HMS Ardent (1929)

Ardent (H41)
Ilustracja
Klasaniszczyciel
TypA
Historia
StoczniaScotts Shipbuilding and Engineering Company, Greenock
Położenie stępki30 lipca 1928
Wodowanie26 czerwca 1929
 Royal Navy
Wejście do służby23 kwietnia 1930
Zatopiony8 czerwca 1940
Dane taktyczno-techniczne
Wypornośćstandardowa: 1350 t
pełna: 1747 t
Długość98,5 m
Szerokość9,8 m
Zanurzenie3,7 m
Napęd
3 kotły, 2 turbiny Parsonsa o łącznej mocy 34 000 KM, 2 śruby
Prędkość35,25 węzłów
Zasięg4800 Mm przy 15 w
Uzbrojenie
4 działa 120 mm (4xI)
2 działka 40 mm plot (2xI)
8 wt 533 mm (2xIV)
6 bg
Załoga138

HMS Ardent – brytyjski niszczyciel typu A z lat 30. XX wieku. Brał udział w II wojnie światowej, podczas której został zatopiony 8 czerwca 1940 przez niemieckie pancerniki. Nosił znak taktyczny H41.

Budowa i modernizacje

HMS „Ardent” należał do pierwszego typu brytyjskich standardowych niszczycieli z lat 30. (grupy typów A–I). Został zamówiony 6 marca 1928 w ramach programu budowy floty z 1927 roku w szkockiej stoczni Scotts w Greenock (wraz z HMS „Anthony”). Stępkę pod jego budowę położono 30 lipca 1928, kadłub wodowano 26 czerwca 1929. Budowę ukończono 14 kwietnia 1930[1]. Okręt został wcielony do służby w marynarce brytyjskiej Royal Navy 23 kwietnia 1930[2]. Cena ofertowa (bez uzbrojenia) wynosiła ok. 220.300 funtów szterlingów[3].

Uzbrojenie okrętu odpowiadało innym niszczycielom typu A. Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty kalibru 120 mm, rozmieszczone po dwa na dziobie i rufie, w superpozycji. Do obrony przeciwlotniczej służyły dwa automatyczne działka 40 mm Vickers Mark II (tzw. pom-pom) na platformie między kominami. Na śródokręciu niszczyciel posiadał dwa poczwórne aparaty torpedowe kalibru 533 mm. Uzbrojenie przeciwpodwodne stanowiło tylko sześć bomb głębinowych w trzech zrzutniach na rufie[4]. Z powodu wczesnego zatopienia, okręt nie przechodził większych modernizacji. Możliwe, że wiosną 1940 jedynie zamieniono na nim drugi poczwórny aparat torpedowy na działo przeciwlotnicze 76 mm i wzmocniono uzbrojenie przeciwpodwodne do 2 miotaczy i 1 zrzutni bomb głębinowych z ok. 30–40 bombami (salwa z 5 bomb), lecz źródła są co do tego rozbieżne[5].

Służba

Przed wojną

HMS „Ardent” początkowo służył w 3. Flotylli Niszczycieli (3rd Destroyer Flotilla) na Morzu Śródziemnym. Przechodził w tym okresie kilka krótkich remontów oraz dłuższy remont od grudnia 1930 do listopada 1931 na Malcie. Od września do października 1936 i od listopada 1936 do kwietnia 1937 patrolował u wybrzeży ogarniętej wojną domową Hiszpanii, w ramach międzynarodowego Komitetu Nieinterwencji. W kwietniu 1937 został skierowany do Wielkiej Brytanii na remont do Sheerness, trwający do kwietnia 1938, podczas którego zainstalowano hydrolokator Asdic. Po remoncie, służył do wybuchu wojny w bazie Devonport, bez przydziału do flotylli (jako emergency destroyer)[2].

II wojna światowa

W chwili wybuchu II wojny światowej, HMS „Ardent” wchodził w skład 35. Dywizjonu 18. Flotylli Niszczycieli, działającego w składzie Sił kanału La Manche (Channel Force) Dowództwa Portsmouth i stacjonującego w Portland, a od 7 września – działającego w składzie Dowództwa Zachodnich Podejść (Western Approaches Command)[6][2]. Służył głównie w osłonie konwojów na zachód od Wysp Brytyjskich. 12 kwietnia 1940 został skierowany do służby na wodach norweskich w składzie Home Fleet (Floty Metropolii), działając ze Scapa Flow. W dniach 13–15 kwietnia „Ardent” osłaniał konwój NP.1 złożony z 5 statków pasażerskich przewożących wojsko z Wielkiej Brytanii do Norwegii (m.in. polskie „Chrobry” i „Batory”)[a]. 4 maja uszkodził kopułę hydrolokatora, po czym między 6 a 18 maja był naprawiany[7]. W dniach 22–25 maja eskortował wraz z bliźniaczym HMS „Acasta” transportowiec „Ulster Prince” z wojskiem w celu wymiany garnizonu brytyjskiego, wysadzonego w kwietniu na Wyspach Owczych[8].

8 czerwca 1940 eskortował wraz z „Acastą” do Wielkiej Brytanii z Norwegii lotniskowiec HMS „Glorious”. Między innymi na skutek błędów popełnionych przez dowódcę lotniskowca, zespół został po godz. 16 (czasu brytyjskiego) przechwycony przez niemieckie pancerniki „Scharnhorst” i „Gneisenau”, które następnie zatopiły wszystkie trzy okręty. „Ardent” podjął początkowo, o 16.52 próbę ataku torpedowego, lecz torpedy były niecelne lub zostały wymanewrowane przez Niemców[9]. Ostrzeliwany przez pancerniki „Ardent” zatonął jako pierwszy, ok. 17.22[9], w rejonie pozycji 68°45′N 4°30′E/68,750000 4,500000. Zginęły 152 osoby, w tym 10 oficerów wraz z dowódcą[2]. Niemiecki wodnosamolot uratował 11 czerwca tylko 2 marynarzy, z których jednak jeden zmarł w Trondheim[9].

Za służbę HMS „Ardent” otrzymał 3 wyróżnienia bitewne battle honours: Atlantyk 1940, Norwegia 1940, walka z „Scharnhorstem” 1940[7]. Dowódca kmdr ppor. John Frederick Barker został pośmiertnie uhonorowany wyróżnieniem w rozkazie (Mentioned in Despatches). W lipcu otrzymał ponadto pośmiertnie, z okazji urodzin króla Distinguished Service Cross[10].

Dowódcy podczas II wojny św.

  • 14 października 1938 – 8 czerwca 1940†: Lt.Cdr (kmdr ppor.) John Frederick Barker[10]

Dane

Uzbrojenie:

  • 4 działa 120 mm Mk.IX L/41 na podstawach Mk.XIV (4xI)
  • 2 działka automatyczne plot 40 mm Vickers Mark II (2xI)
  • 4 karabiny maszynowe 7,7 mm Lewis
  • 8 wyrzutni torped 533 mm w poczwórnych aparatach QR.III (2xIV)
  • 3 pojedyncze zrzutnie bomb głębinowych (6 bomb)

Wyposażenie

Uwagi

  1. ↑ Konwój NP.1: statki pasażerskie „Empress of Australia” (19.665 BRT), „Reina del Pacifico” (17.707 BRT), „Monarch of Bermuda” (22.424 BRT), „Chrobry” (11.442 BRT), „„Batory” (14.287 BRT) – osłona w składzie krążowników „Manchester”, „Birmingham”, „Cairo”, niszczycieli „Acasta”, „Ardent”, „Codrington”, „Fearless”, „Brazen”, „Griffin”, „Highlander”, „Vanoc”, „Whirlwind”, „Volunteer”, „Witherington” i okrętu warsztatowego „Vindictive” – Don Kindell, NAVAL EVENTS, APRIL 1940, Part 2 of 4 w serwisie naval-history.net [dostęp 2009-06-26].

Przypisy

  1. ↑ J. English, Amazon..., s. 15; M.J. Whitley, Zerstörer im Zweiten Welkrieg, Stuttgart 1997, ​ISBN 3-613-01426-2​, s. 94.
  2. ↑ a b c d J. English, Amazon..., s. 23–24.
  3. ↑ J. English, Amazon..., s. 15 podaje cenę za dwa okręty 440.600 funtów szt.
  4. ↑ A. Daszjan, Korabli...
  5. ↑ M. Morozow, Britanskie esmincy..., s. 10, 16.
  6. ↑ Don Kindell, ROYAL NAVY SHIPS, SEPTEMBER 1939 [dostęp 2010-11-15].
  7. ↑ a b Geoffrey B Mason, HMS ARDENT (H 41) – A-class Destroyer w serwisie naval-history.net [dostęp 11.11.2010].
  8. ↑ Don Kindell, NAVAL EVENTS, APRIL 1940, Part 2 of 4 w serwisie naval-history.net [dostęp 2010-11-16].
  9. ↑ a b c T. Klimczyk: Utrata..., s. 30–32.
  10. ↑ a b Royal Navy (RN) Officers 1939–1945 [dostęp 2010-11-11].

Bibliografia

  • John English: Amazon to Ivanhoe. British Standard Destroyers of the 1930s. Kendal: World Ship Society, 1993. ISBN 0-905617-64-9. (ang.)
  • A. Daszjan: Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Wielikobritanii. Czast 2 (Корабли Второй мировой войны. ВМС Великобритании. Часть 2), Morskaja Kollekcja 5/2003 (ros.)
  • M. Morozow (red.): Britanskie esmincy w boju. Czast 3 (Британские эсминцы в бою. Часть 3), 1997, ​ISBN 5-88711-054-6​ (ros.)
  • Tadeusz Klimczyk, Utrata lotniskowca HMS Glorious, w: „Morze, Statki i Okręty” nr 3/2004.

Media użyte na tej stronie

HMS Ardent (H41).jpg
British destroyer HMS ARDENT at a buoy on completion. Pennant No H41