Guszczewina

Artykuł

52°50′3″N 23°47′35″E

- błąd

38 m

WD

52°50'3.1"N, 23°47'35.2"E

- błąd

14 m

Odległość

1 m

Guszczewina
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

hajnowski

Gmina

Narewka

Liczba ludności (2011)

89[1][2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-220[3]

Tablice rejestracyjne

BHA

SIMC

0036788

Położenie na mapie gminy Narewka
Mapa konturowa gminy Narewka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Guszczewina”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Guszczewina”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Guszczewina”
Ziemia52°50′03″N 23°47′35″E/52,834167 23,793056

Guszczewina (białorus. Гушчэвіна[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narewka[5][6].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Guszczewina[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
0036794Gruszkiprzysiółek

Historia

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miejscowość zamieszkiwana była przez 174 osoby (79 mężczyzn i 95 kobiet) w 33 domostwach. Zdecydowana większość mieszkańców, w liczbie 122 osób, zadeklarowała wyznanie prawosławne, co stanowiło ponad 70% wszystkich mieszkańców Guszczewiny, zaś pozostałe 52 osoby (czyli niespełna 30%) zgłosiły wyznanie rzymskokatolickie. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy miejscowości podali polską przynależność narodową. W owym czasie miejscowość nosiła nazwę Huszczewina i znajdowała się w gminie Masiewo powiatu Białowieża[7]. Należy jednakże zaznaczyć, że rzetelność przytoczonych wyników spisu powszechnego z 1921 r. jest kwestionowana przez współczesnych badaczy, zwłaszcza w dziedzinie statystyki narodowościowej[8]. W sposób szczególny odnosi się to do wsi Guszczewina, która zamieszkiwana była głównie przez ludność białoruską[9], czego wspomniany spis w ogóle nie odzwierciedla.

Historyczna nazwa wsi, pochodząca z języka białoruskiego, to Huszczewina. Współczesna nazwa miejscowości, Guszczewina, jest spolonizowaną odmianą jej historycznego nazewnictwa[10].

31 sierpnia 1941, w ramach akcji tzw. „oczyszczania Puszczy Białowieskiej” inspirowanej przez Hermanna Göringa, hitlerowcy wysiedlili mieszkańców Guszczewiny do Zabłudowa, zrabowali inwentarz żywy i martwy a wieś liczącą 40 gospodarstw zrównali z ziemią. Przyczyną pacyfikacji wsi było podejrzenie współpracy z partyzantami[11].

Prawosławne krzyże wotywne pochodzące z początków XX w. z cyrylicznymi inskrypcjami koło przystanku autobusowego przy wjeździe od strony Olchówki

Urodzeni w Guszczewinie

Inne

Współcześnie wieś posiada charakter dwuwyznaniowy. Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii pw. św. Mikołaja Cudotwórcy w pobliskiej Narewce, zaś rzymskokatoliccy do parafii pw. św. Jana Chrzciciela również znajdującej się w Narewce.

W codziennych kontaktach mieszkańcy wsi i jej okolic posługują się gwarą białoruską. Jednakże wśród młodzieży, szczególnie wyznania katolickiego, zauważa się trend odchodzenia od rodzimej mowy na rzecz literackiego języka polskiego[12].

Zobacz też

  • Pomnik Danuty Siedzikówny w Gruszkach

Przypisy

  1. Wieś Guszczewina w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 347 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Гушчэвіна, вёска/сяло/пасёлак. wikimapia.org. [dostęp 2016-08-31].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b GUS. Rejestr TERYT
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 20.
  8. Jerzy Hawryluk. 'Pisali jak chcieli' - spisy ludności w II Rzeczypospolitej. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (60), 2002. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759 (pol.). [dostęp 2016-08-31]. 
  9. Marcin Majchrowski: Kontrowersje wokół „Inki”, czyli historia pewnej rozmowy…. Witryna Youth Polish Association Patriae Fidelis, 22.03.2014. [dostęp 2016-08-31].
  10. Dokumenty i komentarze dotyczące miejscowości w gminach. W: Jarosław Janowicz: Likwidacja oficjalnego nazewnictwa miejscowości Białostocczyzny pochodzenia białoruskiego przez administrację rządową w latach 1921–2004. Dokumenty. Komentarze. Białystok: Scripta Manent, 2004, s. 216. ISBN 83-919340-1-2.
  11. Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 34.
  12. ks. Tadeusz Kaliński: Monografia parafii Narewka. Witryna parafii rzymskokatolickiej w Narewce. [dostęp 2016-08-31].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Narewka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Narewka, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat hajnowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu hajnowskiego, Polska
Guszczewina-wjazd-NE.jpg
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 3.0
północno-wschodni wjazd do wsi Guszczewina (od strony Olchówki)
Guszczewina-tabliczka-PKS.jpg
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 3.0
Przydrożna kapliczka z 1911 roku we wsi Guszczewina koło przystanku autobusowego, na końcu wjazdu od strony Olchówki