Habówka
 Kościół katolicki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Starosta | Alojz Lajčin[1] |
| Powierzchnia | 29,41[2] km² |
| Wysokość | 736[3] m n.p.m. |
| Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość | |
| Nr kierunkowy | +421 43[3] |
| Kod pocztowy | 027 32[3] |
| Tablice rejestracyjne | TS |
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
 49°16′38″N 19°36′16″E/49,277222 19,604444 | |
| Strona internetowa | |
Habówka (słow. Habovka) – wieś i gmina (obec) w powiecie Twardoszyn, kraju żylińskim, w północnej Słowacji. Położona jest w Kotlinie Zuberskiej, pomiędzy Skoruszyńskimi Wierchami i Pogórzem Orawskim, u ujścia Błotnego Potoku (słow. Blatná, Blatný potok) do Zimnej Wody Orawskiej (słow. Studený potok).
Wieś była założona w końcu XVI wieku przez Jerzego Thurzona, władającego wówczas feudalnym „państwem orawskim”. Lokowana na prawie wołoskim, była wzmiankowana po raz pierwszy w roku 1593. Pierwotnie osada miała tylko pięć domostw. Jej pierwszy sołtys Jan sprowadził prawdopodobnie pierwszych osadników z polskiej Chabówki. Stąd poszła nazwa wsi (pierwotnie: Chabovka) i nazwisko sołtysa, zwanego później już Habowskim.
Pierwszy, drewniany kościół, pod wezwaniem Przenajświętszej Marii Panny Bolesnej, powstał we wsi w roku 1715 jako kościół filialny parafii w Niżnej. Został poświęcony w roku 1716. Na jego miejscu stoi dziś murowana kaplica św. Marii Magdaleny z 1856 r. Parafię utworzono w roku 1787 w okresie reform józefińskich. W 1805 r. w dolnej części wsi, z tzw. funduszu religijnego, zbudowano pierwszy murowany kościół, a stary, drewniany po rozebraniu przeniesiono do Hut[6].
W 1605 r. wieś została spalona przez oddział Gregora Hajdy, pułkownika wojsk powstańczych Stefana Bocskaya. Zostały w niej tylko 3 domy. W 1683 r. zniszczyły ją znów litewskie oddziały posiłkowe Jana III Sobieskiego, spieszące pod Wiedeń. Z kolei w końcu sierpnia 1813 r. wielka powódź zniszczyła znaczną część wsi. Wezbrane wody Zimnej Wody Orawskiej zniszczyły m.in. pierwszy, murowany kościół. Woda powaliła kościelną wieżę oraz zasypała żwirem i rumoszem skalnym dzwony, które dopiero po dłuższym czasie odnaleziono w korycie[7]. Obecny, drugi murowany kościół wzniesiono w latach 1821-1829 (remontowany był w latach 1884-1886)[6].
Mieszkańcy wsi zajmowali się pierwotnie głównie hodowlą. Mieli obowiązek dostarczać na Zamek Orawski gonty i skórki kun. Z czasem do dużego znaczenia doszło rzemiosło: kowalstwo i garbarstwo. Rozwinęło się kożusznictwo: brązowo wyprawiane kożuchy znajdowały zbyt na całej Górnej Orawie. Od początku XIX w. tutejsi cieśle i murarze poszukiwali pracy na Węgrzech, wielu emigrowało do Ameryki. W okresie zimowym popularne były wyjazdy do prac w lesie aż na Szumawę.
Po II wojnie światowej wieś rozwijała się powoli, pozostając w cieniu sąsiedniego Zuberca. Szybszy rozwój nastąpił dopiero od początku lat 90. XX w. Dziś wieś jest popularną miejscowością turystyczną, praktycznie połączoną już z Zubercem. Położona na coraz ruchliwszym szlaku drogowym do Liptowskiego Mikułasza, dysponująca rozbudowaną bazą noclegową (liczne małe pensjonaty i kwatery prywatne), jest odwiedzana przez turystów, narciarzy i amatorów kąpieli w ciepłych źródłach w niedalekich Orawicach.
 Ogólny widok miejscowości |  Dom w Habovce |  Kościół |
Szlaki turystyczne
– niebieski: Zuberzec – Habówka – przełęcz Biedna – Zabiedowo[8].- Czas przejścia z Zuberca do Habówki: 40 min w obie strony
- Czas przejścia z Habówki na przełęcz: 1 h, ↓ 35 min
– żółty: Twardoszyn – Habówka – Dolina Błotna – Muzeum Wsi Orawskiej. Czas przejścia z Habówki do skansenu: 1:45 h w obie strony[9]
Przypisy
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-04].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)] (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika (słow.). 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ a b wg oficjalnej strony wsi Habovka [1]
- ↑ Apoloniusz Rajwa: Powodzie w Tatrach i na Podtatrzu, w: "Tatry" nr 3 (49), lato 2014, s. 56-61
- ↑ Góry Orawy: Skorušina – przewodnik Onet.pl. [dostęp 2008-11-13].
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Zachodnie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-89-7.
Linki zewnętrzne
- Habówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 5.
| Miasta |
|
|---|---|
| Wsie |
|
Media użyte na tej stronie
Autor: Caroig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Contour map of districts in the Žilina Region, Slovakia, the same boundaries as File:Žilina Region demis background map.png
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Habovka kostol (kościół katolicki w Habovce)
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Habówka (Habovka). Ogólny widok części łączącej się z Zubercem
Autor: Czech Wikipedia user Packa, Licencja: CC BY-SA 2.5
Habovka village. Orava, Slovakia
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Habovka kostol (kościół grecko-katolicki w Habovce)
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - blue.
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - yellow.