Gymnopedia

Ten artykuł od 2019-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Gymnopedia – święto w Sparcie poświęcone Apollinowi Pytiosowi oraz Artemidzie i Dionizosowi.

Obchodzone prawdopodobnie od VII wieku p.n.e., trwało przez kilka dni w miesiącu Hekatombajon (lipcu).

Podczas jego obchodów odbywały się zawody lekkoatletyczne. Wykonywano pieśni chóralne Taletasa i Alkmana oraz peany Dionizodota. Na agorze śpiewały trzy chóry: rozstawionych na czele efebów, starców (z prawej) oraz mężczyzn-wojowników (z lewej strony). Wykonywano również charakterystyczne dla Spartiatów tańce. Uczestniczyli w nich w odrębnych grupach nadzy efebowie oraz dojrzali mężczyźni (wyłącznie żonaci). Tańczyli oni m.in. swój wojskowy taniec pyrriche. Podczas tych świąt kawalerów obrzucano rytualnymi obelgami, wymawiając im lekceważenie obowiązku małżeństwa i płodzenia dzieci.

W trakcie świąt oddawano hołd poległym w wielkich bitwach wojownikom spartańskim (pod Tyrają, Termopilami, Leuktrami).

Gymnopedia były najbardziej widowiskowym świętem spartańskim i już w okresie klasycznym ściągały widzów z innych miast greckich. Najczęściej nazwę tę tłumaczy się jako Festiwal Nagich Młodzieńców (od gymnos i paides); istnieje jednak i pogląd, że gymnos oznacza nie nagich, ale nieuzbrojonych, a druga część nazwy pochodzi od słowa oznaczającego taniec, należałoby więc to święto rozumieć jako „festiwal tańca bez broni”^[1].

Przypisy