HMS Faulknor (1914)

HMS Faulknor
Bliźniaczy niszczyciel HMS „Botha”
Klasa	niszczyciel
Typ	Almirante Lynch / Faulknor
Historia
Stocznia	J. Samuel White, Cowes
Położenie stępki	luty 1912
Wodowanie	26 lutego 1914
Zamówiony dla  Armada de Chile
Nazwa	„Almirante Simpson”
Royal Navy
Nazwa	HMS „Faulknor”
Wejście do służby	sierpień 1914
Wycofanie ze służby	maj 1920
Armada de Chile
Nazwa	„Almirante Riveros”
Wejście do służby	maj 1920
Wycofanie ze służby	1933
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna: 1610 ton pełna: 2000 t
Długość	100,8 metra całkowita 97,5 m między pionami
Szerokość	9,91 m
Zanurzenie	3,53 m
Napęd
3 zespoły turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM 6 kotłów, 3 śruby
Prędkość	31 węzłów
Zasięg	2750 Mm przy prędkości 15 węzłów
Uzbrojenie
6 dział kal. 102 mm (6 x I) 1 działko plot. kal. 40 mm 2 km kal. 7,7 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe	4 × 533 mm (4 x I)
Załoga	197

HMS Faulknor – brytyjski niszczyciel z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony w Wielkiej Brytanii przez rząd Chile jako jedna z sześciu jednostek typu Almirante Lynch i zwodowany 26 lutego 1914 roku jako „Almirante Simpson” w stoczni J. Samuel White w Cowes. W trakcie wyposażania jednostka została zarekwirowana i zakupiona przez Wielką Brytanię, wchodząc w skład Royal Navy w sierpniu 1914 roku, już jako HMS „Faulknor”. Okręt wziął udział w bitwie jutlandzkiej. Po zakończeniu działań wojennych niszczyciel został odsprzedany pierwotnemu zamawiającemu i w maju 1920 roku wszedł do służby w Armada de Chile pod nazwą „Almirante Riveros”. Jednostka została skreślona z listy floty w 1933 roku.

Projekt i budowa

Niszczyciele typu Almirante Lynch zostały zamówione przez rząd Chile w Wielkiej Brytanii na początku 1911 roku^[1]. W momencie budowy okręty te należały do największych i najsilniej uzbrojonych jednostek tej klasy na świecie^[1][2]. Z zamówionych sześciu niszczycieli tylko dwa zostały ukończone do wybuchu I wojny światowej i odebrane przez Armada de Chile; pozostałe cztery zostały zarekwirowane przez rząd brytyjski i wcielone do Royal Navy jako HMS „Faulknor”, HMS „Broke”, HMS „Botha” i HMS „Tipperary”^[1][2][a]. Przejęte przez Brytyjczyków niszczyciele zostały lekko zmodyfikowane w stosunku do pierwowzoru: zamontowano na nich wyrzutnie torpedowe o kalibrze 533 mm i pojedyncze działko przeciwlotnicze kal. 40 mm (zamiast dwóch karabinów maszynowych kal. 7,7 mm), a większa masa zainstalowanego uzbrojenia spowodowała wzrost wyporności okrętów^[3].

Przyszły HMS^[b] „Faulknor” zbudowany został w stoczni J. Samuel White w Cowes^[1][4]. Stępkę okrętu położono w lutym 1912 roku, a zwodowany został 26 lutego 1914 roku jako „Almirante Simpson”^[3][5].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był dużym niszczycielem o długości całkowitej 100,8 metra (97,5 metra między pionami), szerokości 9,91 metra i zanurzeniu 3,53 metra^[3][6]. Wyporność normalna wynosiła 1610 ton, zaś pełna 2000 ton^[3][6]. Siłownię okrętu stanowiły trzy zestawy turbin parowych Parsonsa o łącznej mocy 30 000 KM, do których parę dostarczało sześć kotłów White-Forster^[3][7]. Prędkość maksymalna napędzanego trzema śrubami okrętu wynosiła 31 węzłów^[3][6]. Okręt zabierał zapas 433 ton węgla i 83 tony paliwa płynnego, co zapewniało zasięg wynoszący 2750 Mm przy prędkości 15 węzłów^[3][6].

Na uzbrojenie artyleryjskie okrętu składało się sześć pojedynczych dział kalibru 102 mm (4 cale) L/40 Armstrong, pojedyncze działko przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i dwa pojedyncze karabiny maszynowe kal. 7,7 mm L/94^[3][6]. Broń torpedową stanowiły cztery pojedyncze wyrzutnie kal. 533 mm (21 cali)^[3][6].

Załoga okrętu składała się z 197 oficerów, podoficerów i marynarzy^[3][6][c].

Służba

Royal Navy

Będący w trakcie prac wyposażeniowych niszczyciel został na początku wojny zakupiony przez rząd brytyjski i wszedł do służby w Royal Navy w sierpniu 1914 roku, jako HMS „Faulknor”^[3][4]. Jednostka z racji wielkości była klasyfikowana jako przewodnik flotylli^[3]. Podczas służby w brytyjskiej marynarce okręt nosił numery taktyczne H84, H31 i D16^[3].

W dniach 31 maja – 1 czerwca 1916 roku „Faulknor” wziął udział w bitwie jutlandzkiej, przewodząc 12. Flotylli Niszczycieli (pod dowództwem kmdra A.J.B. Stirlinga)^[8][9]. 31 maja ogień artyleryjski niszczyciela przyczynił się do zatopienia niemieckiego niszczyciela SMS V 48^[9][10]. 1 czerwca około godziny 2.00 „Faulknor” na czele 12. Flotylli stanął na drodze zmierzającej do Wilhelmshaven Hochseeflotte^[11]. Okręty brytyjskie wykonały atak torpedowy, wystrzeliwując łącznie 17 torped do poruszających się w odległości 1500-3000 metrów pancerników („Faulknor” wystrzelił dwie torpedy jako pierwszy)^[11][12]. Ofiarą nocnego ataku 12. Flotylli został przeddrednot SMS „Pommern”, który zatonął wraz z całą załogą po trafieniu jedną torpedą, wystrzeloną przez HMS „Onslaught”^[10][11].

6 czerwca 1917 roku niszczyciel wziął udział w porannym ostrzale Ostendy (wraz z monitorami „Erebus” i „Terror” oraz niszczycielami „Botha”, „Lochinvar”, „Lance”, „Manly”, „Mentor”, „Moorsom” i „Miranda”), w wyniku którego zniszczono urządzenia portowe oraz zatopiono trzy i uszkodzono trzy jednostki pływające^[13]. W 1919 roku okręt poddano modernizacji: zdemontowano cztery pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian dwie armaty kal. 120 mm L/45 BL Mk I^[3].

Armada de Chile

W 1920 roku niszczyciel został odsprzedany Chile i w maju tego roku wszedł do służby w marynarce tego kraju pod nazwą „Almirante Riveros”^[5][14]. Uzbrojenie okrętu podczas służby w Armada de Chile przedstawiało się następująco: dwa pojedyncze działa kal. 120 mm L/45 BL Mk I, dwa pojedyncze działa kal. 102 mm L/45 QF Mk VI, dwa pojedyncze działka przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm L/39 Mark II i cztery pojedyncze wyrzutnie torped kal. 533 mm; liczebność załogi wzrosła do 205 osób^[14]. Jednostka została skreślona z listy floty z powodu znacznego zużycia w 1933 roku^[14][15] i zezłomowana na początku lat 40.^[5].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Tim Benbow: Wojna na morzu 1914-1918. Poznań: Wydawnictwo Rebis, 2011, seria: Historia I Wojny Światowej. ISBN 978-83-7510-478-3.
• British DESTROYERS - Part 2 of 2 (ang.). Naval History Homepage. [dostęp 2018-12-10].
• J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.)
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.)
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
• Ivan Gogin: ALMIRANTE LYNCH destroyers (1913-1914) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
• Ivan Gogin: ALMIRANTE WILLIAMS destroyers (1914-1915/1920) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
• Ivan Gogin: FAULKNOR flotilla leaders (1914-1915) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-12-10].
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Tadeusz Klimczyk: Największe starcie pancerników. Bitwa jutlandzka. Warszawa: Wydawnictwo Magnum-X, 2007, seria: Biblioteka Magazynu „Morza, Statki i Okręty” nr 15. ISBN 978-83-88920-43-4. OCLC 750110342.
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.)

Niszczyciele typu Almirante Lynch / Faulknor / Almirante Williams  Armada de Chile (pozyskane do 1914) „Almirante Lynch” „Almirante Condell”  Royal Navy (przejęte w 1914) „Faulknor” (ex-„Almirante Simpson”) „Broke” (ex-„Almirante Goñi”) „Botha” (ex-„Almirante Williams Robellado”) „Tipperary” (ex-„Almirante Riveros”)  Armada de Chile (odzyskane w 1920) „Almirante Riveros” „Almirante Uribe” „Almirante Williams”