Guzak północny

Objawy żerowania na marchwi.

Guzak północny (Meloidogyne hapla) – gatunek nicienia z rodziny Meloidogynidae.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1949 roku przez Benjamina G. Chitwooda^[1].

Morfologia

U form dojrzałych płciowo występuje silny dymorfizm płciowy. Samica jest osiadła. Ciało ma wzdęte, kształtu gruszkowatego, ubarwione perłowo biało^[2][3], o delikatnie fałdowanym oskórku. Na przedzie ciała ma służący pobieraniu pokarmu sztylet o długości 13–17 μm, nieco wygiętym kształcie i z dobrze widocznymi, zaokrąglonymi guzikami u nasady. Od pokrewnych gatunków różni się przede wszystkim cechami płytki perinealnej – ma ona zaokrągloną ornamentację, niski łuk grzbietowy, punktowaną okolicę odbytu i wykształcone skrzydełka^[2][1].

Samiec jest wędrowny i ma robakowate ciało. Część wargową ciała ma dobrze wyodrębnioną, zaopatrzoną w wargi boczne i zwykle niewyniesiony dysk wargowy. Sztylet samca jest delikatniej zbudowany, długości 19–22 μm, również z dobrze widocznymi, zaokrąglonymi guzikami u nasady^[2][1]. Na polach bocznych występują cztery linie^[1].

Wędrowne, zakaźne drugie stadium młodociane ma smukłe ciało o długości 360–500 μm. Szkielet głowy ma słabo zesklerotyzowany, delikatny. Sztylet osiąga 10–12 µm i również ma zaokrąglone guziki, wyodrębnione od części nasadowej. Hemizonid leży przed porem wydalniczym. Ogon osiąga 48–70 µm długości, ma zaokrąglony wierzchołek, a jego część przezroczysta często przybiera kształt nieregularny^[2][1].

Biologia i ekologia

Żeruje głównie na roślinach dwuliściennych^[2]. Liczba pokoleń w ciągu roku: 2–4. Jaja są składane w korzeniach. Płodność – 1000 jaj. Larwa zimuje w osłonce jajowej w korzeniu. Larwy po wniknięciu do korzeni rozwijają się. Można zwalczać za pomocą płodozmianu – przez 2–3 lata stosować rośliny jednoliścienne.

Rozprzestrzenienie

Gatunek kosmopolityczny, należący do najpospolitszych guzaków świata. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego oraz na wyższych wysokościach w strefie międzyzwrotnikowej^[2].

Przypisy