Haab
Haab – mezoamerykański kalendarz słoneczny. Tak nazywali swój kalendarz Majowie. Jego azteckim odpowiednikiem w języku nahuatl był xiuhpohualli.
Liczył 365 dni i dzielił się na 18 miesięcy po 20 dni. Służył głównie do określania czasu prac rolniczych, takich jak siew lub żniwa, ale w połączeniu z rytualnym kalendarzem tzolkin i długą rachubą tworzył kalendarz Majów.
Kalendarz wprowadzono do użytku prawdopodobnie około 500 roku p.n.e. w dniu przesilenia zimowego. Podzielony był na osiemnaście dwudziestodniowych miesięcy, co w sumie dawało 360 dni. Ponieważ było to o 5 za mało w stosunku do roku słonecznego, brakujące dni dodawano na końcu kalendarza w postaci dodatkowego „miesiąca” o nazwie Wayeb, który uznawano za pechowy. Z nieznanych powodów miesiące w haab były liczone od dnia zerowego. Po upływie dwudziestu dni danego miesiąca, numeracja kolejnego rozpoczynała się od początku[1].
Haab splatał się w jeden cykl z kalendarzem tzolkin, dlatego daty podawano zwykle w obu tych systemach. W ten sposób każdy dzień miał dwie nazwy i dwie liczby[1].
Nazwy miesięcy
Nr | Nazwa miesiąca | Glif | Znaczenie | Nr | Nazwa miesiąca | Glif | Znaczenie |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Pop | mata z plecionych liści | 10 | Yax | zielony deszcz | ||
2 | Wo’ | czarne złączenie | 11 | Sak’ | biały deszcz | ||
3 | Sip | czerwone złączenie | 12 | Keh | czerwony deszcz | ||
4 | Sotz’ | nietoperz | 13 | Mak | zamknięcie | ||
5 | Sek | śmierć | 14 | K’ank’in | żółte słońce | ||
6 | Xul | pies | 15 | Muwan’ | sowa | ||
7 | Yaxk’in’ | nowe słońce | 16 | Pax | czas siewu | ||
8 | Mol | woda | 17 | K’ayab | żółw | ||
9 | Ch’en | czarny deszcz | 18 | Kumk’u | spichlerz | ||
19 | Wayeb’ | pięć dni pechowych |
Zobacz też
Przypisy
Media użyte na tej stronie
Maya glyph for month Kumku. This figure was based in glyphs presented in the Dresden codex. Its original author is presumed dead some centuries.
Maya glyph for maya month Chen. Based on the dresden codex.
png version of Maya-Dresden-Kankin.jpg
Maya glyph for month Kayab
Maya glyph for month Mol
Maya glyph for month Pax
Maya glyph for month Yax. Based on the Dresden codex.
Maya glyph for the wayeb period. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
png version of Maya-Dresden-Mak.jpg
Maya glyph for month sip. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
Maya glyph for maya month Keh. Based on the Dresden codex
Maya glyph for month Sotz. Own work made from the file File:Mayan Zodiac Circle.jpg with Corel Draw.
Autor: theilr, Licencja: CC BY-SA 2.0
Complete Haab cycle. This photo was taken by the usuary Theilr and posted in the Flickr site
Maya glyph for month yaxk'in
Glyph for maya month Sek
Maya glyph for month wo. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
Maya glyph for maya month Sak. Based on the Dresden codex
Maya gliph for month Muan. Own work made from the file File:Mayan Zodiac Circle.jpg with Corel Draw.
Glyph for maya month Xul