Gyula Illyés

Gyula Illyés
Ilustracja
Gyula Illyés, około 1980
Data i miejsce urodzenia

2 listopada 1902
Felső-Rácegrespuszta

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1983
Budapeszt

Zawód, zajęcie

pisarz

Gyula Illyés (ur. 2 listopada 1902 w Felső-Rácegrespuszta[1], zm. 15 kwietnia 1983 w Budapeszcie[2]) – węgierski pisarz.

Życiorys

Urodził się w rodzinie folwarcznej, należącej do klanu owczarzy. Był synem kowala dworskiego[3]. Nauki pobierał w Budapeszcie i Paryżu. Popierał republikę Béli Kuna[4]. Jeszcze przed złożeniem egzaminu dojrzałości związał się z lewicowym ruchem studenckim. W 1919 roku wziął udział w rewolucji węgierskiej[3]. Od 1920 do 1926 przebywał na emigracji[5][6] w Paryżu, gdzie studiował na Sorbonie, a jednocześnie zatrudniony był jako nauczyciel, introligator i górnik[7]. W czasie II wojny światowej związany z gazetą „Nyugat”[5]. Po wyzwoleniu Węgier został członkiem parlamentu[4] z ramienia Narodowej Partii Chłopskiej[8]. Z życia publicznego wycofał się po dojściu stalinistów do władzy. W swych utworach był rzecznikiem uciskanych chłopów.

Od 1969 roku Gyula Illyés pełnił funkcję wiceprezesa międzynarodowego Pen-Clubu[9].

W 1970 w serii Biblioteka Poetów Ludowej Spółdzielni Wydawniczej ukazał się wybór poezji Illyésa w tłumaczeniu Artura Międzyrzeckiego[10].

Był trzykrotnie laureatem nagrody państwowej im. Kossutha (1948, 1953, 1970), otrzymał także nagrodę poetycką VII Biennale Poezji w Knokke-le Zoute w 1965 r. oraz nagrodę im. Herdera (1970)[9].

Twórczość

  • zbiory wierszy
  • powieści, np. Obiad w pałacu, Lud Puszty
  • proza eseistyczna W łodzi Charona
  • dramaty
  • eseje
  • reportaże
  • monografia Petöfi Sándor[4]

Przypisy

  1. ↑ Gyozo Szabó: Illyés, Gyula. treccani.it. [dostęp 2018-03-25]. (wł.).
  2. ↑ Illyés Gyula, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-03-25].
  3. ↑ a b Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 60.
  4. ↑ a b c Gyula Illyés, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-03-25] (ang.).
  5. ↑ a b Gyula Illyés. hungarianreview.com. [dostęp 2018-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-29)]. (ang.).
  6. ↑ Gyula Illyés. biuroliterackie.pl. [dostęp 2018-03-25]. (pol.).
  7. ↑ Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 61.
  8. ↑ Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 62.
  9. ↑ a b Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 63.
  10. ↑ Gyula Illyés, Poezje wybrane, Artur Międzyrzecki (tłum.), Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1970.

Bibliografia

  • Gyula Illyés: Poezje wybrane. Wyboru dokonał, przełożył i notą biograficzną opatrzył Artur Międzyrzecki. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1970, seria: Biblioteka Poetów.

Media użyte na tej stronie

Illyes Gyula (Bahget Iskander).jpg
Autor: Bahget Iskander http://iskander.hu/, Licencja: CC BY 4.0
Gyula Illyés a Hungarian poet and novelist.