Guzmania

Guzmania
Ilustracja
Guzmania monostachia
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządwiechlinowce
Rodzinabromeliowate
Rodzajguzmania
Nazwa systematyczna
Guzmania Ruiz & Pav.
Guzmania sanquinea
Guzmania lingulata
Kwiat Guzmania alliodora
Guzmania berteroniana
Kwiatostan Guzmania bismarckii

Guzmania (Guzmania Ruiz & Pav.) – rodzaj roślin z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae) liczący ponad 200 gatunków[3]. Ze względu na ozdobne kwiatostany są to rośliny popularne w uprawie w domach, w cieplejszych klimatach także w ogrodach. Pochodzi z lasów tropikalnych środkowej i południowej Ameryki – z centrum występowania i zróżnicowania w rejonie Panamy i Kolumbii.

Morfologia

Kwiatostan o żywych barwach wyrasta z rozety równowąskich liści. Kolorowe są przysadki, w kątach których wyrastają drobne kwiaty. Roślina dorasta do około 30 cm. Kwitnie od początku zimy do przedwiośnia.

Systematyka

Guzmania conifera
Guzmania diffusa
Kwiatostan Guzmania farciminiformis

Jeden z rodzajów podrodziny Tillandsioideae Burnett z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae) z rzędu wiechlinowców (Poales)[2].

Wykaz gatunków[3]
  • Guzmania acorifolia (Griseb.) Mez
  • Guzmania acuminata L.B.Sm.
  • Guzmania acutispica E.Gross
  • Guzmania aequatorialis L.B.Sm.
  • Guzmania albescens H.E.Luther & Determann
  • Guzmania alborosea H.E.Luther
  • Guzmania alcantareoides H.E.Luther
  • Guzmania alliodora E.Gross
  • Guzmania altsonii L.B.Sm.
  • Guzmania × amoena H.Luther
  • Guzmania amplectens L.B.Sm.
  • Guzmania andreana (E.Morren) Mez
  • Guzmania andreettae Rauh
  • Guzmania angustifolia (Baker) Wittm.
  • Guzmania apiculata L.B.Sm.
  • Guzmania armeniaca H.E.Luther
  • Guzmania asplundii L.B.Sm.
  • Guzmania atrocastanea H.E.Luther
  • Guzmania attenuata L.B.Sm. & Read
  • Guzmania bakeri (Wittm.) Mez
  • Guzmania barbiei Rauh
  • Guzmania bergii H.E.Luther
  • Guzmania berteroana (Schult. & Schult.f.) Mez
  • Guzmania besseae H.E.Luther
  • Guzmania betancurii H.E.Luther
  • Guzmania bicolor L.B.Sm.
  • Guzmania bipartita L.B.Sm.
  • Guzmania bismarckii Rauh
  • Guzmania blassii Rauh
  • Guzmania brackeana Manzan.
  • Guzmania bracteosa (André) André ex Mez
  • Guzmania brasiliensis Ule
  • Guzmania breviscapa H.E.Luther
  • Guzmania brevispatha Mez
  • Guzmania butcheri Rauh
  • Guzmania cabrerae Gilmartin
  • Guzmania calamifolia André ex Mez
  • Guzmania calothyrsus Mez
  • Guzmania candelabrum (André) André ex Mez
  • Guzmania caricifolia (André) L.B.Sm.
  • Guzmania cerrohoyaensis H.Luther
  • Guzmania cinnabarina H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania circinnata Rauh
  • Guzmania claviformis H.E.Luther
  • Guzmania compacta Mez
  • Guzmania condensata Mez & Wercklé
  • Guzmania condorensis H.E.Luther
  • Guzmania confinis L.B.Sm.
  • Guzmania confusa L.B.Sm.
  • Guzmania conglomerata H.Luther
  • Guzmania conifera (André) André ex Mez
  • Guzmania coriostachya (Griseb.) Mez
  • Guzmania corniculata H.E.Luther
  • Guzmania cuatrecasasii L.B.Sm.
  • Guzmania cuzcoensis L.B.Sm.
  • Guzmania cylindrica L.B.Sm.
  • Guzmania dalstroemii H.E.Luther
  • Guzmania danielii L.B.Sm.
  • Guzmania darienensis H.E.Luther
  • Guzmania delicatula L.B.Sm.
  • Guzmania densiflora Mez
  • Guzmania desautelsii Read & L.B.Sm.
  • Guzmania devansayana E.Morren
  • Guzmania diazii H.Luther
  • Guzmania diffusa L.B.Sm.
  • Guzmania dissitiflora (André) L.B.Sm.
  • Guzmania donnellsmithii Mez ex Donn.Sm.
  • Guzmania dudleyi L.B.Sm.
  • Guzmania dussii Mez
  • Guzmania ecuadorensis Gilmartin
  • Guzmania eduardi André ex Mez
  • Guzmania ekmanii (Harms) Harms ex Mez
  • Guzmania elvallensis H.E.Luther
  • Guzmania erythrolepis Brongn. ex Planch.
  • Guzmania farciminiformis H.E.Luther
  • Guzmania fawcettii Mez
  • Guzmania ferruginea H.Luther
  • Guzmania filiorum L.B.Sm.
  • Guzmania flagellata S.Pierce & J.R.Grant
  • Guzmania foetida Rauh
  • Guzmania formosa H.E.Luther
  • Guzmania fosteriana L.B.Sm.
  • Guzmania fuerstenbergiana (Kirchhoff & Wittm.) Wittm.
  • Guzmania fuquae H.E.Luther & Determann
  • Guzmania fuscispica Mez & Sodiro
  • Guzmania garciaensis Rauh
  • Guzmania glaucophylla Rauh
  • Guzmania globosa L.B.Sm.
  • Guzmania glomerata Mez & Wercklé
  • Guzmania gloriosa (André) André ex Mez
  • Guzmania goudotiana Mez
  • Guzmania gracilior (André) Mez
  • Guzmania gracilis H.Luther
  • Guzmania graminifolia (André ex Baker) L.B.Sm.
  • Guzmania harlingii H.E.Luther
  • Guzmania hedychioides L.B.Sm.
  • Guzmania henniae H.E.Luther
  • Guzmania herrerae H.E.Luther & W.J.Kress
  • Guzmania hirtzii H.E.Luther
  • Guzmania hitchcockiana L.B.Sm.
  • Guzmania hollinensis H.E.Luther
  • Guzmania inexpectata H.Luther
  • Guzmania izkoi Manzan. & W.Till
  • Guzmania jaramilloi H.E.Luther
  • Guzmania kalbreyeri (Baker) L.B.Sm.
  • Guzmania kareniae H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania kennedyae L.B.Sm. & Read
  • Guzmania kentii H.E.Luther
  • Guzmania killipiana L.B.Sm.
  • Guzmania kraenzliniana Wittm.
  • Guzmania kressii H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania laeta H.E.Luther
  • Guzmania lehmanniana (Wittm.) Mez
  • Guzmania lellingeri L.B.Sm. & Read
  • Guzmania lemeana Manzan.
  • Guzmania leonard-kentiana H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania lepidota (André) André ex Mez
  • Guzmania lindenii (André) Mez
  • Guzmania lingulata (L.) Mezguzmania języczkowata
  • Guzmania × litaensis H.Luther
  • Guzmania longibracteata Betancur & N.R.Salinas
  • Guzmania longipetala (Baker) Mez
  • Guzmania loraxiana J.R.Grant
  • Guzmania lychnis L.B.Sm.
  • Guzmania macropoda L.B.Sm.
  • Guzmania madisonii H.E.Luther
  • Guzmania manzanaresiorum H.E.Luther
  • Guzmania marantoidea (Rusby) H.E.Luther
  • Guzmania megastachya (Baker) Mez
  • Guzmania melinonis Regel
  • Guzmania membranacea L.B.Sm. & Steyerm.
  • Guzmania mitis L.B.Sm.
  • Guzmania monostachia (L.) Rusby ex Mezguzmania jednokłosa
  • Guzmania morreniana (Linden ex E.Morren) Mez
  • Guzmania mosquerae (Wittm.) Mez
  • Guzmania mucronata (Griseb.) Mez
  • Guzmania multiflora (André) André ex Mez
  • Guzmania musaica (Linden & André) Mez
  • Guzmania nangaritzae H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania nicaraguensis Mez & C.F.Baker
  • Guzmania nidularioides L.B.Sm. & Read
  • Guzmania nubicola L.B.Sm.
  • Guzmania nubigena L.B.Sm.
  • Guzmania obtusiloba L.B.Sm.
  • Guzmania oligantha Lozano
  • Guzmania osyana (E.Morren) Mez
  • Guzmania pallida L.B.Sm.
  • Guzmania palustris (Wittm.) Mez
  • Guzmania paniculata Mez
  • Guzmania pattersoniae Manzan.
  • Guzmania patula Mez & Wercklé
  • Guzmania pearcei (Baker) L.B.Sm.
  • Guzmania pennellii L.B.Sm.
  • Guzmania pleiosticha (Griseb.) Mez
  • Guzmania plicatifolia L.B.Sm.
  • Guzmania plumieri (Griseb.) Mez
  • Guzmania polycephala Mez & Wercklé
  • Guzmania poortmanii (André) André ex Mez
  • Guzmania pseudodissitiflor a H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania pseudospectabilis H.E.Luther
  • Guzmania pungens L.B.Sm.
  • Guzmania puyoensis Rauh
  • Guzmania radiata L.B.Sm.
  • Guzmania rauhiana H.E.Luther
  • Guzmania regalis H.E.Luther
  • Guzmania remediosensis E.Gross
  • Guzmania remyi L.B.Sm.
  • Guzmania retusa L.B.Sm.
  • Guzmania rhonhofiana Harms
  • Guzmania roezlii (E.Morren) Mez
  • Guzmania rosea L.B.Sm.
  • Guzmania roseiflora Rauh
  • Guzmania rubrolutea Rauh
  • Guzmania rugosa L.B.Sm. & Read
  • Guzmania sanguinea (André) André ex Mez
  • Guzmania scandens H.E.Luther & W.J.Kress
  • Guzmania scherzeriana Mez
  • Guzmania septata L.B.Sm.
  • Guzmania sibundoyorum L.B.Sm.
  • Guzmania sieffiana H.E.Luther
  • Guzmania skotakii H.E.Luther
  • Guzmania sneidernii L.B.Sm.
  • Guzmania spectabilis (Mez & Wercklé) Utley
  • Guzmania sphaeroidea (André) André ex Mez
  • Guzmania sprucei (André) L.B.Sm.
  • Guzmania squarrosa (Mez & Sodiro) L.B.Sm. & Pittendr.
  • Guzmania stenostachya L.B.Sm.
  • Guzmania steyermarkii L.B.Sm.
  • Guzmania straminea (K.Koch) Mez
  • Guzmania striata L.B.Sm.
  • Guzmania stricta L.B.Sm.
  • Guzmania strobilantha (Ruiz & Pav.) Mez
  • Guzmania subcorymbosa L.B.Sm.
  • Guzmania tarapotina Ule
  • Guzmania tenuifolia (H.E.Luther) Betancur & N.R.Salinas
  • Guzmania terrestris L.B.Sm. & Steyerm.
  • Guzmania testudinis L.B.Sm. & Read
  • Guzmania teucamae H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania teuscheri L.B.Sm.
  • Guzmania triangularis L.B.Sm.
  • Guzmania undulatobracteata (Rauh) Rauh
  • Guzmania van-volxemii (André) André ex Mez
  • Guzmania variegata L.B.Sm.
  • Guzmania ventricosa (Griseb.) Mez
  • Guzmania verecunda L.B.Sm.
  • Guzmania victoriae Rauh
  • Guzmania vinacea H.Luther & K.F.Norton
  • Guzmania virescens (Hook.) Mez
  • Guzmania viridiflora E.Gross
  • Guzmania vittata (Mart. ex Schult. & Schult.f.) Mez
  • Guzmania weberbaueri Mez
  • Guzmania wittmackii (André) André ex Mez
  • Guzmania xanthobractea Gilmartin
  • Guzmania xipholepis L.B.Sm.
  • Guzmania zahnii (Hook.f.) Mez
  • Guzmania zakii H.E.Luther

Uprawa

Wymagania
Poza tropikami, w tym w Polsce, rośliny uprawiane są w pomieszczeniach. Wymagają stanowiska ciepłego przez cały rok (minimalnie 18ºC), w półcieniu. Podłoże powinno być stale wilgotne, jednakże nie wolno dopuścić do nadmiaru wody. Można przesuszyć ziemię 2-3 dni, aby dotlenić korzenie i dopiero wówczas umiarkowanie podlać roślinę. W rozecie natomiast cały czas trzeba uzupełniać wodę. Wskazane jest częste zraszanie letnią wodą i podlewanie wodą wolną od wapnia. Najlepsze podłoże to substrat grubowłóknisty (pH 5-5,5). Co trzecie podlewanie wskazane jest nawożenie nawozem potasowym.
Rozmnażanie
W uprawie guzmanie rozmnażane są przez odejmowanie bocznych, młodych odrostów. Po odcięciu zaleca się użycie ukorzeniacza i niepodlewanie rośliny przez jakiś czas, aby ziemia mogła przeschnąć. Większe szanse na ukorzenienie są przy oddzieleniu odrostów odpowiednio dużych (ok. 12 cm wysokości). Przed oddzieleniem odrostów należy wyjąć całą roślinę z doniczki, usunąć część ziemi odsłaniając korzenie i dopiero wówczas oderwać młode rośliny.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-25] (ang.).
  3. a b Guzmania. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-11-17].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Guzmania alliodora (TS) 2-01295.jpg
Autor: Timm Stolten, Licencja: CC BY-SA 3.0
Guzmania alliodora in cultivation at the Botanical Garden of Heidelberg, Germany. Flowers fully opened after midnight.
Flickr - ggallice - Bromeliad.jpg
Autor: Geoff Gallice from Gainesville, FL, USA, Licencja: CC BY 2.0

Sierra palm stand, near El Toro Peak

El Yunque National Forest, Puerto Rico
Guzmania diffusa. (14101967589).jpg
Autor: Dick Culbert from Gibsons, B.C., Canada, Licencja: CC BY 2.0
A large, but aging specimen at El Dorado Lodge in northeastern Colombia. Native to the mountains of Colombia and Ecuador. In context at www.dixpix.ca/meso_america/Flora/bromeliads/index.html
Bromélia 2.jpg
Autor: Leticialorenaj, Licencja: CC BY-SA 4.0
Foto tirada no Parque das Aves em Foz do Iguaçu
Guzmania sanguinea.JPG
Autor: Oeropium, Licencja: CC BY 3.0
Picture of Guzmania sanguinea
Guzmania bismarckii (TS) 1-01260.jpg
Autor: Timm Stolten, Licencja: CC BY-SA 3.0
Guzmania bismarckii in cultivation at the Botanical Garden of Heidelberg, Germany.