Gwiazda Bydgoszcz

Klub Sportowy Gwiazda Bydgoszcz – wielosekcyjny klub sportowy założony 26 kwietnia 1920 roku, najstarszy w Bydgoszczy.

Charakterystyka

W 2012 roku klub posiadał ok. 200 wychowanków w 7 sekcjach: piłkarskiej, zapaśniczej, tenisa stołowego, turystycznej, brydżowej, sportów walki i akrobatycznej^[2].

Historia

Basen otwarty, istniejący w latach 1952–1993 obok stadionu Gwiazdy

Hala KS Gwiazda, gdzie rozgrywają mecz m.in. tenisiści stołowi

Gwiazda Bydgoszcz jest obok Bydgoskiego Towarzystwa Wioślarskiego najstarszym polskim klubem w Bydgoszczy. Założono go 25 kwietnia 1920 roku przy Towarzystwie Terminatorów – sekcji piłki nożnej Polskiego Związku Uczącej się Młodzieży przy parafii Świętej Trójcy^[3]. Towarzystwo założone w 1907 jeszcze pod rządami pruskimi, skupiało młodych polskich rzemieślników^[2]. Pierwszym prezesem został Władysław Pazderski. Wśród proponowanych nazw klubu (m.in. „Słońce” lub „Brda”) wybrano „Gwiazda”. Klub utrzymywał się wyłącznie ze składek członkowskich, a zawodnicy rekrutowali się z osiedli zachodniej części miasta (Okole, Wilczak, Miedzyń, Czyżkówko)^[2].

Początkowo jedyną uprawianą dyscypliną była piłka nożna. Piłkarze grali w klasie okręgowej C, a od 1930 w klasie B. Z uwagi na specyfikę Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży, przy którym funkcjonował klub, zawodnicy rekrutowali się wyłącznie spośród osób młodych^[4].

Od 1924 roku KS Gwiazda stała się klubem wielosekcyjnym. Zainaugurowano wówczas sekcję lekkoatletyczną (specjalnością klubu były biegi przełajowe), w 1926 tenisa stołowego i zapasów, w 1930 szachów, w 1931 kajakarstwa, a w 1935 siatkówki i koszykówki^[3]. Wszystkie sekcje miały charakter półamatorski. Do sukcesów sportowych okresu międzywojennego należały tytuły mistrzów Pomorza juniorów w lekkoatletyce (1932, sztafeta 4 x 200 m), w kajakarstwie (1932, wyścig na 1000 m) oraz piłkarskie mistrzostwo Pomorza juniorów w 1938^[2].

W latach 1927–1929 przy ul. Nakielskiej ze środków miejskich wybudowano boisko piłkarskie im. Idziego Świtały, które stopniowo rozbudowywano o drewniane trybuny, boiska do siatkówki i koszykówki oraz pawilony dla zawodników^[3]. Nad Brdą w tzw. „dzielnicy wioślarzy” zbudowano przystań dla kajakarzy^[2].

Po II wojnie światowej klub początkowo korzystał z funduszy prywatnych, zaś od 1947 działał jako Spółdzielczy KS (sekcje: piłki nożnej, tenisa stołowego, szachów, boksu)^[5]. W 1947 posiadał 147 członków^[5]. W latach 50. po reorganizacji sportu w Polsce na wzór sowiecki, poszczególne sekcje weszły w skład zrzeszeń sportowych „Ogniwo” i „Sparta”^[3]. W latach 50. stadion przekazano klubowi na własność oraz rozbudowano kompleks sportowy o salę gimnastyczną, siłownię oraz szatnie^[3]. W 1955 obok stadionu na terenie 4 ha otwarto kąpielisko składające się z dwóch basenów z trybuną na 1500 widzów i piętrowym budynkiem z szatniami, biurami, natryskami i barem^[6]. Pierwotnie miał to być obiekt przeznaczony do użytku sportowców KS Spójnia (Gwiazda), lecz w trakcie realizacji zmieniono plany i postanowiono stworzyć tu otwarte dla wszystkich kąpielisko miejskie na ok. 3 tys. osób^[5]. Wyposażono je m.in. w brodziki dla dzieci, piaskownice, solarium, szatnie i natryski^[7]. Basen użytkowany był do 1993 roku i zarządzany był przez służby miejskie^[8].

W latach 50. zawodnicy kluby odnosili sukcesy sportowe, zwłaszcza w szachach, kajakarstwie i zapasach^[3]. W latach 70. sekcja szermiercza, a od lat 90. sekcja zapasów były jedynymi tej klasy w Bydgoszczy. Drużyna piłkarska występowała w klasach na poziomie regionalnym. Od 2011 roku sukcesy w skali krajowej odnosi sekcja tenisa stołowego (Zooleszcz Gwiazda Bydgoszcz).

Nazwy

• 1920–1937 – Klub Sportowy Gwiazda przy Towarzystwie Terminatorów (potem przy Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży)
• 1937–1939 i 1945–1946 – Klub Sportowy Gwiazda
• 1947–1949 – Spółdzielczy KS Gwiazda
• 1949–1953 – Związkowy Klub Sportowy Spójnia
• 1953–1956 – sekcje działają w ramach Zrzeszeń sportowych Ogniwo i Sparta
• od 1956 – Klub Sportowy Gwiazda

Barwy klubowe

Barwy klubu ustalono w momencie powstania klubu w 1920 roku. Były to kolory niebieski i biały          . Przez wiele lat (co najmniej od 1922) charakterystyczną cechą strojów zawodników były pionowe biało-niebieskie pasy.

Kompleks sportowy Gwiazdy Bydgoszcz

Boisko piłkarskie

Marina Gwiazda na Kanale Bydgoskim obok kompleksu sportowego KS Gwiazda

Początkiem kompleksu sportowego KS Gwiazda było wybudowane w latach 1927–1929 boisko piłkarskie im. Idziego Świtały, otoczone bieżnią lekkoatletyczną^[2]. Infrastrukturę w późniejszych latach stopniowo wzbogacano o nowe obiekty. W 2010 klub dysponował sześcioma boiskami piłkarskimi, trzema do siatkówki, ścieżką maratonowi, halą sportową^[2]. Kompleks znajduje się w zachodniej części miasta przy ul. Nakielskiej / Bronikowskiego, nieopodal VI śluzy Kanału Bydgoskiego. Na nabrzeżu Kanału Bydgoskiego obok stadionu w 2009 roku oddano do użytku marinę Gwiazda.

W 2018 kosztem ponad 3 mln zł powstało nowe, pełnowymiarowe boisko ze sztuczną murawą, oświetleniem^[9], piłkochwytami i ogrodzeniem. Otwarcie obiektu nastąpiło 10 października 2018^[10].

Sportowcy Gwiazdy Bydgoszcz

Mistrzowie świata

• szermierka
  • Grażyna Staszak – w barwach KS Gwiazda wicemistrzyni świata juniorek (1972)
  • Marian Sypniewski – wychowanek Gwiazdy, w barwach Legii Warszawa mistrz świata z drużyną, (1978), srebro z drużyną (1990), brąz indywidualnie (1983)

Osiągnięcia drużynowe

• piłka nożna – mistrzostwo Pomorza juniorów (1938)
• szachy – brązowy medal mistrzostw Polski (1952)
• tenis stołowy – Akademickie Mistrzostwo Polski (2014), Drużynowy Puchar Polski (2015), 3. miejsce w Pucharze Polski (2014, 2016)

Osiągnięcia indywidualne

• kajakarstwo
  • Daniela Walkowiak – potrójna mistrzyni Polski juniorek (1951), potrójna mistrzyni Polski (1954), brązowa medalistka Igrzysk Olimpijskich w Rzymie 1960 (w barwach Sparty Warszawa), uczestniczka olimpiad w Melbourne 1956 (6 m., w barwach Ogniwa Warszawa) i w Tokio 1964 (7 m. w barwach Zawiszy Bydgoszcz)
  • Sabina Delik – mistrzyni Polski
• lekkoatletyka
  • Jerzy Kordas – przedwojenny reprezentant Polski w rzucie młotem, rekordzista i mistrz kraju
• szachy
  • Henryk Szapiel – wicemistrz Polski (1953), brąz (1951)
• zapasy
  • Stanisław Sokołowski – mistrz Polski (1948) w kat. 52 kg (styl klasyczny), brąz (1947)
  • Damian Świetlik – mistrz Polski (2000) w kat. 69 kg (styl wolny)
  • Kazimierz Polec – wicemistrz Polski (1969) w kat. 48 kg (styl wolny)
  • Agnieszka Butor – wicemistrzyni Polski (1997) w kat. 68 kg (styl wolny)
  • Bartłomiej Bartnicki – wicemistrz Polski (2000) w kat. 97 kg (styl wolny)
  • Adrian Mazan – wicemistrz Polski (2001) w kat. 54 kg (styl wolny)

Sekcje

Piłka nożna

Gwiazda Bydgoszcz

Przydomek	Niebiesko-Biali Gwiazdeczka
Barwy
Państwo	Polska
Prezes	Robert Sikorski
Stroje domowe Stroje wyjazdowe

Stefan Majewski – wychowanek KS Gwiazda, wielokrotny reprezentant Polski, selekcjoner reprezentacji Polski (2009), działacz PZPN

Piłka nożna była pierwszą dyscypliną sportu uprawianą w KS Gwiazda. Mecze rozgrywano na placu przy VI śluzie Kanału Bydgoskiego, w ogrodzie Patzera lub na placu Ułańskim na Błoniu. Od 1924 klub uczestniczył w rozgrywkach o mistrzostwo miasta i w ramach Okręgowego Związku Piłki Nożnej^[2]. Początkowo piłkarze grali w klasie okręgowej C, a od 1930 w klasie B. W 1933 zdobyli mistrzostwo tej grupy rozgrywkowej, lecz przegrali w barażach awans do klasy A z TKS Toruń i Unią Tczew^[2]. W 1935 roku z okazji 15-lecia klubu B-klasowa Gwiazda Bydgoszcz rozegrała mecz towarzyski z ekstraklasową Legią Warszawa, przegrywając 2:7^[4].

Po wojnie piłkarze grali w klasach na poziomie regionalnym. W latach 50. XX w. pod nazwą ZS Spójnia Bydgoszcz występowali w klasie A (liga wojewódzka). Klub specjalizował się w szkoleniu młodzieży. Juniorzy kilkakrotnie zdobywali tytuł najlepszej drużyny w okręgu bydgoskim^[3]. Po 2010 roku drużyna została wycofana z rozgrywek seniorskich. Jednak dzięki zaangażowaniu wielu osób i samych piłkarzy od 2011 roku drużyna seniorów Gwiazdy została reaktywowana i przystąpiła do rozgrywek od najniższej klasy B, a w sezonie 2011/12 i ponownie awansowała. Po zakończeniu sezonu 2014/2015 Gwiazda wycofała zespół seniorski z B klasy, skupiając się na szkoleniu młodzieży^[11]. W 2017 podpisała umowę partnerską z Pogonią Szczecin^[12]. Drużyny KS Gwiazda występują w wojewódzkiej lidze juniorów starszych oraz w ligach i klasach juniorów młodszych, trampkarzy i młodzików. W klubie trenuje ponad 250 dzieci. W 2018 roku, reaktywowano drużynę seniorów.

Drużyna seniorów

Sezon	Liga	Miejsce	Mecze	Z	R	P	Bramki	Punkty	Uwagi
2002/03	V liga (kuj-pom I)	3
2003/04	V liga (kuj-pom I)	12
2004/05	V liga (kuj-pom I)	16	30	2	8	20	23:67	14	spadek do klasy A
2005/06	klasa A (Bydgoszcz I)		26	18	4	4	76:21	58	awans
2007/08	IV liga (kuj-pom)	9	30	12	6	12	52:43	42
2008/09	IV liga (kuj-pom)	8	30	13	6	11	52:48	45
2009/10	IV liga (kuj-pom)	12	30	8	10	12	33:44	34	wycofała się po zakończeniu rozgrywek
2011/12	klasa B (Bydgoszcz III)		20	16	3	1	84:20	51	awans do klasy A
2012/13	klasa A (Bydgoszcz I)	12	26	6	4	16	32:68	22	spadek do klasy B
2013/14	klasa B (Bydgoszcz III)	4	18	10	2	6	50:28	32
2014/15	klasa B (Bydgoszcz III)	9	26	9	4	13	44:55	31	wycofała się po zakończeniu rozgrywek

źródło: www

Znani zawodnicy

• Stefan Majewski – wychowanek KS Gwiazda, piłkarz Chemika, Zawiszy, Legii Warszawa, 1. FC Kaiserslautern, 40-krotny reprezentant Polski (4 bramki), uczestnik 2 turniejów finałowych mistrzostw świata (1982, 1986), trener reprezentacji Polski (2009), działacz PZPN
• Marian Stachowicz (ur. 2 kwietnia 1935, zm. 21 lipca 2010) – wychowanek Gwiazdy, grał w latach 1949–1954, 1965–1970 (jako grający trener), trener w latach 1965–1972, 1983–1985, 1990–2005, poza tym występował w Kujawiaku Włocławek i Polonii Bydgoszcz
• Marcin Thiede – obrońca, następnie zawodnik Zawiszy Bydgoszcz, Elany Toruń, TKP Toruń, Polonia Bydgoszcz, Korony Kielce, Unii Janikowo, Unii Solec Kujawski
• Valentin Dah – napastnik, zawodnik Zawisza Bydgoszcz S.A., Montpellier HSC, FC Santos Wagadugu, Elany Toruń
• Karol Żmijewski (ur. 1996) – wychowanek Gwiazdy Bydgoszcz, piłkarz Zawiszy Bydgoszcz, Zagłębia Lubin

Tenis stołowy

Zbigniew Leszczyński

Sekcję tenisa stołowego w KS Gwiazda założono w 1926 roku. Zawodnicy uczestniczyli w wewnętrznych zawodach, a od 1931 także turniejach o mistrzostwo miasta^[13]. Po II wojnie światowej zawodnicy klubu grali w wojewódzkiej klasie A lub B, a w latach 90. XX w. w II lidze tenisa stołowego mężczyzn^[3]. Wysoki poziom sportowy dyscypliny osiągnięto po 2010 roku. W ciągu 3 lat (2011–2014) tenisiści Gwiazdy awansowali z III ligi do ekstraklasy. W pierwszym sezonie w Superlidze (2014/2015) wywalczyli 8. miejsce^[14]. W 2015 w Bydgoszczy odbył się turniej finałowy Drużynowego Pucharu Polski mężczyzn, w którym zwyciężyła drużyna Zooleszcz Gwiazdy^[15].

Klub posiada szeroką kadrę młodzieżową, która uczestniczy w rozgrywkach od II do VI ligi, a drużyna seniorów w Superlidze Tenisa Stołowego mężczyzn posiada w swoim składzie m.in. zawodników zagranicznych. Mecze ligowe odbywają się w hali przy ul. Bronikowskiego 45 w Bydgoszczy

Osiągnięcia

• Od 1990 do 2008 roku drużyna Gwiazdy grała w rozgrywkach II ligi. W czerwcu 2009 roku spadła do III ligi.
• 2010 – awans do II ligi
• 2011 – 3 miejsce w rozgrywkach II ligi, Gwiazda II Bydgoszcz awansowała do V ligi
• 2012 – Gwiazda Bydgoszcz awansowała do I ligi, a Gwiazda II awansowała do IV ligi
• 2014 – awans do Polskiej Superligi Tenisa Stołowego, III miejsce w rozgrywkach Pucharu Polski
• 2015 – 8. miejsce w rozgrywkach Superligi, zdobycie Pucharu Polski
• 2016 – 8. miejsce w rozgrywkach Superligi, III miejsce w Pucharze Polski, Gwiazda II występowała w II lidze, sformowano drużynę Gwiazda III
• 2017 – brązowy medal drużynowych Mistrzostw Polski
• 2018 – 8. miejsce w rozgrywkach Superligi
• 2019 – 8. miejsce w rozgrywkach Superligi
• 2020 – 7. miejsce w rozgrywkach Superligi

Zawodnicy

Zawodnicy w sezonie 2013/2014:

• Mihai Bobocica – dwukrotny olimpijczyk (Pekin 2008, Londyn 2012), pięciokrotny mistrz Włoch
• Leonardo Mutti – mistrz Europy kadetów (2010), reprezentant kadry Włoch
• Łukasz Nadolski – akademicki mistrz Polski, multimedalista MP juniorów
• Alan Woś – multimedalista MP juniorów
• Patryk Jendrzejewski – brązowy medalista mistrzostw Europy Juniorów, multimedalista MP juniorów
• Artur Białek – brązowy medalista MP Juniorów

W sezonie 2019/2020 barw Gwiazdy reprezentowali m.in.: Wiaczesław Burow i Minhyuck Cheon.

Zapasy

Sekcja zapasów powstała w 1926, ale jej działalność rozwinięto dopiero w 1951 roku. W czołówce polskich zapaśników przez wiele lat utrzymywali się wychowankowie Gwiazdy: Stanisław Sokołowski, Zbysław Baumgart, Alfred Bieleń (lata 60.), Kazimierz Polec (w 1969 wicemistrz Polski w kat. 48 kg w stylu wolnym). Od 1966 przy klubie działał ośrodek Polskiego Komitetu Olimpijskiego dla zawodników stylu wolnego^[3]. Poziom szkolenia podniesiono w latach 90. XX w., kiedy pojawiło się grono zawodników, medalistów mistrzostw Polski w zapasach w stylu wolnym, m.in. Damian Świetlik, Bartłomiej Bartnicki (lata 90.), Norbert Świerblewski, Agnieszka Butor i Justyna Mróz (I dekada XXI w.) W 1994 powstała w klubie unikatowa sekcja zapasów dziewcząt^[3].

Ogółem w latach 1945–2012 zawodnicy klubu zdobyli 6 medali mistrzostw Polski seniorów w stylu klasycznym (1 , 5 ), 10 medali w MP w stylu wolnym (1 , 4 , 5 ) oraz medal w MP kobiet w zapasach ()^[16]. Medalistami byli m.in.: w stylu klasycznym: Stanisław Sokołowski, Ludwik Budzyński, Helmut Łoboda, Zygmunt Ładziński, Marian Buczkowski, a w stylu wolnym: Zdzisław Kępski, Kazimierz Polec, Krzysztof Dyka, Damian Świetlik, Bartłomiej Bartnicki, Adrian Mazan, Norbert Świerblewski, Agnieszka Butor. Wychowankiem bydgoskiej Gwiazdy (1999–2000) jest Bartłomiej Bartnicki – mistrz (2004) i wielokrotny wicemistrz Polski (2000–2006), olimpijczyk z Aten 2004 oraz Pekinu 2008. W sekcji zapaśniczej prowadzi się również zajęcia w sumo. Zespół nie uczestniczy jednak w rozgrywkach Krajowej Ligi Zapaśniczej.

Kajakarstwo

Daniela Walkowiak – wychowanka KS Gwiazda, na podium Igrzysk Olimpijskich w Rzymie 1960 (po prawej)

Sekcję kajakową założono w 1931 roku i była ona jedną z pierwszych w Bydgoszczy^[17]. Korzystano z przystani w bydgoskiej „dzielnicy wioślarzy”. Największe sukcesy kajakarzy przypadły na pierwszą połowę lat 50 XX w.^[3]. Odnowiono wówczas przystań na Babiej Wsi i rozpoczęto pracę z młodzieżą. Do wybitnych wychowanek klubu należały: Danielą Walkowiak oraz Sabina Delik (mistrzyni Polski). Zawodniczka KS Gwiazda (1950–1956), a potem Zawiszy (1961–1964) Daniela Walkowiak była ówcześnie najlepszą polską kajakarką – zdobyła 32 tytuły mistrzów Polski, była trzykrotną olimpijką, medalistką z Rzymu 1960^[18].

Szermierka

Sekcję szermierczą założono w 1970 na bazie zawodników przejętych od KS Związkowiec^[3]. W 1968 zamieszkał w Bydgoszczy i szkolił młodzież w KS Gwiazda Adam Papée – jeden z najsłynniejszych szermierzy i działaczy tego sportu (czterokrotny olimpijczyk 1924–1936, dwukrotny brązowy medalista IO)^[19]. Największym sukcesem było zdobycie przez wychowankę klubu Grażynę Staszak wicemistrzostwa świata juniorek w 1972^[19]. W 1974 była pierwszą w historii polskiego floretu zawodniczką, która zakwalifikowała się do ścisłego finału Pucharu Świata, a w 1976 reprezentowała Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu, gdzie zdobyła drużynowo 6. miejsce. Do innych wyróżniających się zawodników należeli m.in. florecista Marian Sypniewski – wielokrotny mistrz Polski, trzykrotny olimpijczyk (Moskwa 1980, Seul 1988, Barcelona 1992) i zdobywca 2 brązowych medali IO, mistrz świata (1978), Wiesław Głon (szabla) oraz szpadzista Adam Siudziński – czwarty na mistrzostwach świata w Paryżu (1964). Wszyscy wyróżniający się zawodnicy w latach 70. kontynuowali swoje kariery poza Bydgoszczą, osiedlając się w innych ośrodkach, przede wszystkim na Śląsku i w Warszawie. Po likwidacji sekcji w 1981 roku nie było już w Bydgoszczy liczącej się sekcji szermierczej, co uległo zmianie dopiero pod koniec lat 90. XX w.

Szachy

Sekcję szachową założono w 1930 roku. W okresie międzywojennym zaliczała się ona do wyróżniających się w mieście. Po II wojnie światowej w sekcji grał Henryk Szapiel – medalista MP, reprezentant Polski i najlepszy szachista bydgoski w latach 1945–1955^[18]. 6-krotnie startował w finałach mistrzostw Polski, a w 1954 zdobył tytuł wicemistrzowski. Drużyna szachowa Gwiazdy-Spójni w 1949 i 1952 uczestniczyła w rozgrywkach ekstraklasy szachowej, uzyskując brązowy medal (1952)^[20]. Poza tym w 1947 i 1948 zawodnicy Gwiazdy pod szyldem Okręgu Pomorze zdobyli 2 srebrne medale DMP. Z racji wysokiej klasy zawodników (Henryk Szapiel, Antoni Jurkiewicz, Jerzy Bratoszewski, Jan Kowalski Waldemar Jagodziński)^[3], do połowy lat 50. KS Gwiazda był czołowym bydgoskim klubem szachowym^[21].

Brydż sportowy

Sekcję brydżową zorganizowano w 1970 roku. Zawodnicy uczestniczyli m.in. w mistrzostwach Bydgoszczy, Pomorza i Kujaw. W 2012 sekcja Gwiazdy była obok Chemika Bydgoszcz jedną z dwóch licencjonowanych bydgoskich sekcji brydżowych Kujawsko-Pomorskiego Związku Brydża Sportowego^[22].

Przypisy