HD1
 (c) Harikane et al., CC BY 4.0 Obraz galaktyki HD1 stworzony na podstawie danych z teleskopu VISTA | |
| Odkrywca | Yuichi Harikane i inni |
|---|---|
| Data odkrycia | 7 kwietnia 2022 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Rektascensja | 10h 01m 51,31s[1] |
| Deklinacja | 02° 32′ 50,0″[1] |
| Odległość | ≈33,4 mld ly (≈10,2 Gpc; rzeczywista odległość od galaktyki[2]) |
| Przesunięcie ku czerwieni | 13,27[1] |
HD1 – galaktyka znajdująca się w gwiazdozbiorze Sekstantu. Została odkryta w 2022 i jest uważana za najstarszy oraz najodleglejszy obiekt zaobserwowany dotychczas z Ziemi.
Odkrycie
Odkrycie galaktyki HD1 zostało ogłoszone 7 kwietnia 2022 przez grupę astronomów z Uniwersytetu Tokijskiego na podstawie 1200 godzin obserwacji z teleskopu Subaru, VISTA oraz Kosmicznego Teleskopu Spitzera[3]. Odkrycia dokonano poprzez badanie przesunięcia ku czerwieni ultrafioletowych źródeł światła pochodzących z formacji nowych gwiazd[1][4].
Charakterystyka
HD1 jest najstarszą i najodleglejszą galaktyką dotychczas odkrytą w obserwowalnym Wszechświecie. Przesunięcie ku czerwieni galaktyki wynosi z = 13,27. Znaczy to, że światłu z galaktyki zajęło 13,5 miliarda lat, aby dotrzeć do Ziemi. W związku z rozszerzaniem się Wszechświata rzeczywista odległość od galaktyki wynosi około 33,4 miliarda lat świetlnych[1][2][4][5][6]. Galaktyka powstała zaledwie 330 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Dla porównania szacuje się, że poprzednia najodleglejsza znana galaktyka – GN-z11 – powstała 420 milionów lat po Wielkim Wybuchu[7]. Naukowcy odkryli także, że galaktyka HD1 mocno świeci w zakresie promieniowania ultrafioletowego. Przyczyną tego zjawiska mogą być stare gwiazdy III populacji występujące w tej galaktyce i będące bardzo silnym źródłem promieniowania UV. Drugim wytłumaczeniem jest hipoteza, że w centrum tej galaktyki znajduje się supermasywna czarna dziura o masie około 100 milionów mas Słońca, która, pochłaniając ogromne ilości gazu i pyłu, emituje wysokoenergetyczne fotony; hipoteza ta ma jednak wady: nie przewiduje się tak masywnych czarnych dziur na tak wczesnym etapie istnienia Wszechświata. Jeśli ta hipoteza by się sprawdziła, w centrum HD1 znajdowałaby się najstarsza supermasywna czarna dziura z dotychczas odkrytych[3][6].
Zobacz też
- Lista najbardziej odległych obiektów astronomicznych
Przypisy
- ↑ a b c d e Yuichi Harikane i inni, A Search for H-Dropout Lyman Break Galaxies at z ∼ 12 – 16, „The Astrophysical Journal”, 2022, DOI: 10.48550/arXiv.2112.09141, arXiv:2112.09141 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b c Leah Crane, Astronomers have found what may be the most distant galaxy ever seen – A galaxy called HD1 appears to be about 33.4 billion light years away, making it the most distant object ever seen – and its extreme brightness is puzzling researchers, [w:] New Scientist [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b Astronomers spot oldest and most distant galaxy, new study claims, [w:] BBC News [online], 10 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-11] (ang.).
- ↑ a b Fabio Pacucci i inni, Are the Newly-Discovered z∼13 Drop-out Sources Starburst Galaxies or Quasars?, „MNRAS Letters”, 2022, DOI: 10.48550/arXiv.2201.00823, arXiv:2201.00823 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ Caitlyn Buongiorno, Astronomers discover the most distant galaxy yet – Unusually bright in ultraviolet light, HD1 may also set another cosmic record., [w:] Astronomy [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ a b Dennis Overbye, Astronomers Find What Might Be the Most Distant Galaxy Yet – Is the object a galaxy of primordial stars or a black hole knocking on the door of time? The Webb space telescope may help answer that question., [w:] The New York Times [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-11] (ang.).
- ↑ Camille M. Carlisle, Are These The Most Distant Galaxies Yet Seen? – Two fuzzy red objects in the early universe may be galaxies shining at us from only a few hundred million years after the Big Bang., [w:] Sky & Telescope [online], 7 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Harikane et al., CC BY 4.0
Three-color image of HD1, the most distant galaxy candidate to date (13.5 billion light years), created using data from the VISTA telescope. The red object in the center of the zoom-in image is HD1.