 w 's-Graveland[1][2], zm. 16 stycznia 2012 w Amsterdamie[2][3]) – holenderski klawesynista, organista, dyrygent, muzykolog i wykładowca akademicki; jeden z pionierów wykonawstwa historycznego koncertujący w Europie i Ameryce Północnej[1][2]. Uznawany jest za autorytet w zakresie wykonawstwa muzyki dawnej, a jego repertuar obejmował większość literatury klawesynowej epok renesansu i baroku[4]. Dokonał nagrania ponad 150 albumów, w tym 70 z muzyką solową[5] zawierającą m.in. kompozycje Johanna Sebastiana Bacha takie jak Suity angielskie i partity (dwukrotnie) czy Wariacje Goldbergowskie (trzykrotnie)[6].
Życiorys
Pochodził z muzycznej rodziny; jego ojciec był członkiem lokalnego Towarzystwa Bachowskiego. W wielu 6 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie i wiolonczeli, a cztery lata później na klawesynie[7]. W latach 1947–1950 studiował grę na organach i klawesynie u Eduarda Müllera w Schola Cantorum Basiliensis w Bazylei[1][2], gdzie utrzymywał kontakt z zespołem Augusta Wenzingera[2], a od 1950 do 1951 kształcił się w zakresie dyrygentury u Hansa Swarowsky’ego na Uniwersytecie Wiedeńskim[1][2]. Debiutował w Wiedniu, gdzie w 1950 wykonał Sztukę fugi J.S. Bacha.
W latach 1952–1955 prowadził klasę klawesynu w wiedeńskiej Musikaakademie, od 1954 zaś także w konserwatorium w Amsterdamie. W tym samym mieście piastował stanowisko organisty w Kościele Walońskim[2]. W 1962 i 1969 wykładał na Uniwersytecie Harvarda[1][2] jako profesor wizytujący[2].
W 1980 został, razem z Nikolausem Harnoncourtem, laureatem Nagrody Erazma[8] za nagranie kantat J.S. Bacha, za które uhonorowani zostali również nagrodą Gramophone Special Achievement. Odznaczony komandorią francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (2007) oraz komandorią belgijskiego Orderu Korony (2008)[9]. 12 grudnia 2011 po koncercie w paryskim Théâtre des Bouffes du Nord ogłosił wycofanie się z życia koncertowego[5].
Był żonaty ze skrzypaczką Marie Leonhardt (1928-2022[10])[2].
Działalność
W 1955 założył Leonhardt Consord – zespół grający muzykę XVII i XVIII wieku na instrumentach dawnych[1][2]. W latach 1972–1990[2] dokonał, wspólnie z Harnoncourtem, nagrań wszystkich Bachowskich kantat[1][11], które zostały wydane przez Teldec (wśród wykonawców-solistów w nagraniach wziął udział m.in. René Jacobs)[11]. Leonhardt był również kolekcjonerem klawesynów[1] i samodzielnie dobierał instrument do nagrań[1][2]. Jako solista wykonywał przeważnie utwory J.S. Bacha, Louisa Couperina, Johanna Jakoba Frobergera Girolama Frescobaldiego. W nagraniach muzyki kameralnej współpracował m.in. z Fransem Brüggenem, Annerem Bylsmą, Nikolausem Harnoncourtem oraz braćmi Sigiswaldem, Bartholdem i Wielandem Kuijken[1][2]. Był także redaktorem m.in. wydania dzieł Jana Pieterszoona Sweelincka[1][2] oraz dokonywał nagrań na historycznych organach w Holandii i Niemczech. Jako dyrygent prowadził wykonaniami m.in. L'Europe galante André Campry, Mieszczanina szlachcicem Jeana-Baptiste’a Lully’ego oraz Pigmaliona Jeana-Philippe’a Rameau. Wykonywał również partię klawesynu w dużych kompozycjach J.S. Bacha takich jak Msza h-moll, Oratorium na Wielkanoc czy Pasja według św. Mateusza[2].
W 1968 zagrał rolę Bacha w filmie Jeana-Marie Strauba pt. Chronik der Anna Magdalena Bach[2][3][6].
Uczniowie
Wśród uczniów Leonhardta znaleźli się m.in.:
- Bob van Asperen[11][6]
- Alan Curtis[11][6]
- Richard Egarr[11]
- Pierre Hantai[6]
- Philippe Herreweghe[11][6]
- Christopher Hogwood[11][6]
- Ton Koopman[11]
- Martin Pearlman[6]
- Skip Sempé[6]
- Andreas Staier[6]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k red. Dziębowska 1997 ↓, s. 326.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Salter 2012 ↓.
- ↑ a b Koch 2012 ↓.
- ↑ Delimat 2016 ↓, s. 141.
- ↑ a b Gołębiowski 2012 ↓, s. 65.
- ↑ a b c d e f g h i j Gołębiowski 2012 ↓, s. 64.
- ↑ Gołębiowski 2012 ↓, s. 63.
- ↑ Praemium Erasmianum Foundation ↓.
- ↑ Brown 2015 ↓, s. 195.
- ↑ Begenadigd violist en toonaangevend in de oude muziek - Marie Leonhardt (93) overleden, nporadio4.nl, 25 lipca 2022 [dostęp 2022-07-25] .
- ↑ a b c d e f g h Delimat 2016 ↓, s. 141–142.
Bibliografia
- Encyklopedia muzyczna PWM. red. Elżbieta Dziębowska. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997. ISBN 83-224-3303-4.
- Emily Freeman Brown: A Dictionary for the Modern Conductor. Lanham: Rowman & Littlefield, 2015. ISBN 97808108-8400-7.
- Lionel Salter: Gustav Leonhardt obituary (ang.). theguardian.com, 2012-01-17. [dostęp 2019-06-01].
- Gerhard R. Koch: Händel war ihm zu barock (niem.). faz.net, 2012-01-18. [dostęp 2019-06-01].
- Praemium Erasmianum Foundation: Former Laureates (ang.). erasmusprijs.org. [dostęp 2019-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-02)].
- Wiesław Delimat. René Jacobs kończy 70 lat, czyli Bach dla wymagających. „Pro Musica Sacra”. 14, s. 141–148, 2016. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie. DOI: 10.15633/pms.1845. ISSN 2083-4039.
- Maciej Łukasz Gołębiowski. Gustaw Leonhardt – Spełnione posłannictwo. „Hi-Fi i Muzyka”. 5 (174), s. 62–65, 2012. Hi-Fi i Muzyka Sp z o.o.. ISSN 1234-2173.
Linki zewnętrzne
- Dyskografia Gustava Leonhardta
- Charlotte Mattax Moersch: Recollections of My Lessons with Gustav Leonhardt (ang.). voxhumanajournal.com, 2017-12-17. [dostęp 2019-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-23)].
- ISNI: 0000 0001 0937 1981
- VIAF: 113475647
- LCCN: n79110146
- GND: 124708692
- BnF: 13896560h
- SUDOC: 05221348X
- SBN: PUVV176224
- NLA: 36555723
- NKC: xx0153415
- BNE: XX998542
- NTA: 067721133
- BIBSYS: 1012001
- PLWABN: 9810637844305606
- NUKAT: n2006118874
- J9U: 987007274962005171
- PTBNP: 1770182
- LNB: 000102966
- NSK: 000516686
- WorldCat: lccn-n79110146
Media użyte na tej stronie
Autor: Fotograaf Onbekend / Anefo, Licencja: CC0
Collectie / Archief : Fotocollectie Anefo
Reportage / Serie : Uitreiking Zilveren Anjers door prins Bernhard
Beschrijving : Dhr. Leonhardt, G.J.G. en prins Bernhard
Datum : 27 juni 1967
Trefwoorden : culturele prijzen, huldigingen, onderscheidingen, prinsen, vrijwilligers
Persoonsnaam : (1911-2004), Bernhard (prins Nederland), Leonhardt, G.J.G.
Instellingsnaam : Zilveren Anjer
Fotograaf : Fotograaf Onbekend / Anefo
Auteursrechthebbende : Nationaal Archief
Materiaalsoort : Negatief (zwart/wit)
Nummer archiefinventaris : bekijk toegang 2.24.01.05
Bestanddeelnummer : 920-4427
Reacties Geplaatst door Maaike op 06 november 2012 - 18:46.
Instellingsnamen: Prins Bernhard-fonds (thans Prins Bernhard Cultuurfonds) locatie: Algemene Bank Nederland (ABN)
plaats: AmsterdamBaretka: Order Korony – Komandor (Belgia).
(Ordre de la Couronne – Commandeur).
(De Kroonorde – Commandeur).
Autor: Paul Ruet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gustav Leonhardt (Cité de la Musique, Paris).
Autor: Wikifalcon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gustav Leonhardt at the MAfestival in Bruges