Haga
![]() | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Prowincja | |||||
Burmistrz | Jan van Zanen (VVD) | ||||
Powierzchnia | 98,20 km² | ||||
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 070 | ||||
Kod pocztowy | 2491-2599 | ||||
![]() | |||||
![]() | |||||
Strona internetowa |
Haga (nid. Den Haag dɛnˈɦaːx, dawna nazwa oficjalna:
des-Gravenhage desxraːvə(n)ˌɦaːɣə) – miasto w zachodniej Holandii nad Morzem Północnym.
Haga jest siedzibą holenderskiego rządu, parlamentu i rodziny królewskiej. Większość ministerstw[1] i ambasad[2] ma tu swoje siedziby. Haga jest nazywana stolicą administracyjną Holandii, choć stolicą konstytucyjną[3] kraju jest Amsterdam. Haga jest także stolicą prowincji Holandia Południowa (Zuid Holland).
Haga stała się centrum o randze międzynarodowej, znajdują się w niej między innymi siedziby Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Międzynarodowego Trybunału Karnego, Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, Międzynarodowego Centrum Prasowego, Europejskiego Urzędu Policji (Europol). W Hadze odbywały się konferencje międzynarodowe, na których zawarto Konwencje haskie.
Historia
Założenie Hagi miało miejsce w XIV wieku. Początkowo była to osada obok zamku myśliwskiego hrabiów Holandii. Siedziba królewska zwana jest „des-Gravenhage”, co oznacza „leśna polana hrabiego”, nazwa pochodzi z XIII wieku, gdy hrabiowie niderlandzcy posiadali w tym miejscu pałac myśliwski w wiosce o nazwie Haghe. Około 1248 roku Wilhelm II postawił tam zamek, który stopniowo został rozbudowany. Od końca XVI wieku Haga była siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Prawa miejskie w roku 1806 nadane zostały przez Ludwika Bonaparte[4]. Od 1815 siedziba dworu królewskiego, rządu i parlamentu.
Podział administracyjny
- Centrum
- Escamp
- Haagse Hout
- Benoordenhout
- Bezuidenhout
- Haagse Bos
- Marlot
- Mariahoeve
- Laak
- Leidschenveen-Ypenburg
- Loosduinen
- Scheveningen
- Segbroek
- Bomen- en Bloemenbuurt
- Regentessekwartier
- Valkenboskwartier
- Vogelwijk
- Vruchtenbuurt
Gospodarka
- przemysł
- poligraficzny
- papierniczy
- odzieżowy
- porcelanowo-fajansowy
- meblarski,
- farmaceutyczny
- przetwórstwa spożywczego
Znane holenderskie firmy które mają główne siedziby w Hadze:
- Royal Dutch Shell, przedsiębiorstwo petrochemiczne
- KPN, przedsiębiorstwo telekomunikacyjne
- AEGON, towarzystwo ubezpieczeniowe
- TPG, przedsiębiorstwo logistyczne
W Hadze znajduje się jedna z trzech głównych siedzib Schlumberger – największego na świecie przedsiębiorstwa zajmującego się usługami związanymi z obsługą pól naftowych (pozostałe siedziby znajdują się w Houston w Teksasie oraz w Paryżu).
W Hadze znajduje się duży port rybacki. Jest ważnym ośrodkiem handlowym.
Kultura
Haga stanowi wiodący ośrodek naukowy i kulturalny
- Królewska Akademia Sztuki (założona w roku 1682)
- Królewskie Konserwatorium Muzyczne (założone w roku 1826)
- Biblioteka Królewska (założona w roku 1789)
Zabytki
Główną atrakcją Hagi jest Sala Rycerska (Ridderzaal) – XIII-wieczna gotycka budowla, znajdująca się w obrębie kompleksu budynków siedziby parlamentu, obejmującego dziedziniec wewnętrzny (Binnenhof) i dziedziniec zewnętrzny (Buitenhof). Niegdyś był to dawny pałac panujących. W Ridderzaal co roku, w każdy trzeci wtorek września (Prinsjesdag) zbiera się parlament, aby wysłuchać mowy tronowej (troonrede) króla. W centrum miasta znajduje się Mauritshuis – muzeum sztuki, posiadające bardzo wartościowe eksponaty, np. dzieła Rembrandta, w tym „Lekcję anatomii doktora Tulpa”, dzieła Vermeera van Delft, Jana Steena, Paulusa Pottera, Rubensa, Memlinga, van der Weydena, Holbeina, van Dycka, Fransa Halsa i innych wybitnych malarzy flamandzkich. W północnej części muzeum znajduje się „Mesdag Panorama” – obraz o rozmiarach 15 m wysokości na 130 m długości, przedstawiający wybrzeże nad Morzem Północnym, Hagę i Scheveningen.
Scheveningen to obecnie nadmorski kurort, niegdyś wioska rybacka. Po drodze z Hagi do Scheveningen znajduje się Madurodam – miniatura całej Holandii w skali 1:25, nazwane od nazwiska George Maduro – studenta, więźnia obozu koncentracyjnego w Dachau, który odznaczył się bohaterskim udziałem w holenderskim ruchu oporu.
Inne zabytki architektury w Hadze to:
- Pałac Królewski – Paleis Huis ten Bosch
- Pałac Królewski – Paleis Noordeinde
- XVI-wieczny ratusz
- Pałac Pokoju – Vredespaleis, w którym mieści się siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
- kościół Grote Kerk (XIV-XVI wiek), Grote of Sint-Jacobskerk – cenne renesansowo-barokowe wyposażenie i wieża
- kościół Nieuwe Kerk (XVII wiek)
- Oud Katholiekekerk (kościół starokatolicki) (1. połowa XVIII wieku)
- Kurhaus (Grand Hotel Amrâth Kurhaus The Hague otwarty w 1886 roku) w nadmorskim kurorcie Scheveningen
Galeria
Atrakcje turystyczne
- Madurodam – miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii
- Kąpielisko Scheveningen z molo
Muzea
- Mauritshuis
- Museum Bredius
- Gemeentemuseum (m.in. prace Pieta Mondriana)
- Panorama Mesdag – malowidło panoramiczne
- Beelden aan Zee – XX-wieczna rzeźba
- Museon – muzeum nauki i techniki
- Escher Museum
Demografia
Haga jest miastem wielonarodowościowym. Holendrzy stanowią tylko 44,4% mieszkańców. Pozostała większość 55,6% to przybysze[5]. W Hadze jest największe skupisko Polaków w Holandii, liczy 14 820 osób, co stanowi 2,7% mieszkańców miasta[5]. Polacy są obecnie piątą przybyłą grupą etniczną, a pierwszą jeśli chodzi o kraje Unii Europejskiej. Tylko osoby pochodzenia surinamskiego, tureckiego, marokańskiego i indonezyjskiego stanowią większe grupy etniczne[5].
Mieszkańcy Hagi według narodowości (01-01-2020)[5]
Grupa ludności | Liczba mieszkańców | % |
Holendrzy | 242 415 | 44,4% |
Inne nie-zachodnie pochodzenie | 64 775 | 11,9% |
Inne zachodnie pochodzenie | 59 990 | 11,0% |
Surinamskie pochodzenie | 45 770 | 8,4% |
Tureckie pochodzenie | 41 115 | 7,5% |
Marokańskie pochodzenie | 32 350 | 5,9% |
Indonezyjskie pochodzenie | 17 190 | 3,1% |
Polskie pochodzenie | 14 820 | 2,7% |
Pochodzenie z Antyli i Aruby | 12.684 | 2,6% |
Niemieckie pochodzenie | 10 065 | 1,8% |
Belgijskie pochodzenie | 3 195 | 0,6% |
Razem | 545 715 | 100% |
Mieszkańcy Hagi ogółem w kolejnych latach[5]
Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. |
1796 | 41 300 | 1970 | 550 000 | 2006 | 475 627 | 2012 | 502 055 |
1830 | 56 100 | 1980 | 456 886 | 2007 | 473 941 | 2013 | 505 856 |
1849 | 63 600 | 1990 | 441 506 | 2008 | 475 681 | 2014 | 508 940 |
1879 | 113 500 | 2000 | 441 094 | 2009 | 481 863 | 2015 | 514 861 |
1899 | 206 000 | 2003 | 463 800 | 2010 | 488 553 | 2016 | 519 988 |
1925 | 394 500 | 2004 | 469 568 | 2011 | 459 082 | 2017 | 524 882 |
Liczba mieszkańców Hagi pochodzenia polskiego w kolejnych latach[5]
Rok | Liczba Polaków | % | Rok | Liczba Polaków | % |
2006 | 2345 | 0,5% | 2012 | 8037 | 1,6% |
2007 | 2927 | 0,6% | 2013 | 8969 | 1,8% |
2008 | 3686 | 0,8% | 2014 | 9788 | 1,9% |
2009 | 4797 | 1,0% | 2015 | 11 031 | 2,1% |
2010 | 5821 | 1,2% | 2016 | 12 171 | 2,3% |
2011 | 6866 | 1,5% | 2017 | 13 078 | 2,5% |
Transport
W Hadze znajdują się dwa duże dworce kolejowe:
- Den Haag Centraal – stacja końcowa, gdzie znajduje się także główny dworzec autobusowy w mieście
- Den Haag Hollands Spoor – stacja przelotowa, gdzie zatrzymuje się większość pociągów przejeżdżających przez Hagę
Port lotniczy Rotterdam jest najbliższy, ale port lotniczy Amsterdam-Schiphol jest częściej używany ze względu na połączenie kolejowe.
- Komunikacja miejska
Cała Holandia dla komunikacji metrem, autobusowej i tramwajowej (w Hadze przedsiębiorstwo komunikacji nazywa się HTM) podzielona jest na strefy. Haskie strefy to 5400 (Centrum), 5410 (Scheveningen), 5413 (Leidschendam-Voorburg), 5414 (Kerkehout), 5416 (Rijswijk), 5419 (Den Haag Zuid-west lub inaczej Kijkduin/Loosduinen).
W mieście funkcjonuje sieć tramwajowa.
Zespoły muzyczne
- Golden Earring,
- Shocking Blue – znani z utworu „Venus”,
- Dash Berlin – zespół DJ grający trance i progressive trance.
Osobistości
- Paul Verhoeven – reżyser
- Jan Vermeer – malarz
- Michael Boogerd – kolarz
- Hendrik Casimir – fizyk
- Michel Faber – australijski pisarz
- Cornelis Johannes van Houten – astronom
- Conrad Busken Huet – pisarz
- Christiaan Huygens – astronom
- Gustav Krupp von Bohlen und Halbach – menedżer Friedrich Krupp AG w III Rzeszy
- Simon van der Meer – fizyk
- Aad de Mos – trener piłkarski
- Cees Nooteboom – pisarz
- Saskia Sassen – amerykańska socjolog
- Jan Tinbergen – ekonomista
- Nikolaas Tinbergen – przyrodnik
- Harry Vanda – australijski producent muzyczny
- Mariska Veres – piosenkarka Shocking Blue
- Adriaen de Vries – rzeźbiarz
- Jozias van Aartsen – polityk
- Dick Advocaat – trener piłkarski
- Anouk – wokalistka
- Willem Drees – premier
- Martin Jol – trener piłkarski
- Richard Krajicek – tenisista
- Ties Kruize – hokeista na trawie
- Mark Rutte – polityk
- Baruch Spinoza – filozof
- Enno Voorhorst – gitarzysta
- Rubi Pronk – tancerz
Miasta partnerskie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Ministerie van Algemene Zaken , Ministeries, www.rijksoverheid.nl [dostęp 2018-05-10] (niderl.).
- ↑ Alle Buitenlandse Ambassades in Nederland, www.nederlandse-ambassade.com [dostęp 2018-05-10] .
- ↑ Art. 32. Konstytucji Królestwa Holandii, libr.sejm.gov.pl [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Haga, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-03-25] .
- ↑ a b c d e f CBS Statline, opendata.cbs.nl [dostęp 2021-05-31] (niderl.).
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa miasta Hagi (niderl.)
- Strona informacyjna w języku polskim
- The Hague Den Haag Discovered - stara nazwa "des Gravenhage"
- Panorama Mesdag. panorama-mesdag.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-18)]. (niderl.)
- Gemeentemuseum (niderl.)
- Mapa Hagi (niderl.)
- Dokładne mapy Rijswijk i Wassenaar (niderl.)
- Haga inaczej. vanupied.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-05)].: Atmosfera Hagi, zdjęcia i video (podcast). (fr.)
- World Gazetteer
Media użyte na tej stronie
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of province South Holland in the Netherlands
Equirectangular projection, N/S stretching 162 %. Geographic limits of the map:
- N: 52.40° N
- S: 51.60° N
- W: 3.80° E
- E: 5.20° E
Autor: Ruben de Rijcke, Licencja: CC BY-SA 3.0
Huis ten Bosch, The Hague, The Netherlands.
Autor: nl:Gebruiker:Ellywa, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Balaikota Den Haag yang baru, yang juga memiliki nama julukan "Het IJspaleis" (Istana Es)
Autor: M.Minderhoud, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grote kerk Den Haag, Netherlands, 21 oktober 2005
Autor: Ferdi De gier from The Hague, Netherlands, Licencja: CC BY-SA 2.0
Dark clouds above Scheveningen (Kurhaus Hotel) www.flickr.com/photos/aasgier/8519629951/in/photostream
Autor: Montage by Ætoms, Licencja: CC BY-SA 4.0
A montage of important buildings and cityscapes in The Hague, Netherlands.
Coat of arms of the Dutch municipality of Den Haag, South Holland.
Flag of the Dutch municipality of Den Haag (The Hague).
Location of The Hague in the Netherlands.
Used for pronunciation files and templates like {{Audio2}} (

Autor: PL.in.NL, Licencja: CC BY-SA 4.0
The percentage of Poles living in various districts of The Hague changing over time
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).