HMS Venerable (1943)

HMS Venerable

ARA "Veinticinco de Mayo" w 1979
Klasa	lotniskowiec (lekki)
Typ	Colossus
Historia
Stocznia	Cammell Laird, Birkenhead
Położenie stępki	3 grudnia 1942
Wodowanie	30 grudnia 1943
Royal Navy
Nazwa	HMS Venerable
Wejście do służby	15 stycznia 1945
Koninklijke Marine
Nazwa	Hr. Ms. Karel Doorman
Wejście do służby	28 maja 1948
Armada de la República Argentina
Nazwa	ARA Veinticinco de Mayo
Wejście do służby	8 sierpnia 1969
Wycofanie ze służby	1 lutego 1997
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	15 892 t standard[1] 19 896 t pełna[1]
Długość	211 m
Szerokość	24,4 m 42,4 m maks.[1]
Zanurzenie	5,6 m
Napęd
4 turbiny parowe o mocy 40 000 KM napędzające 2 śruby
Prędkość	24 węzły
Uzbrojenie
12 dział 40 mm (od 1958)
Wyposażenie lotnicze
18-24 samolotów i śmigłówców
Załoga	1300

HMS Venerable (R63) – brytyjski lotniskowiec lekki typu Colossus, który wszedł do służby w Royal Navy w styczniu 1945. W 1948 sprzedany do Holandii, gdzie od maja 1949 służył jako Hr.Ms. Karel Doorman. W 1969 trafił do Argentyny, gdzie służył od tej pory jako ARA Veinticinco de Mayo. Brał udział w wojnie o Falklandy-Malwiny. Wycofany ostatecznie ze służby w 1997.

Historia

Budowę ósmego z serii lotniskowców typu Colossus rozpoczęto w stoczni Cammell Laird 3 grudnia 1942. Wodowanie miało miejsce 30 grudnia 1943, wejście do służby w Royal Navy 15 stycznia 1945. Po wejściu do służby okręt skierowano na Daleki Wschód, jednak nie zdążył wziąć udziału w walkach. Po wojnie uczestniczył w repatriacji jeńców wojennych do Australii i Kanady.

W 1948 okręt został sprzedany Holandii, gdzie wszedł do służby 28 maja jako Hr.Ms. „Karel Doorman” (na cześć admirała Karela Doormana) (numer taktyczny R81). W latach 1955-58 okręt był poddany przebudowie mającej dostosować go do przenoszenia samolotów odrzutowych. Otrzymał wzmocniony pokład do lądowania, odchylony o 8° na lewą burtę, katapultę parową na dziobie, wzmocnione windy samolotów, lustrzany system wspomagania lądowania i nowy aerofiniszer^[2]. Przebudowano nadbudówkę, instalując nowy maszt, holenderskie radary i podwyższony komin. Uzbrojenie zredukowano z 34 do 12 pojedynczych działek 40 mm^[2]. W skład grupy lotniczej weszły m.in. odrzutowe myśliwco-bombowce Hawker Sea Hawk. W 1962 podczas sporu o zachodnią część Nowej Gwinei, lotnictwo Indonezji chciało zatopić lotniskowiec, jednak plan anulowano po podpisaniu zawieszenia broni.

Do połowy lat 60. zmieniono przeznaczenie lotniskowca na zwalczanie okrętów podwodnych, za czym szła zmiana w składzie grupy lotniczej. W latach 1965-66 wymieniono kotły okrętu, jednakże w kwietniu 1968 doszło do rozległego pożaru w kotłowni, po którym marynarka holenderska uznała remont za nieopłacalny^[2].

Uszkodzony lotniskowiec zakupiła w październiku 1968 Argentyna i zleciła jego remont w Holandii^[1]. Otrzymał imię ARA „Veinticinco de Mayo” („25 maja” na cześć rewolucji majowej) i 1 września 1969 pożeglował do Argentyny^[1]. W grudniu 1978 okręt wziął udział w demonstracji siły związanej z konfliktem granicznym pomiędzy Chile a Argentyną. W latach 1980-81 przeszedł modernizację połączoną ze wzmocnieniem pokładu lotniczego i zwiększeniem miejsca do parkowania samolotów o dwa^[1]. W 1982 okręt przez pierwsze tygodnie uczestniczył w wojnie o Falklandy-Malwiny. 2 maja był bliski wysłania swoich pokładowych samolotów A-4 Skyhawk przeciwko brytyjskiemu zespołowi floty odległemu o ok. 320 km, co byłoby pierwszym starciem lotniskowców od czasów II wojny światowej, jednak do ataku nie doszło z powodu złej pogody (ustania wiatru wspomagającego start samolotów z pełną masą startową)^[3]. Ostatecznie, na skutek zatopienia krążownika ARA "General Belgrano" (C-4) przez brytyjski okręt podwodny HMS "Conqueror" (S48), z obawy o utratę okrętu, większą część wojny spędził w porcie. W 1983 „Veinticinco de Mayo” został przystosowany do przenoszenia samolotów Dassault Super Étendard (które odznaczyły się podczas wojny o Falklandy działając z baz lądowych). Okręt w tym czasie borykał się z awariami siłowni, przez co znaczną część służby spędzał w porcie. Rząd Argentyny nie był w stanie przeznaczyć środków na remont i modernizację okrętu, i w 1997 podjął decyzję o jego wycofaniu ze służby. W 1999 jednostkę sprzedano indyjskiej stoczni złomowej.

Dane taktyczno-techniczne

Grupa lotnicza

Dane orientacyjne:

• "Karel Doorman" ok. 1950:
  • 19 myśliwców (Hawker Sea Fury FB.Mk 11 i Fairey Firefly Mk 4), 5 samolotów ZOP^[2]
• "Karel Doorman" ok. 1960:
  • 6 myśliwco-bombowców Hawker Sea Hawk FGA.Mk 50, 6 samolotów ZOP Grumman TBM-3 Avenger, 4 śmigłowce ZOP Sikorsky HSS-1N Seabat, 2 śmigłowce transportowe/ratownicze^[2]
• "Karel Doorman", połowa lat 60.:
  • 8 samolotów patrolowych Grumman S2F-1 Tracker 6 śmigłowców ZOP Sikorsky HSS-1N Seabat^[2]
• "Veinticinco de Mayo", 1982:
  • 8 samolotów szturmowych A-4Q Skyhawk, 6 samolotów patrolowych Grumman S-2E Tracker, 4 śmigłowce ZOP Sikorsky SH-3D Sea King^[1]
• "Veinticinco de Mayo", po 1982:
  • (prawdopodobnie) 8 samolotów szturmowych Dassault Super Étendard, 6 samolotów szturmowych A-4 Skyhawk, 6 samolotów patrolowych Grumman S-2E Tracker, 4 śmigłowce ZOP Sikorsky SH-3D Sea King^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Modern Aircraft Carriers. „War Machine”. Vol. 2, Issue 24, 1984. Stan Morse. Londyn: Orbis Publishing (ang.). 
• Post-war Aircraft Carriers. „War Machine”. Vol. 11, Issue 128, 1986. Stan Morse. Londyn: Orbis Publishing (ang.). 

Linki zewnętrzne

• zdjęcia HMS Venerable (ang.)
• www.histarmar.com.ar (hiszp.)