Gustaw Macewicz

Gustaw Macewicz

generał brygady
Pełne imię i nazwisko	Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz
Data i miejsce urodzenia	3 września 1878 Prussy
Data i miejsce śmierci	1 lutego 1933 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1900–1925
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Formacja	Carskie Siły Powietrzne I Korpus Polski Armia Wielkopolska Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	9 pułku kirasjerów, 7 eskadra lotnicza, 9 dywizjon lotniczy, I Korpus Polski w Rosji
Stanowiska	dowódca eskadry, dowódca dywizjonu, Inspektor Wojsk Lotniczych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Grób gen. Gustawa Macewicza (1878-1933) na Wojskowych Powązkach w Warszawie

Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz (ur. 3 września 1878 w majątku Prussy, zm. 1 lutego 1933 w Warszawie) – pułkownik awiacji Armii Imperium Rosyjskiego i generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Gustaw Juliusz Ksawery Macewicz urodził się 3 września 1878 w majątku Prussy, w powiecie czerkaskim, w ówczesnej guberni kijowskiej. Był synem Gustawa Macewicza i Kazimiery z Cywińskich. Po ukończeniu 7 klas szkoły realnej Pankiewicza w Warszawie wstąpił do Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Jelizawetgradzie. Od 1900 oficer zawodowy armii rosyjskiej, służył do 1911 w stopniu korneta w 9 pułku kirasjerów w Białej Cerkwi^[1]. W 1911 skończył pierwszy kurs pilotażu wojskowego w Rosji. Ukończył szkołę pilotów w Sewastopolu. Początkowo dowodził 7 eskadrą lotniczą, później objął dowództwo 9 dywizjonu lotniczego w Ossowcu. Po wybuchu I wojny światowej objął stanowisko inspektora wojsk lotniczych w sztabie Rosyjskiego Frontu Zachodniego. W 1916 uległ ciężkiemu wypadkowi lotniczemu, w wyniku którego zapadł na ciężką chorobę płuc.

Będąc w stopniu podpułkownika wstąpił w 1917 do I Korpusu Polskiego. W październiku 1918 przyjechał do Polski i wstąpił do Wojska Polskiego. 22 stycznia 1919 został mianowany inspektorem wojsk lotniczych formacji wielkopolskich (dowódcą lotnictwa byłego zaboru pruskiego) z kwaterą w Poznaniu.

23 maja 1919 został oficjalnie przyjęty przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim, w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1914^[2]. 23 czerwca 1919 Komisariat Naczelnej Rady Ludowej nadał mu starszeństwo w posiadanej szarży pułkownika wojsk lotniczych od dnia 1 stycznia 1913, a dwa dni później, na wniosek głównodowodzącego generała piechoty Józefa Dowbor-Muśnickiego, mianował generałem podporucznikiem w wojskach lotniczych^[3].

Od 25 września 1919 roku Naczelny Wódz Wojsk Polskich przyjął go formalnie do Wojska Polskiego i mianował Inspektorem Wojsk Lotniczych^[4]. Między innymi, połączył on formacje lotnicze powstałe w centralnej Polsce z lotnictwem wielkopolskim i przybyłym z Francji lotnictwem Armii Hallera. 7 marca 1920 został dowódcą polskiego lotnictwa wojskowego - szefem Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Doprowadził do wzmocnienia lotnictwa polskiego do 20 eskadr (wiosna 1920).

29 maja 1920 Naczelny Wódz zatwierdził go w stopniu pułkownika Wojsk Lotniczych ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920^[5], a 4 czerwca 1920 Minister Spraw Wojskowych, generał porucznik Józef Leśniewski zezwolił mu korzystać z tytułu generała podporucznika^[6].

Ze stanowiska szefa departamentu został odwołany 20 stycznia 1923, na skutek choroby. Począwszy od 30 września 1925 został przeniesiony w stan spoczynku. Był inicjatorem budowy Pomnika Ku Czci Poległych Lotników oraz brał udział w działalności charytatywnej dla lotników inwalidów oraz rodzin poległych lotników.

Za wielkie zasługi, jakie położył na polu organizacji lotnictwa jako pierwszy Inspektor Lotnictwa i Szef Departamentu III Żeglugi Napowietrznej MSWojsk. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A18-1-1)^[7].

Awanse

w Armii Imperium Rosyjskiego

• podporucznik - 1900
• porucznik - 1904
• podrotmistrz - 1908
• rotmistrz - 1916
• podpułkownik - 1917

w Siłach Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim

• pułkownik - 23 maja 1919 ze starszeństwem z 1 stycznia 1913
• generał podporucznik - 23 czerwca 1919

w Wojsku Polskim

• pułkownik - zatwierdzony 29 maja 1920 ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920
• tytularny generał podporucznik - 4 czerwca 1920
• generał brygady - zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie generałów

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[8]
• Krzyż Oficerski Legii Honorowej
• Order św. Anny z Mieczami kl. 2
• Order św. Stanisława z Mieczami kl. 2
• Order św. Anny kl. 3
• Order św. Stanisława kl. 3
• Order św. Włodzimierza kl. 4
• Order św. Anny kl. 4

Przypisy

Bibliografia

• Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa, Praca zbiorowa pod red. mjr dypl. pil. Mariana Romeyki, Warszawa 1933.
• Stefan Czmur, Waldemar Wójcik, Generałowie w stalowych mundurach, Dom Wydawniczy "Bellona" i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, Warszawa-Poznań 2003, ISBN 83-11-09587-6, ISBN 83-902541-3-1.
• Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
• PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .