Gwarki Tarnogórskie
Rynek w Tarnowskich Górach podczas Gwarków 2017 | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Aktywność | 1957–1981, 1984–1988, 1990–2019, od 2021 |
Odbywa się | od piątku (lub czwartku[a]) do niedzieli w pierwszej połowie września |
Czas trwania | 3 lub 4 dni[a] |
Organizator | – Samorząd Województwa Śląskiego |
Założyciel | Stowarzyszenie Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej |
Patroni medialni | – Gwarek |
Sponsorzy | sponsor strategiczny: |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°26′39,6″N 18°51′20,2″E/50,444333 18,855611 |
Gwarki Tarnogórskie – cykliczna impreza kulturalno-historyczna w Tarnowskich Górach, organizowana w pierwszej połowie września corocznie od 1957[1] roku, z wyjątkiem lat 1982–1983 (z powodu stanu wojennego), 1989 (trudna sytuacja gospodarczo-polityczna związana z transformacją[2]) oraz 2020 (z powodu walki z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2[3]). Nazwa imprezy powstała od górników wydobywających srebronośną galenę, zwanych gwarkami.
W ramach obchodów Dni Gwarków organizowanych jest szereg imprez sportowych, kulturalnych i rozrywkowych. Wśród gości tej imprezy znajdują się główne sławy polskiej sceny muzycznej i rozrywkowej.
4 sierpnia 1957 r. w miejscowej gazecie – Gwarku – znalazła się informacja, iż Stowarzyszenie Miłośników Historii i Zabytków Ziemi Tarnogórskiej organizuje imprezę nawiązującą do przywileju nadanego Tarnowskim Górom w 1599 roku.
Podczas imprezy świętuje się rocznicę przejazdu Jana III Sobieskiego przez Tarnowskie Góry. Polski król, podążający ze swoimi wojskami na pomoc Wiedniowi obleganemu przez Turków, został bardzo uroczyście przywitany przez ówczesnych gwarków w dniach 20–22 sierpnia 1683 roku[4].
Pochód Gwarkowski
Głównym punktem programu corocznych Gwarków jest odbywający się w ostatnim dniu pochód. Składa się on z czterech części[5]:
- historycznej – na początku której maszerują aktualne władze miasta i powiatu (burmistrz, starosta, wiceburmistrzowie, przewodniczący Rady Miejskiej), a następnie postaci związane z historią miasta i ziemi tarnogórskiej, m.in. legendarny chłop Rybka, założyciele miasta (Jerzy Hohenzollern-Ansbach i Jan II Dobry), pierwsi mieszczanie i burmistrzowie, przemysłowcy (Friedrich Wilhelm von Reden, Salomon Isaac, Rudolf von Carnall), władcy polscy (August II Mocny, August III Sas, Jan III Sobieski), pruscy i niemieccy (Fryderyk Wilhelm II, Wilhelm II) oraz rosyjscy (Aleksander I Romanow), poeci (Walenty Roździeński, Johann Wolfgang von Goethe, Józef Wybicki, Julian Ursyn Niemcewicz), naukowcy (Carl Wernicke, Robert Koch), duchowni katoliccy, protestanccy i żydowscy, Grenzschutz i Selbstschutz, regiment szkocki oraz powstańcy śląscy,
- regionalnej – w ramach której prezentują się lokalne zespoły folklorystyczne, Tarnogórskie Bractwo Kurkowe oraz grupy prowadzone przez Tarnogórskie Centrum Kultury,
- młodzież – w której uczestniczą tarnogórskie szkoły podstawowe i szkoły średnie,
- pozostali uczestnicy – podczas której prezentowane są miejscowe organizacje pozarządowe, charytatywne, hobbyści, a także zabytkowe pojazdy mechaniczne, pojazdy wojskowe i strażackie,
- reklama – w ramach której prezentują się sponsorzy imprezy, po czym pochód dobiega końca.
Uwagi
- ↑ a b W 2022 roku Gwarki trwały 4 dni (od 8 do 11 września).
- ↑ a b Organizatorzy, sponsorzy i patroni medialni Gwarków 2022.
Przypisy
- ↑ Jan Hahn: Z historii Gwarków. [w:] Montes Tarnovicensis nr 26 [on-line]. Oficyna Monos, 09/2007. [dostęp 2017-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Maria Bambynek-Skawińska, Ewa Sołtys-Torchalska, Elżbieta Spurek. Gwarki. Jak to się zaczęło ?.... „Montes Tarnovicensis”. nr 12, 2003-09-05. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [dostęp 2021-07-25]. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.).
- ↑ Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gwarki 2020 odwołane
- ↑ Marek Szołtysek: Ślonsk je piykny = Śląsk jest piękny = Silesia is beautiful = Schlesien ist wunderschön = Slezsko je krásné = La Slesia é bella = La Silésie est belle. Rybnik: 2007, s. 66. ISBN 978-83-88966-21-7.
- ↑ Pochód Gwarkowski – scenariusz pochodu 2019.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tarnowskie Góry County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.6412 N
- S: 50.3183 N
- W: 18.55 E
- E: 19.154 E
Autor: Tadeusz Gajl, vector version Bastianow, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Tarnowskich Gór
Autor:
Location map of the old town of Tarnowskie Góry, Poland
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnogórska Orkiestra Dęta na placu Wolności i ul. Krakowskiej w Tarnowskich Górach
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pierzeja zachodnia Rynku w Tarnowskich Górach
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek w Tarnowskich Górach. Gwarki 2017. Widoczny ratusz