HMS Botha
| ||
 HMS „Botha” między 1915 a 1918 r. | ||
| Klasa | niszczyciel | |
| Typ | Almirante Lynch / Faulknor | |
| Historia | ||
| Stocznia | J. Samuel White, Cowes | |
| Położenie stępki | czerwiec 1912 | |
| Wodowanie | 2 grudnia 1914 | |
Zamówiony dla  Armada de Chile | ||
| Nazwa | „Almirante Williams Robellado” | |
 Royal Navy | ||
| Nazwa | HMS „Botha” | |
| Wejście do służby | marzec 1915 | |
| Wycofanie ze służby | maj 1920 | |
| Armada de Chile | ||
| Nazwa | „Almirante Williams” | |
| Wejście do służby | maj 1920 | |
| Wycofanie ze służby | 1933 | |
| Dane taktyczno-techniczne | ||
| Wyporność | normalna: 1610 ton pełna: 2000 t | |
| Długość | 100,8 metra całkowita 97,5 m między pionami | |
| Szerokość | 9,91 m | |
| Zanurzenie | 3,53 m | |
| Napęd | ||
| 3 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM 6 kotłów, 3 śruby | ||
| Prędkość | 31 węzłów | |
| Zasięg | 2750 Mm przy prędkości 15 węzłów | |
| Uzbrojenie | ||
| 6 dział kal. 102 mm (6 x I) 1 działko plot. kal. 40 mm 2 km kal. 7,7 mm (2 x I) | ||
| Wyrzutnie torpedowe | 4 × 533 mm (2 x II) | |
| Załoga | 197 | |
HMS Botha – brytyjski niszczyciel z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony w Wielkiej Brytanii przez rząd Chile jako jedna z sześciu jednostek typu Almirante Lynch i zwodowany 2 grudnia 1914 roku jako „Almirante Williams Robellado” w stoczni J. Samuel White w Cowes. W trakcie wyposażania jednostka została zarekwirowana i zakupiona przez Wielką Brytanię, wchodząc w skład Royal Navy w marcu 1915 roku, już jako HMS „Botha”. Po zakończeniu działań wojennych niszczyciel został odsprzedany pierwotnemu zamawiającemu i w maju 1920 roku wszedł do służby w Armada de Chile pod nazwą „Almirante Williams”. Jednostka została skreślona z listy floty w 1933 roku.
Projekt i budowa
Niszczyciele typu Almirante Lynch zostały zamówione przez rząd Chile w Wielkiej Brytanii na początku 1911 roku[1]. W momencie budowy okręty te należały do największych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie[1][2]. Z zamówionych sześciu niszczycieli tylko dwa zostały ukończone do wybuchu I wojny światowej i odebrane przez Armada de Chile; pozostałe cztery zostały zarekwirowane przez rząd brytyjski i wcielone do Royal Navy jako HMS „Faulknor”, HMS „Broke”, HMS „Botha” i HMS „Tipperary”[1][2][a]. Przejęte przez Brytyjczyków niszczyciele zostały lekko zmodyfikowane w stosunku do pierwowzoru: zamontowano na nich wyrzutnie torpedowe o kalibrze 533 mm i pojedyncze działko przeciwlotnicze kal. 40 mm (zamiast dwóch karabinów maszynowych kal. 7,7 mm), a większa masa zainstalowanego uzbrojenia spowodowała wzrost wyporności okrętów[3].
Przyszły HMS[b] „Botha” zbudowany został w stoczni J. Samuel White w Cowes[1][4]. Stępkę okrętu pod nazwą „Almirante Williams Robellado” położono w czerwcu 1912 roku, a zwodowany został 2 grudnia 1914 roku[3][5].
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był dużym niszczycielem o długości całkowitej 100,8 metra (97,5 metra między pionami), szerokości 9,91 metra i zanurzeniu 3,53 metra[3][6]. Wyporność normalna wynosiła 1610 ton, zaś pełna 2000 ton[3][6]. Siłownię okrętu stanowiły trzy zestawy turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM, do których parę dostarczało sześć kotłów White-Forster[3][7]. Prędkość maksymalna napędzanego trzema śrubami okrętu wynosiła 31 węzłów[3][6]. Okręt zabierał zapas 433 ton węgla i 83 tony paliwa płynnego, co zapewniało zasięg wynoszący 2750 Mm przy prędkości 15 węzłów[3][6].
Na uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się sześć pojedynczych dział kalibru 102 mm (4 cale) L/40 Armstrong, pojedyncze działko przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,7 mm L/94[3][6]. Broń torpedową stanowiły dwa podwójne aparaty kal. 533 mm (21 cali)[3][6].
Załoga okrętu składała się z 197 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][6][c].
Służba
Będący w trakcie prac wyposażeniowych niszczyciel został na początku wojny zakupiony przez rząd brytyjski i wszedł do służby w Royal Navy w marcu 1915 roku, jako HMS „Botha”[3][4]. Jednostka z racji wielkości była klasyfikowana jako przewodnik flotylli[3]. Podczas służby w brytyjskiej marynarce okręt nosił numery taktyczne H5C, G60, F61, F50 i D80[3].
6 czerwca 1917 roku niszczyciel wziął udział w porannym ostrzale Ostendy (wraz z monitorami „Erebus” i „Terror” oraz niszczycielami „Faulknor”, „Lochinvar”, „Lance”, „Manly”, „Mentor”, „Moorsom” i „Miranda”), w wyniku którego zniszczono urządzenia portowe oraz zatopiono trzy i uszkodzono trzy jednostki pływające[8].
21 marca 1918 roku okręt uczestniczył w odparciu ataku niemieckich niszczycieli i torpedowców na Dunkierkę[9]. Większości napastników udało się ujść pościgowi stacjonujących w porcie niszczycieli (oprócz HMS „Botha” były to: brytyjski HMS „Morris” oraz francuskie „Bouclier”, „Obusier”, „Magon” i „Capitaine Mehl”), lecz „Botha” zatopił po ostrzelaniu i staranowaniu torpedowiec SMS A 19, a „Bouclier” i „Capitaine Mehl” zatopiły A 7[9][10]. Podczas akcji „Botha” został przypadkowo storpedowany i staranowany przez „Capitaine Mehl”, który wziął brytyjski okręt za jednostkę wroga[10].
W 1919 roku okręt poddano modernizacji: zdemontowano cztery pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian dwie armaty kal. 120 mm L/45 BL Mk I[3].
Armada de Chile
W 1920 roku niszczyciel został odsprzedany Chile i w maju tego roku wszedł do służby w marynarce tego kraju pod nazwą „Almirante Williams”[5][11]. Uzbrojenie okrętu podczas służby w Armada de Chile przedstawiało się następująco: dwa pojedyncze działa kal. 120 mm L/45 BL Mk I, dwa pojedyncze działa kal. 102 mm L/45 QF Mk VI, dwa pojedyncze działka przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i dwie podwójne wyrzutnie torped kal. 533 mm; liczebność załogi wzrosła do 205 osób[11]. Jednostka została skreślona z listy floty z powodu znacznego zużycia w 1933 roku[11][12].
Uwagi
- ↑ W 1920 roku Brytyjczycy zwrócili Chile zarekwirowane niszczyciele, z wyjątkiem utraconego w bitwie jutlandzkiej HMS „Tipperary”[1].
- ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 67 podaje, że załoga liczyła 205 osób.
Przypisy
- ↑ a b c d e Gogin 2015A ↓.
- ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 409.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Gogin 2015F ↓.
- ↑ a b Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 78.
- ↑ a b Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 45.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 77.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 67.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 376.
- ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski i Wywerka Prekurat 1994 ↓, s. 434.
- ↑ a b Destroyers 2 ↓.
- ↑ a b c Gogin 2015AW ↓.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 422.
Bibliografia
- British DESTROYERS - Part 2 of 2 (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2018-12-10].
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.)
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.)
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
- Ivan Gogin: ALMIRANTE LYNCH destroyers (1913-1914) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
- Ivan Gogin: ALMIRANTE WILLIAMS destroyers (1914-1915/1920) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
- Ivan Gogin: FAULKNOR flotilla leaders (1914-1915) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.)
Media użyte na tej stronie
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Photograph of British Faulknor-class leader HMS Botha, (ex-Almirante Williams Rebolledo), returned to Chile in 1920.