Gutkowo (województwo warmińsko-mazurskie)
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Kod pocztowy | 11-041[1] |
| Tablice rejestracyjne | NOL |
| SIMC | 0477073 |
Położenie na mapie gminy Jonkowo _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Jonkowo") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
 53°48′40″N 20°21′08″E/53,811111 20,352222 | |
Gutkowo (warm. Gietkowo[2], Giętkowo[3], niem. Göttkendorf[4]) – wieś na Warmii w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona jest na wzgórzach okalających jezioro Ukiel (Krzywe), przy drodze wojewódzkiej nr 527.
Historia
Wieś pod pierwotną nazwą Aucul (Ukiel)[5] lokowana w 1352 r. przez kapitułę warmińską, na 60 włókach nad jeziorem Aucul (Ukiel), z 12 letnim okresem wolnizny. 6 włok było wolnych od czynszu i przeznaczonych dla zasadźcy. Otrzymał on także przywilej na założenie karczmy i zobowiązany był do służby zbrojnej konno a także do pomocy przy budowie zamku.
Przywilej lokacyjny wystawiono 14 sierpnia 1352 we Fromborku, zasadźca i pierwszym sołtysem był Prus Godeken. Proponowana nazwa wsi nie przyjęła się a wieś nazwę Godekendorf (Hodekendorf, Gottkendorf) wzięła od imienia zasadźcy. Nazwa wsi Goetkendorf pojawiła się już pod koniec XIV wieku. 30 stycznia 1517 administrator dóbr kapituły warmińskiej Mikołaj Kopernik, przekazał dodatkową ziemię nowemu osadnikowi.
Zimą 1807 w pobliżu Gutkowa miała miejsce bitwa wojsk francuskich z rosyjskimi. Wówczas, 3 lutego 1807, Gutkowo odwiedził Napoleon Bonaparte[6].
Przed wybuchem II wojny światowej Gutkowo liczyło 1079 mieszkańców. W 2015 r. liczyło ok. 400 mieszkańców.
W latach osiemdziesiątych XX wieku część wsi wraz z kościołem została włączona w granice Olsztyna i stanowi ona obecnie jedno z jego osiedli – Gutkowo (Olsztyn), będące jednostką pomocniczą gminy. Obecnie wieś Gutkowo tworzy północna i zachodnia część dawnego Gutkowa wraz z osiedlem Pumpyleje.
Bibliografia
- Robert Syrwid, Kościoły parafialne gminy Jonkowo, Olsztyn: Wyd. Littera, 2005, ISBN 83-89775-02-6, OCLC 749503115.
- Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic. Parafia p.w. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007, ISBN 978-83-918968-1-5
- Mapa granice Warmii
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 350 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Walenty Barczewski, Geografia polskiej Warmii, 1917, strona 35
- ↑ Mieczysław Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmji, Lwów Warszawa 1923, s. 204
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Oficjalna Strona Gminy Jonkowo – Gutkowo
- ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 95
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Olsztyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.12 N
- S: 53.43 N
- W: 20.07 E
- E: 21.15 E
Autor: Popik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plan bitwy pod Olsztynem (3-4 lutego 1807). Źródła: A. Michajłowski-Danilewski Opisanije wtoroj wojny Impieratora Aleksandra I s Napoleonom w 1806 i 1807 godu (1846), A. Morozow Ot Pułtuska do Prejssz-Ejłau (2019), J. Jasiński Napoleon w Olsztynie i okolicach (2003), J. F. Endersch Mapa Świętej Warmii (1755)