Gustaw Jeleń
| Postać z Czterech pancernych i psa | |
 Franciszek Pieczka, odtwórca roli Gustlika | |
| Pierwsze wystąpienie | |
|---|---|
| Ostatnie wystąpienie | |
| Twórca | |
| Grany przez | |
| Dane biograficzne | |
| Pochodzenie | |
| Przynależność | |
| Płeć | mężczyzna |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Rodzina | Wilhelm (ojciec) |
| Inne informacje | |
| Specjalność | czołgista |
Gustaw Jeleń (Gustlik) – postać literacka z książki Janusza Przymanowskiego, a także postać filmowa z polskiego serialu telewizyjnego pod tytułem Czterej pancerni i pies (1966–1970).
Życiorys
Syn Wilhelma. Pochodził z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie przed wojną pracował jako kowal. Jako Ślązak został siłą wcielony do Wehrmachtu, w którym był czołgistą. Podczas kampanii przeciwko ZSRR zdezerterował i przeszedł na stronę sowiecką. W ten sposób został żołnierzem polskiej brygady pancernej i członkiem załogi czołgu „Rudy” porucznika Jarosza. W czołgu pełnił funkcję ładowniczego, a potem (od odcinka 16, gdy załoga dostała nowy, 5-osobowy czołg) – działonowego. Spośród załogi odznaczał się niezwykłą siłą i poczuciem humoru. Wojnę zakończył w stopniu sierżanta. Po wojnie ożenił się z Honoratą.
W serialu w rolę Gustlika wcielił się Franciszek Pieczka. Gustlik to śląskie zdrobnienie imienia Gustaw.
Odznaczenia (chronologicznie)
Krzyż Walecznych – za bohaterskie czyny w walce z niemieckim najeźdźcą (odc. 5. „Rudy”, Miód i Krzyże);
Odznaka za Rany i Kontuzje – Gustlik został ranny po tym, jak w odc. 6. Most jego czołg został trafiony (lub wjechał na minę) w trakcie walk w Warszawie. Gustlik nosi odznakę w odc. 7.
Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” – za zniszczenie amunicji nieprzyjaciela na pierwszej linii (odc. 13. Zakład o śmierć).
Stopnie wojskowe
żołnierz (niem. Soldat) – w czasie przymusowej służby w hitlerowskim wojsku
szeregowiec – po zaciągnięciu się do armii – odcinek 1
kapral – w lipcu 1944 po wyruszeniu na front – odcinki 2-6
plutonowy – w grudniu 1944 za walki w szeregach 1. BPanc – odcinki 6-20
sierżant – w maju 1945 prawdopodobnie za Akcję „Hermenegilda” lub udział w walkach o Berlin – odcinek 21
Pierwowzory historyczne
Postać Gustlika jest nawiązaniem do obywateli polskich, którzy wbrew własnej woli zostali zmuszeni do służby w Wehrmachcie. W Wojsku Polskim na Froncie Wschodnim służyło ok. 3000 Polaków walczących uprzednio w szeregach hitlerowskich sił zbrojnych[2].
Jednym z pierwowzorów Gustawa miał być Ernest Jeleń, który następnie dowodził czołgiem w kompanii T-34-85 por. Pawła Dobrynina w 4PCzC.
Przypisy
- ↑ W pierwszym odcinku Gustlik przyznaje się, że został wcielony do Wehrmachtu, z którego niedługo później zdezerterował. W ostatnim odcinku wspomina, że nie widział rodziców od czterech lat. Oznacza to, że powołany do służby w hitlerowskich siłach zbrojnych otrzymał prawdopodobnie w 1941. Wiek poboru do Wehrmachtu w tym czasie wynosił 18 lat – [1].
- ↑ W znienawidzonym mundurze. Losy Polaków przymusowo wcielonych do wojska niemieckiego w okresie II wojny światowej, www.wehrmacht-polacy.pl [dostęp 2019-03-03].
Media użyte na tej stronie
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka
Baretka: Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały
Naramiennik sierżanta Wojska Polskiego (1938-39).
Rank insignia of the German Wehrmacht 1936-1938, here shoulder strap for army troops (Infantry general, corps colour: white) to enlisted men «Soldat, Gefreiter, Obergefreiter and Stabsgefreiter».
Naramiennik szeregowca Wojska Polskiego (1919-39).
Naramiennik kaprala Wojska Polskiego (1925-39).
Autor: Sławek, Licencja: CC BY-SA 2.0
Franciszek Pieczka (ur. 18 stycznia 1928 w Godowie, pow. wodzisławski, woj. śląskie) - polski aktor teatralny i filmowy
Naramiennik plutonowego Wojska Polskiego (1925-39).