HSK Orion

HSK Orion
	Historia
Stocznia	Blohm + Voss, Hamburg
Położenie stępki	1930
Wodowanie	1930
	III Rzesza
Nazwa	Kurmark
Wejście do służby	1931
	Kriegsmarine
Nazwa	Orion; Hektor; Orion
Wejście do służby	9 grudnia 1939
Wycofanie ze służby	4 maja 1945
Zatopiony	4 maja 1945 po kilkukrotnym trafieniu bombami, gdy był w drodze do Kopenhagi
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	15 700 ton (7 021 BRT)
Długość	148 m
Szerokość	18,6 m
Zanurzenie	8,2 m
	Napęd
	turbiny parowe (Blohm + Voss) (silniki używane wcześniej na liniowcu "New York"), jedna śruba, 4 kotły, 6 200 shp (4.557 MW)
Prędkość	14,8 węzłów
Zasięg	18 000 mil morskich przy prędkości 10 węzłów
	Uzbrojenie
	(1939) 6 × 155 mm L/45 C13 (zdjęte z pancernika "Schleswig-Holstein"); 1 x 75 mm L/33 Schneider/Creuznot; 2 x 37 mm; 4 x 20 mm; wyrzutnie torped 6 x 533 mm, 228 min EMC
	Wyposażenie lotnicze
	1 Arado Ar 196 A-1
Załoga	356 (zmienna)

HSK Orion (HSK1, "Schiff 36") – niemiecki krążownik pomocniczy (rajder) Kriegsmarine okresu II wojny światowej. Zbudowany w latach 1930-31 jako frachtowiec "Kurmark" został zarekwirowany przez Kriegsmarine w momencie wybuchu II wojny światowej. Wszedł do służby 9 grudnia 1939. Royal Navy nadała mu oznaczenie Raider A.

Budowa i przebudowa

Budowa frachtowca "Kurmark" dla HAPAG rozpoczęła się w 1930 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu. Aby zmniejszyć koszty użyto silniki z liniowca "New York". To okazało się być złą decyzją i statek do końca służby był trapiony przez problemy z napędem.

Po wybuchu wojny niemiecki sztab Kierownictwa Wojny Morskiej (Seekriegsleitung) stwierdził, że Kriegsmarine jest źle przygotowana do wojny rajderskiej. Operacje niemieckich krążowników pomocniczych w czasie I wojny światowej były oceniane jako wielki sukces wpływający na zakłócenia w brytyjskim ruchu statków na całym świecie. Jednak stwierdzono, że ich wpływ na nowy konflikt będzie mniejszy i zaaprobowano jedynie mały projekt przeróbki statków handlowych na krążowniki pomocnicze. Wprowadzanie w życie tego projektu rozpoczęto 5 września 1939.

Pierwszymi dwoma statkami zarekwirowanymi do tego celu były "Kurmark" (przyszły "Orion") i "Neumark" (przyszły "Widder"). Przebudowę rozpoczęto natychmiast.

Służba jako krążownik pomocniczy

Jako jeden z pierwszych niemieckich rajderów "Orion" opuścił Niemcy 6 kwietnia 1940. Jego dowódcą był Korvettenkapitän (później Fregattenkapitän) Kurt Weyher. Patrolował południowy Atlantyk udając neutralną jednostkę. W drodze zaatakował i zatopił statek "Haxby".

W marcu 1940 "Orion" okrążył przylądek Horn i przeszedł na Pacyfik. Wszedł na wody otaczające Nową Zelandię w czerwcu 1940 i postawił miny w pobliżu Auckland w nocy 13/14 czerwca 1940, z których jedna zatopiła liniowiec pasażerski "Niagara" pięć dni później.

Dwa inne statki, dwa trawlery i pomocniczy trałowiec weszły na miny postawione przez "Oriona".

Rajder następnie działał na Oceanie Indyjskim i Pacyfiku atakując kolejne 4 jednostki. Jedną wysłał do okupowanej Francji jako pryz, inne zatopił.

20 października 1940 spotkał się z rajderem "Komet" i statkiem zaopatrzeniowym "Kulmerland". Operując razem zaliczyły one zatopienie kolejnych 7 statków, z których największy był liniowiec "Rangitane".

Kolejne 6 miesięcy spędzone na Oceanie Indyjskim zaowocowały tylko jedną dalszą ofiarą: SS "Chaucer" w lipcu 1941.

"Orion" wrócił do Bordeaux w okupowanej Francji 23 sierpnia 1941. Rejs trwał 510 dni, w jego trakcie okręt przepłynął 127 337 mil morskich, zatopił 10 statków o łącznym tonażu 62 915 BRT i dwa kolejne (razem 21 125 BRT) we współpracy z "Kometem".

Dalsza służba

Po wycofaniu ze służby jako rajder jednostkę przemianowano na "Hektor" w 1944 i użytkowano jako szkolny okręt artyleryjski. W styczniu 1945 ponownie zmieniono jego nazwę na "Orion" i użyto do transportu uchodźców z niemieckich wschodnich prowincji (Prusy Wschodnie) przez Bałtyk do portów północnych Niemiec i okupowanej Danii. W drodze do Kopenhagi 4 maja 1945 statek został trafiony bombami koło Swinemünde (Świnoujścia) i zatonął. Z ponad 4000 ludzi, którzy wtedy byli na pokładzie, zginęło 150 osób. Kadłub złomowano w 1952 roku.

Zatopienia

Rejs "Oriona"

Zatopione przez "Oriona":

24.04.1940 "Haxby" 5 207 BRT
19.06.1940 "Tropic Sea" 8 750 BRT
16.08.1940 "Notou" 2 489 BRT
20.08.1940 "Turakina" 9 691 BRT
14.10.1940 "Ringwood" 7 203 BRT
29.07.1941 "Chaucer"

Zatonęły na minach położonych przez "Oriona":

19.06.1940 "Niagara" 13 415 BRT
czerwiec 1940 "Puriri" 927 BRT
czerwiec 1940 "Port Bowen" 8 276 BRT
czerwiec 1940 "Britannic" 1 500 BRT

We współudziale z HSK "Komet":

25.11.1940 "Holmwood" 546 BRT
27.11.1940 "Rangitane" 16 712 BRT
06.12.1940 "Triona" 4 413 BRT
07.12.1940 "Vinni" 5 181 BRT
07.12.1940 "Komata" 3 900 BRT
08.12.1940 "Triadic" 6 378 BRT
08.12.1940 "Triaster" 6 032 BRT

Bibliografia

August K. Muggenthaler: Das waren die deutschen Hilfskreuzer 1939–1945. Stuttgart: Motorbuch Verlag. ISBN 3-87943-261-9.
August Karl Muggenthaler: German Raiders of World War II. 1977. ISBN 0-7091-6683-4.
Paul Schmalenbach: German Raiders 1895–1945. 1977. ISBN 0-85059-351-4.
Stephen Roskill: The War at Sea 1939–1945 Volume I. 1954.
New Zealand Official War History: The German raider Orion

Linki zewnętrzne

www.bismarck-class.dk. bismarck-class.dk. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)].
www.german-navy.de/

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne