Gwido Chmarzyński

Gwido Chmarzyński
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1906
Nakło nad Notecią

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1973
Kamień Pomorski

profesor kontraktowy nauk humanistycznych
Specjalność: historia sztuki
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1932

Profesura

1959

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Okres zatrudn.

1935-1973

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Dom w Kamieniu Pomorskim, gdzie Gwido Chmarzyński przebywał w latach 1962–1973

Gwido Chmarzyński (ur. 20 lipca 1906 w Nakle nad Notecią, zm. 30 lipca 1973 w Kamieniu Pomorskim) – polski historyk sztuki i muzeolog.

Pochodził z rodziny inteligenckiej, jego wujem był Szczęsny Dettloff. Uczęszczał do gimnazjum państwowego w Nakle (1913–1921), a następnie do Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, gdzie w 1924 roku zdał maturę.

Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim (1924–1925), Poznańskim (1925–1928) oraz Jagiellońskim. Jego wykładowcami byli m.in. Szczęsny Dettloff oraz muzykolog Łucjan Kamieński. W 1932 roku uzyskał stopień doktora cum laude na Uniwersytecie Poznańskim, tematem jego pracy był Sarkofag Bolesława Chrobrego w Poznaniu i problem średniowiecznej plastyki sarkofagowej.

1 lipca 1929 został powołany na stanowisko kustosza Muzeum Miejskiego w Toruniu. Kierował nim do 1934 roku. Doprowadził do tego, że w 1930 zbiory Towarzystwa Naukowego przekazano w depozyt, powiększając Muzeum Miejskie. 19 lutego 1931 (w rocznicę urodzin Kopernika) uroczyście otwarto nowy budynek Muzeum, w Ratuszu Staromiejskim przy Rynku Staromiejskim. W latach 1929–1931 Chmarzyński pełnił obowiązki Okręgowego Konserwatora Zabytków na Pomorzu. W 1935 roku został zatrudniony na stanowisku adiunkta w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Poznańskiego.

W czasie II wojny światowej przebywał w Krakowie, zaangażował się w tajne nauczanie na UJ (1943–1944), trafił do obozu w Płaszowie. W latach 1944–1945 pełnił funkcję przewodniczącego rady nadzorczej Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” w Krakowie.

W 1945 roku wrócił do Poznania, kontynuował pracę naukową na UP, w latach 1945–1948 był też dyrektorem Muzeum Narodowego w Poznaniu. 29 października 1947 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].

Od 1951 roku współpracował z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, początkowo prowadząc wykłady i ćwiczenia, w 1959 roku został zatrudniony na 1/2 etatu jako profesor kontraktowy w Katedrze Historii Sztuki, w 1960 roku na pełny etat. Od 1959 do 1969 roku był kierownikiem tej katedry. W latach 1962–1964 pełnił funkcję dziekana Wydziału Sztuk Pięknych.

Zmarł w Kamieniu Pomorskim, ale pochowany został na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu.

Wybrane publikacje

  • Toruń dawny i dzisiejszy (1933)
  • Sztuka w Toruniu: zarys dziejów (1934)
  • Sztuka pomorska (1937)
  • Sarkofagi polskie XIV wieku (Bolesława Chrobrego w Poznaniu, Henryka IV we Wrocławiu i Władysława Łokietka w Krakowie) (1938)
  • Zamek w Łagowie (1948, wspólnie z Michałem Sczanieckim)
  • Rozwój metodologii historii i teorii sztuk plastycznych (1955, współautor)

Przypisy

  1. 29 października 1947 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej” M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 893, pkt 5

Bibliografia

  • Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 137, ISBN 83-231-1988-0.
  • Henryk Kondziela, Chmarzyński Gwido, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8

Media użyte na tej stronie

Gwido Chmarzyński Dom Kamień Pomorski.jpg
Autor: Radosław Drożdżewski (Zwiadowca21), Licencja: CC BY-SA 4.0
Dawna plebania w Kamieniu Pomorskim (obecnie dom sióstr zakonnych). W tym domu mieszkał podczas swych wielokrotnych pobytów w Kamieniu w latach 1962-1973 prof. Gwido Chmarzyński. Postać Profesora upamiętnia odsłonięta w 1985 r. tablica, która głosi:
GWIDO CHMARZYŃSKI
HISTORYK SZTUKI MUZYKOLOG
PROFESOR UNIWERSYTETÓW W POZNANIU I TORUNIU
WYBITNY ZNAWCA SZTUKI
POLSKICH ZIEM ZACHODNICH I PÓŁNOCNYCH

URODZONY 20-VII-1906 R. W NAKLE NAD NOTECIĄ
W LATACH 1962 - 1973 W KAMIENIU POMORSKIM
W TYM DOMU MIESZKAŁ I ZMARŁ 30-VII-1973 R.
POCHOWANY NA CMENTARZU JUNIKOWSKIM
W POZNANIU