Gwara suwalska

Gwara suwalska – wymierająca gwara języka polskiego charakterystyczna dla mieszkańców Suwałk i Suwalszczyzny. Spokrewniona z dialektem wileńskim i gwarą białostocką. Powstała w wyniku wzajemnego oddziaływania kilku wzorców językowych: polskiego, białoruskiego, litewskiego, w mniejszym zakresie też rosyjskiego i niemieckiego.

Cechy charakterystyczne

  • zanik celownika, zamiast którego używa się konstrukcji z przyimkiem „dla” (np. kup dla mnie, daj dla babci, powiedz o tym dla Marka)
  • forma grzecznościowa tworzona bez użycia słowa pan/pani: Kiedy do mnie zajdzie? Dlaczego o tym dla mnie nie mówił?
  • w formie grzecznościowej tryb rozkazujący równy trybowi oznajmującemu, też bez użycia pan/pani: Siedzi spokojnie! Zapłaci dla mnie sto złotych!
  • specyficzna leksyka, np. dalibóg – „Bóg mi świadkiem”, Blin – placek
  • specyficzne określenia i nazwy własne – np. lelak, wiszczeć,
  • szadzenie

Posłuchajmy, jak mieszkanka Suwalszczyzny – pani Jakubowska (z domu Skindzierz, lat 82) – opowiadała o częściach składowych kołowrotka i wspominała minione lata - I wojna światowa - Wigry (nagranie w Żylinach koło Suwałk, 1976)[1]

Przypisy

  1. Nagranie opowiadania pani Jakubowskiej (z domu Skindzierz) wykonane na plebanii w Żylinach koło Suwałk, wrzesień 1976 (nagrał Andrzej Masłowski)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pani Skindzierz Jakubowska objasnia budowe kolowrotka 1976.ogg
Autor: Jedrzej1224, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is an original recording of mrs. Skindzierz-Jakubowska axplaning the components of spinning wheel, made at the presbytery of Żyliny parish near Suwałki, Poland in september 1976 by Andrzej Masłowski