Gwinea (moneta)

(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0
Gwinea Karola II z napisem Carolus II Dei Gratia („Karol II z Bożej łaski”), bita w latach 1672-84, 8,23 g złota

Gwinea - dawna, pierwsza maszynowo bita złota moneta angielska (równa 21 szylingom). Nazwa wywodzi się z faktu, iż większość tych złotych monet bito ze złota z Wybrzeża Gwinejskiego w Afryce[1]. Bicie rozpoczęto za rządów króla Karola II 6 lutego 1663 roku. Początkowo ważyła 8,47 grama złota próby 0,9166 (11/12 jak określano to wtedy w Anglii), co dawało około 7,76 grama czystego złota, jednak wzrost wartości złota sprawił, że zmniejszono wagę do 8,38 grama tej samej próby, co dawało około 7,68 grama czystego złota. Początkowo gwinea była równa 20 szylingom, w następnych latach jej kurs ulegał zmianom. Dopiero w 1717 ustalono wartość monety na 21 szylingów[2]. Ostatnie bicie tej monety miało miejsce w 1813 roku.

Wydawano również monety o nominałach 1/2, 1/3 i 1/4 gwinei, jak również 2 i 5 gwinei[3][4][5].

Gwinea stała się później zwyczajową nazwą na wartość obrachunkową 21 szylingów (1,05 funta szterlinga). W gwineach podawało się zwyczajowo ceny towarów luksusowych, usług prawniczych czy lekarzy prywatnych, służyły jako jednostka obrachunkowa wśród wyższych warstw społeczeństwa brytyjskiego (w gwineach określano np. wysokość uposażenia dla służby domowej). Po przejściu brytyjskiego systemu monetarnego na system dziesiętny gwinea jako jednostka obrachunkowa straciła na znaczeniu (zniknął m.in. szyling), ale obecnie rzadko używana rozumiana jest jako 1 funt i 5 pensów[6]. Dla porównania wstęp na jedno z największych osiągnięć techniki czy luksusu z 1742 - kryty basen pływacki kosztował równo 1 gwineę[7]. Jeden funt z tego roku(a więc mniej niż gwinea), to odpowiednik £221.41 w 2019(ok. 1106,41 złotych, według średniego kursu NBP na 31 grudnia 2019)[8][9].

Przypisy

  1. Tony Clayton: Guinea. Coins of England and Great Britain. [dostęp 2018-05-05]. Cytat: the term guinea originally referred to the place in Africa from which much of the metal was obtained (ang.).
  2. coin - Coins of the British Isles, colonies, and Commonwealth, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-05-05] (ang.).
  3. Thomas Michael: Standard Catalog of World Coins 1801-1900, 8th edition. Iola, WI: Krause Publications, 2015, s. 549. ISBN 978-1-4402-4524-4.
  4. George S. Cuhaj: Standard Catalog of World Coins 1701-1800, 6th edition. Iola, WI: Krause Publications, 2013, s. 714-718. ISBN 978-1-4402-3884-0.
  5. George S. Cuhaj: Standard Catalog of World Coins 1601-1700, 6th edition. Iola, WI: Krause Publications, 2014, s. 1059-1062. ISBN 978-1-4402-4266-3.
  6. Tony Clayton: The Change to Decimal Coinage. Coins of England and Great Britain. [dostęp 2018-05-05]. Cytat: The term guinea was (and is) used for 21 shillings (£1.05), especially in horse racing and by auction houses, although no coin of that value has been issued since 1813. (ang.).
  7. https://www.interia.pl/#iwa_source=calendar_logo
  8. Inflation calculator | Bank of England, www.bankofengland.co.uk [dostęp 2020-05-29] (ang.).
  9. Narodowy Bank Polski - Internetowy Serwis Informacyjny, www.nbp.pl [dostęp 2020-05-29] (pol.).


Media użyte na tej stronie

Henry VIII testoon 722576.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0

England Tudor Henry VIII of England . 1509-1547.

AR Testoon (7.60 g, 10h). Third coinage. Tower mint; mm: lis. Struck circa 1544-1547.
Crowned facing bust; VIII in legend, annulet-in-pellet at end of legend
Crowned rose; crowned h R flanking, annulet-in-pellet at end of legend.
Jacob O7/R11 and p. 284, 7 (this coin); Whitton A(2); North 1841; SCBC 2364.
From the Andrew Wayne Collection. Ex Spink Numismatic Circular vol. CXII/2 (April 2004), no. HS1626; K.A. Jacob Collection.
In his study of Henry’s testoons, Jacob noted that the dies used for this coin were altered by the addition of the pellet-in-annulet at the end of the legends. While other dies were made with this added mark, these dies are the only ones known to have been altered from the earlier emission without the mark.
Guinea 641642.jpg
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0