HH 46/47
| ||
 Obiekt HH 46/47 (HST) | ||
| Odkrywca | Richard D. Schwartz | |
| Data odkrycia | 1977 | |
| Dane obserwacyjne (J2000) | ||
| Gwiazdozbiór | Żagiel | |
| Typ | Obiekt Herbiga-Haro | |
| Rektascensja | 08h 25m 44,8s | |
| Deklinacja | -51° 03′ 27″ | |
| Odległość | 1500 ly (450 pc) | |
| Charakterystyka fizyczna | ||
HH 46/47 – obiekt Herbiga-Haro znajdujący się w zachodniej części gwiazdozbioru Żagla na południowym skraju Mgławicy Guma, w odległości około 1500 lat świetlnych od Ziemi.
Źródło
Struktura ta jest jednym z najlepiej znanych i zbadanych obiektów Herbiga-Haro. Widoczne dżety wydobywają się z pojedynczej globuli Boka ESO 210-6A, emitującej promieniowanie podczerwone; źródło emisji, HH 46/47 IRS[1], jest niewidoczne w zakresie widzialnym. Jest nim młoda gwiazda, przypuszczalnie typu T Tauri, charakteryzująca się znacznymi zmianami jasności, odzwierciedlającymi się w zmianach jasności mgławicy refleksyjnej HH 46[2].
Dżety
Skomplikowana struktura obiektu tłumaczy się zmianami prędkości następującymi przy wyrzucie materii i obrębie dżetu, także na skutek oddziaływania z otoczeniem. Koniec większego, północno-wschodniego dżetu (złożonego z HH 46 i HH 47A, B i D) porusza się w kierunku Słońca. Jego główna część jest oznaczona HH 47A, odgałęziają się z niej dwie słabe łukowate struktury, jego drugi koniec jest znany jako HH 46, a długi strumień, który je łączy jest skatalogowany jako HH 47B[3]. Drugi, słabszy dżet oddala się od Słońca; jego widocznym elementem jest obiekt HH 47C. HH 47A wykazuje wysoką gęstość elektronów i jednocześnie wysokie wzbudzenie gazu, podczas gdy inne elementy struktury wykazują mniejszą gęstość elektronów, ale wyższy stopień wzbudzenia[4].
Źródło, które utworzyło widoczne dżety przejawiało aktywność również w przeszłości, o czym świadczą położone najdalej od niego elementy struktury, słabe obiekty HH 47NE i HH 47SW. Cała struktura rozciąga się na 3 parseki, co odpowiada wiekowi około 9000 lat. Obiekty HH 47NE i HH 47SW są odchylone od osi łączącej młodsze dżety, co jest wynikiem zmiany kierunku wyrzutu materii; tempo zmian jest zgodne z ustalonym na podstawie obserwacji zmian w wewnętrznej części[5].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Bo Reipurth: A General Catalogue of Herbig-Haro Objects, 2nd Edition. Center for Astrophysics and Space Astronomy, University of Colorado. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ Cohen, M., Dopita, M.A., Schwartz, R.D.. Optical spectroscopy of HH-exciting stars from scattered light continua. „Astrophysical Journal, Part 2 - Letters to the Editor”. 307, s. L21-L25, sierpień 1986. DOI: 10.1086/184721. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ Dopita, M.A., Evans, I., Schwartz, R.D.. Herbig-Haro Objects 46 and 47 – Evidence for bipolar ejection from a young star. „Astrophysical Journal, Part 2 – Letters to the Editor”. 263, s. L73-L77, grudzień 1982. DOI: 10.1086/183927. [dostęp 2012-06-21].
- ↑ Raga, A.C.; Mateo, M.. Narrowband imaging of the Herbig-Haro object HH 46/47. „Astronomical Journal”. 94, s. 684-699, wrzesień 1987. DOI: 10.1086/114506. [dostęp 2012-08-09].
- ↑ Stanke, Thomas; McCaughrean, Mark J.; Zinnecker, Hans. HH 46/47: Also a parsec scale flow. „Astronomy and Astrophysics”. 350, s. L43-L46, październik 1999. [dostęp 2012-08-09].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
A new image from NASA's Spitzer Space Telescope shows a baby star 1,140 light-years away from Earth blowing two massive "bubbles." But instead of bubble gum, this youngster, called HH 46/47, is using powerful jets of gas to make bubbles in outer space.
The infant star can be seen as a white spot toward the center of the Spitzer image. The two bubbles are shown as hollow elliptical shells of bluish-green material extending from the star. Wisps of green in the image reveal warm molecular hydrogen gas, while the bluish tints are from starlight scattered by surrounding dust.
These bubbles formed when powerful jets of gas, traveling at 200 to 300 kilometers per second, or about 120 to 190 miles per second, smashed into the cosmic cloud of gas and dust that surrounds HH 46/47. Red specks at the end of each bubble show the presence of hot sulfur and iron gas where the star's narrow jets are currently crashing head-on into the cosmic cloud's gas and dust material.
According to Dr. Thangasamy Velusamy of NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena, Calif., baby stars and their potential planet-forming disks grow by gravitationally pulling in and absorbing surrounding gas and dust. Scientists suspect that these disks stop growing when the central baby star develops powerful winds and jets that blow away surrounding material.
"Spitzer can image these jets and winds in infrared light and help us understand the details of these phenomena," says Velusamy.
For astronomers who know what to look for, Spitzer's supersensitive infrared instruments are excellent tools for studying young stars embedded within thick clouds of cosmic dust and gas, revealing information about their growth.
(c) NASA, ESA, P. Hartigan (Rice University), G. Bacon (STScI), CC BY 4.0
This video shows the evolution over time of Herbig-Haro object HH 47, a jet expelled from a newborn star in the southern constellation of Vela. The video was made by stitching together observations of HH 47 made in 1994, 1999 and 2008.