Gwary chełmińsko-dobrzyńskie

Gwary chełmińsko-dobrzyńskie – gwary dialektu wielkopolskiego używane na ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej. W systemach wyróżniających dialekt chełmińsko-kociewsko-warmiński uznawane są za jego część. Powstały one w wyniku polskiego osadnictwa z obszaru Wielkopolski i Kujaw na tereny zamieszkane przez Prusów. Z powodu administracyjnej przynależności terenu do Mazowsza gwary te ulegały naturalnym wpływom dialektu mazowieckiego^[1].

Cechy gwar

• samogłoski pochylone á, é, ó przeszły odpowiednio w o, i/y, u
• samogłoska ę (e nosowe) często wymawiana jako ã (a nosowe)
• samogłoska ą (o nosowe) w wygłosie (niekiedy też w śródgłosie) wymawiana jako u, niekiedy całkowity zanik nosowości i zrównanie z o
• przejście grup oN w uN i eN w iN/yN
• mieszanie i z y
• przejście -ar- w -er-
• asynchroniczna wymowa spółgłosek wargowych miękkich
• stwardnienie m' (miękkiego m)
• twarda wymowa grup kie i gie: mlekem (mlekiem)

Zobacz też

• Dobrzyniacy, Chełminiacy

Przypisy