Hałoszawa

Hałoszawa
Галошава
Państwo

 Białoruś

Obwód

witebski

Rejon

tołoczyński

Sielsowiet

Kochanawa

Populacja (2009)
• liczba ludności


162

Nr kierunkowy

+375 2136

Tablice rejestracyjne

2

Położenie na mapie Białorusi
Ziemia54°24′46,0″N 30°03′05,6″E/54,412778 30,051556
Portal Białoruś

Hałoszawa (błr. Галошава; ros. Голошево; hist Hołaszew, Hołoszewo) – wieś na Białorusi, w rejonie tołoczyńskim obwodu witebskiego, około 23 km na wschód od Tołoczyna, nad Jeziorem Głębokim (błr. возера Глыбокае).

Historia

Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie starosielskim w powiecie orszańskim województwa witebskiego[1].

Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Hołaszew znalazł się na terenie powiatu orszańskiego guberni witebskiej Imperium Rosyjskiego.

W XIX wieku majątek Hołaszew był własnością rodziny Ciundziewickich. Prawdopodobnie był on częścią obszernego klucza kupionego przez Pawła Ciundziewickiego, skarbnika wileńskiego, w 1782 roku. Jego potomkami, i jednocześnie dziedzicami na Hołaszewie, byli kolejno: syn – Eliasz, miecznik orszański, wnuk – Melchior (1787–1860) i prawnuk Eugeniusz Ciundziewicki (1837–1891)[2], który, będąc bezdzietnym, przekazał Hołaszew swemu bratankowi, Michałowi Ciundziewickiemu (1867–1927), który był ostatnim właścicielem majątku wraz z folwarkiem Zajezierze (obecnie Zaaziere, błr. Заазер’е) liczącym około 2200 hektarów. Był on bratankiem Michała Ciundziewickiego (1839–1863), który zginął w czasie powstania styczniowego[3][4].

Około 1900 roku we wsi było 13 domów i mieszkało w niej 79 mieszkańców[3].

Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Hołaszew znalazł się na terenie ZSRR. Od 1991 roku znajduje się na terenie Republiki Białorusi[5].

We wrześniu 1941 roku Żydzi mieszkający w Hałoszawie zostali zagnani przez Niemców do getta w Tołoczynie, w czasie pędzenia zginęło 15 mieszkańców.

Na wschodnich obrzeżach wsi znajduje się kurhan kryjący ludzkie szczątki. Jest on zarejestrowanym zabytkiem jako obiekt o historyczno-kulturalnej wartości regionalnego znaczenia (213В000759). Na brzegu jeziora stoi kamienny krzyż z XIV-XVII wieku, również zarejestrowany jako obiekt o historyczno-kulturalnej wartości regionalnego znaczenia (213В000760).

Dawny dwór

W Hołaszewie w XVIII wieku na półwyspie nad jeziorem Głębokim wybudowano parterowy, obszerny, drewniany dwór z kolumnowym gankiem. Ciundziewiccy mieszkali w nim przez cały XIX wiek. W 1897 roku[6] Michał Ciundziewicki wybudował obok niego nowy, murowany, jedenastoosiowy, w centralnej, pięcioosiowej części piętrowy (część ta była zwieńczona trójkątnym frontonem) klasycystyczny dwór o powierzchni podstawy około 800 m². Frontowy, parterowy portyk o wymiarach podstawy 6 x 4 m był przesunięty nieco w lewo względem osi budynku. Zwieńczał go oparty na dwóch parach masywnych kolumn trójkątny szczyt. Od strony ogrodu, również po lewej stronie do budynku przylegała obszerna weranda.

Wewnątrz pomieszczenia były w układzie dwutraktowym. Park o powierzchni 8 ha miał prostokątny kształt, znajdował się głównie za obydwoma dworami. Łączył się bezpośrednio z sadem owocowym, który ponoć wymarzł w czasie ostrej zimy 1939/1940[7].

Na terenie majątku znajdowało się kilka zakładów przemysłowych[4], część zbudowana tuż przed I wojną światową[8].

Po rewolucji październikowej we dworze mieściła się szkoła. Obecnie od wielu lat opuszczony, popada w ruinę.

Majątek w Hołaszewie jest opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[4].

Przypisy

  1. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 93.
  2. ↑ Profil Eugeniusza Ciundziewickiego na stronie Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 2015-05-11].
  3. ↑ a b Hołoszewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 568.
  4. ↑ a b c Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 291–292, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  5. ↑ Hołoszewo na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-05-11].
  6. ↑ Hałoszawa na stronie Atlas Białorusi. [dostęp 2015-05-11].
  7. ↑ Галошава, парк, Талачынскі р-н. 2012-10-24. [dostęp 2015-05-11]. (biał.).
  8. ↑ Галошаўскія легенды здольны зацікавіць тысячы турыстаў. 2013-12-06. [dostęp 2015-05-11]. (biał.).

Zobacz też

Media użyte na tej stronie