Gustek

Gustek
Część miasta Tomaszowa Mazowieckiego
Ilustracja
Ulica Sosnowa na Gustku
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

tomaszowski

Miasto

Tomaszów Mazowiecki

W granicach Tomaszowa Mazowieckiego

1915

Położenie na mapie Tomaszowa Mazowieckiego
Mapa konturowa Tomaszowa Mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gustek”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gustek”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Gustek”
Ziemia51°31′14″N 20°03′45″E/51,520556 20,062500
Portal Polska

Gustek, pierwotnie Gózdek, dawna osada hutniczo-giserska, potem letniskowa[1], obecnie dzielnica miasta Tomaszowa Mazowieckiego, położona nad rzeką Wolbórką niedaleko od jej ujścia do Pilicy. W obrębie dawnej osady znajdują się ulice: Nadrzeczna, Szczęśliwa, Klonowa i Lipowa. Gustek został przyłączony do miasta Tomaszowa w roku 1915.

Geneza nazwy miejscowej Gustek

Nazwa określała niewielki lasek liściasty, gózdek. Staropolski term gozd określał 'młody gęsty las liściasty'[2] w opozycji do boru czyli lasu iglastego. Nazwa Gustek powstała na skutek ubezdźwięcznienia grupy konsonantycznej ZD w pozycji przed bezdźwięczną K. Tego typu sytuacja pojawiała się w formach przypadkowych, np. w Gózdku > w Gustku, do Gózdka > do Gustka[3]. Niepoprawna nazwa własna mogła utrwalić się na skutek zaniku podstawowego desygnatu gozd, a także z powodu przejęcia nazwy przez ludność obcą - osadników niemieckich i żydowskich.

Karty z dziejów osady

  • Na początku XX wieku w Gustku ukazywał się Kurier Gustkowski, najstarsza gazeta tomaszowska.
  • W tym samym czasie istniała też w Gustku prężnie działająca grupa satyryczno-komediowa, która dawała przedstawienia dla ludzi przebywających na tutejszym letnisku.
  • W tej dzielnicy urodził się znany lekarz Seweryn Sterling.
  • Tu mieszkał i działał Zygmunt Gawkowski, pracownik kolejowy, poeta tomaszowski.

Przypisy

  1. ↑ Włodzimierz Rudź, Tomaszów Mazowiecki i okolice, Łódź 1974, s. 28: Gustek, dawniej "Gozdek".
  2. ↑ Andrzej Bańkowski, Słownik etymologiczny słownika polskiego, t. 1, W. 2000, s. 464, s.v. gozd; Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005, s. 190, s.v. gwóźdź. Zob. także serbochorw. gozd 'wielki, gęsty las, puszcza', czes. hvozd 'ts.'.
  3. ↑ Taka zmiana fonetyczna jest częsta, np. piszemy gniazdko, czytamy /gniastko/, piszemy jabłko, czytamy /japko/.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Tomaszów Mazowiecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Tomaszów Mazowiecki, Poland
Ta mapa of Tomaszów Mazowiecki została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
POL Tomaszów Mazowiecki COA.svg
Herb miasta Tomaszowa Mazowieckiego