Haab

Haab

Haabmezoamerykański kalendarz słoneczny. Tak nazywali swój kalendarz Majowie. Jego azteckim odpowiednikiem w języku nahuatl był xiuhpohualli.

Liczył 365 dni i dzielił się na 18 miesięcy po 20 dni. Służył głównie do określania czasu prac rolniczych, takich jak siew lub żniwa, ale w połączeniu z rytualnym kalendarzem tzolkin i długą rachubą tworzył kalendarz Majów.

Kalendarz wprowadzono do użytku prawdopodobnie około 500 roku p.n.e. w dniu przesilenia zimowego. Podzielony był na osiemnaście dwudziestodniowych miesięcy, co w sumie dawało 360 dni. Ponieważ było to o 5 za mało w stosunku do roku słonecznego, brakujące dni dodawano na końcu kalendarza w postaci dodatkowego „miesiąca” o nazwie Wayeb, który uznawano za pechowy. Z nieznanych powodów miesiące w haab były liczone od dnia zerowego. Po upływie dwudziestu dni danego miesiąca, numeracja kolejnego rozpoczynała się od początku[1].

Haab splatał się w jeden cykl z kalendarzem tzolkin, dlatego daty podawano zwykle w obu tych systemach. W ten sposób każdy dzień miał dwie nazwy i dwie liczby[1].

Nazwy miesięcy

Nazwy miesięcy kalendarza Haab[2]
NrNazwa miesiącaGlifZnaczenieNrNazwa miesiącaGlifZnaczenie
1PopMaya-Pop.jpgmata z plecionych liści10YaxMaya-Dresden-Yax.jpgzielony deszcz
2Wo’Maya-Dresden-wo.jpgczarne złączenie11Sak’Maya-Dresden-Sak.jpgbiały deszcz
3SipMaya-Dresden-sip.jpgczerwone złączenie12KehMaya-Dresden-Keh.jpgczerwony deszcz
4Sotz’Sotz.jpgnietoperz13MakMaya-Dresden-Mak.pngzamknięcie
5SekMaya-Sek.pngśmierć14K’ank’inMaya-Dresden-Kankin.pngżółte słońce
6XulMaya-Xul.pngpies15Muwan’Muan.jpgsowa
7Yaxk’in’Maya-Yaxkin.pngnowe słońce16PaxMaya-Dresden-pax.jpgczas siewu
8MolMaya-Mol.pngwoda17K’ayabMaya-Dresden-Kayab.pngżółw
9Ch’enMaya-Dresden-Chen.jpgczarny deszcz18Kumk’uMaya-Dresden-kumku.jpgspichlerz
    19Wayeb’Maya-Dresden-wayeb.jpgpięć dni pechowych

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Charles C. Mann: 1491: Ameryka przed Kolumbem. Janusz Szczepański (przekł.). Wyd. 1. Poznań: Dom wydawniczy REBIS, 2007, s. 280, 459. ISBN 978-83-7301-951-5. (pol.)
  2. Maria Longhena: Maya Script. Nowy Jork: Abreville Press Publishers, 2000, s. 180. ISBN 978-0-7892-0882-8. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Maya-Dresden-kumku.jpg
Maya glyph for month Kumku. This figure was based in glyphs presented in the Dresden codex. Its original author is presumed dead some centuries.
Maya-Dresden-Chen.jpg
Maya glyph for maya month Chen. Based on the dresden codex.
Maya-Dresden-Kankin.png
png version of Maya-Dresden-Kankin.jpg
Maya-Dresden-Kayab.png
Maya glyph for month Kayab
Maya-Mol.png
Maya glyph for month Mol
Maya-Dresden-pax.jpg
Maya glyph for month Pax
Maya-Dresden-Yax.jpg
Maya glyph for month Yax. Based on the Dresden codex.
Maya-Dresden-wayeb.jpg
Maya glyph for the wayeb period. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
Maya-Dresden-Mak.png
png version of Maya-Dresden-Mak.jpg
Maya-Dresden-sip.jpg
Maya glyph for month sip. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
Maya-Dresden-Keh.jpg
Maya glyph for maya month Keh. Based on the Dresden codex
Sotz.jpg
Maya glyph for month Sotz. Own work made from the file File:Mayan Zodiac Circle.jpg with Corel Draw.
Mayan Zodiac Circle.jpg
Autor: theilr, Licencja: CC BY-SA 2.0
Complete Haab cycle. This photo was taken by the usuary Theilr and posted in the Flickr site
Maya-Yaxkin.png
Maya glyph for month yaxk'in
Maya-Sek.png
Glyph for maya month Sek
Maya-Dresden-wo.jpg
Maya glyph for month wo. This figure is based in glyphs from the Dresden Codex. Its original author is presumed dead several centuries ago.
Maya-Dresden-Sak.jpg
Maya glyph for maya month Sak. Based on the Dresden codex
Maya-Pop.jpg
Maya glyph for month Pop. Drawing based on part of File:Mayan Zodiac Circle.jpg
Muan.jpg
Maya gliph for month Muan. Own work made from the file File:Mayan Zodiac Circle.jpg with Corel Draw.
Maya-Xul.png
Glyph for maya month Xul